Ocena parametrów farmakokinetyczno-farmakodynamicznych wankomycyny w leczeniu zakażeń bakteriami Gram-dodatnimi u pacjentów z sepsą

Wstęp Wankomycyna jest skuteczna w leczeniu zakażeń szczepami MRSA (MIC ≤1 mg/L) oraz innymi bakteriami Gram-dodatnimi – pomimo że zmiany parametrów farmakokinetycznych tego antybiotyku u pacjentów z sepsą często nie pozwalają na osiągnięcie celu terapeutycznego AUC 24/MIC ≥400 oraz stężenia Ctrough/plateau 15–20 mg/L. Materiał i metody Prospektywne badanie przeprowadzono na 30-osobowej grupie pacjentów leczonych wankomycyną w Oddziale Intensywnej Terapii Szpitala Uniwersyteckiego we Wrocławiu. Celem badania była ocena możliwości uzyskania stężenia wankomycyny Ctrough lub Cplateau 15–20 mg/kg oraz AUC 24/MIC ≥400 w pierwszych 48 godzinach leczenia. Oceniano także: wybrane parametry farmakokinetyczne wankomycyny, sukces kliniczny i mikrobiologiczny oraz nefrotoksyczność. Wyniki Wankomycynę stosowano najczęściej w leczeniu zapaleń płuc (33%), infekcji krwi związanych z dostępem naczyniowym (20%) oraz zakażeń centralnego układu nerwowego (20%). Głownymi patogenami infekcji były szczepy MRCNS – 40%, następnie MRSA – 20% oraz Enterococcus faecium – 23%. Mediana MIC wynosiła 2,0 (0,5–4) (dla MRSA –1 (0,5–1)) mg/L. Stężenie frakcji całkowitej antybiotyku 15–20 mg/L oraz AUC 0–24/MIC ≥400 uzyskało po 27% pacjentow. Stężenie wankomycyny w fazie stacjonarnej Ctrough/plateau, mediana AUC 0–24/MIC, Vd oraz CL wynosiły odpowiednio: 19,2 mg/L, 187 (103–954) mg×h/L, 99,4 (87–149) L, 1,5 (0,2–5,05) mL/min. U chorych z zakażeniem MRSA uzyskano wyższe wartości AUC 0–24/MIC (501 (416–1121) mg×h/L). U pacjentow z infekcjami MRCNS lub Enterococcus faecium (n=19) zaobserwowano podobne wartości AUC 0–24/MIC (160 (111–189) vs. 171 (126–316), p=0,82), wyleczenia klinicznego (p=0,523) i eradykacji (p=0,602). Skuteczność kliniczna wynosiła 87%, natomiast mikrobiologiczna – 73%. Ostrą niewydolność nerek rozpoznano u 27% chorych. Wnioski Wankomycyna u pacjentów septycznych posiadała zróżnicowane parametry farmakokinetyczno-farmakodynamiczne. Zastosowanie wankomycyny u chorych z sepsą odznaczało się wysoką skutecznością i bezpieczeństwem, pomimo że w pierwszych 48 godzinach leczenia AUC 0–24/MIC ≥400 lub stężenie 15–20 mg/L osiągnięto u 1/3 osób badanych.

Inżynieria tkankowa w medycynie regeneracyjnej

Inżynieria tkankowa jest dziedziną nauki, która łączy podstawy inżynierii i nauk biologicznych w celu uzyskania substytutów przywracających oraz poprawiających funkcjonowanie organizmu. Jej osiągnięcia są podstawą medycyny regeneracyjnej i wskazują na obiecujące perspektywy innowacyjnej regeneracji oraz odbudowy uszkodzonych tkanek i narządów. Produkty inżynierii tkankowej są alternatywą dla stosowanych obecnie metod rekonstrukcji, tj. przeszczepów autologicznych, allogenicznych lub implantów z materiałów syntetycznych. Materiałem biologicznym wykorzystywanym w inżynierii tkankowej są komórki, poddawane ukierunkowanym „manipulacjom” w sposób pozwalający uzyskać odpowiednią ich populację nadającą się do transplantacji. Oprócz komórek istotną rolę pełnią rusztowania, pozwalające na trójwymiarowy wzrost komórek i późniejsze formowanie tkanek. W procesie produkcji rusztowań używane są trzy podstawowe grupy tworzyw: ceramika, polimery syntetyczne i naturalne. Zastosowanie każdego z nich cechuje się zarówno zaletami, jak i wadami. Jedną z wad rusztowań jest podatność na ich zasiedlenie przez mikroflorę egzogenną lub endogenną, generująca rozwinięcie się wczesnej lub późnej infekcji. Dlatego też stale prowadzone są badania nad modyfikacjami ich struktury i właściwości powierzchni w celu uzyskania takich materiałów, które wykazują nie tylko wysokie parametry biozgodności tkankowej, lecz także np. ograniczają adhezję drobnoustrojów. Jak dotąd komórki macierzyste osadzone w rusztowaniach stanowią jedynie rozwiązania eksperymentalne w terapii wybranych jednostek chorobowych. Opisane w ostatnim roku osiągnięcia inżynierii tkankowej i medycyny regeneracyjnej z zakresu między innymi rekonstrukcji przerwanego rdzenia kręgowego wskazują na ich duży potencjał terapeutyczny.

Miejsce lewofloksacyny i moksyfloksacyny w terapii zakażeń bakteryjnych

W pracy przedstawiono charakterystykę moksyfloksacyny i lewofloksacyny uwzględniającą ich aktywność biologiczną, różnice w spektrum przeciwbakteryjnym oraz właściwości farmakokinetyczne (PK) i farmakodynamiczne (PD). Dokonano także przeglądu patogenów odpowiedzialnych za najczęstsze zakażenia z uwzględnieniem trendów lekooporności. Omówiono ważniejsze wskazania terapeutyczne i krótko scharakteryzowano badania kliniczne porównujące skuteczność omawianych fluorochinolonów z innymi lekami rekomendowanymi w terapii określonego zakażenia.

Farmakoterapia zakażeń Clostridium difficile

Zakażenie Clostridium difficile (CDI) jest obecnie najczęściej identyfikowaną przyczyną infekcji wewnątrzszpitalnych w krajach rozwiniętych. Jedną z podstawowych przyczyn selekcji szczepów toksynotwórczych jest nadmierne stosowanie antybiotyków. CDI obserwuje się przede wszystkim u ludzi starszych, z osłabioną odpornością, leczonych immunosupresyjnie; aczkolwiek wiele innych czynników również może predysponować do rozwoju objawów klinicznych. Infekcja C. difficile może występować pod postacią rożnych zespołów klinicznych: począwszy od łagodnej biegunki poantybiotykowej, poprzez rzekomobłoniaste zapalenie jelita, do piorunujące zapalenia jelita czy toksycznego rozdęcia okrężnicy. W leczeniu – jeśli to możliwe – należy odstawić dotychczasową antybiotykoterapię lub zmienić antybiotyk na preparat cechujący się mniejszym ryzykiem wywołania choroby. W zależności od stanu pacjenta i ciężkości klinicznej CDI , w terapii stosuje sie metronidazol lub wankomycynę doustnie. W przypadku ciężkiego rzutu pierwszego zakażenia lub nawrotu do 30 dni należy zastosować wankomycynę lub fidaksomycynę. Fidaksomycyna jest nowym antybiotykiem makrocyklicznym o nielicznych działaniach niepożądanych, niewchłaniającym się z przewodu pokarmowego i działającym wybiorczo na Clostridium difficile, a przy tym ochraniającym mikrobiom. W leczeniu rozważane może być stosowanie probiotyków, a także transplantacja bakterii jelitowych.

Terapia inwazyjnych grzybic układowych w świetle międzynarodowych rekomendacji

Inwazyjne zakażenia grzybicze (ang. invasive fungal infections – IFIs) są istotnym czynnikiem wpływającym na śmiertelność pacjentów onkologicznych i chorych poddanych przeszczepowi hematopoetycznych komórek macierzystych. W niniejszej pracy dokonano przeglądu aktualnych rekomendacji w celu lepszego zrozumienia występowania IFI u pacjentów onkologicznych i chorych po przeszczepie oraz poprawy ich leczenia.

Aktualne wytyczne dotyczące profilaktyki i leczenia celowanego zakażeń grzybiczych u chorych hematoonkologicznych i po przeszczepieniu krwiotwórczych komórek macierzystych według zaleceń ECIL-5

Inwazyjne zakażenia grzybicze (IFI) są najpoważniejszym powikłaniem infekcyjnym u pacjentów hematoonkologicznych, zwłaszcza poddawanych procedurom przeszczepienia krwiotwórczych komórek macierzystych. Epidemiologia IFI w tej grupie chorych zmienia się, ale nadal grzyby z rodzajów Candida i Aspergillus są przyczyną większości infekcji. Ze względu na powszechną dostępność nowych leków przeciwgrzybiczych, niezbędna jest aktualizacja obowiązujących zaleceń dotyczących postępowania terapeutycznego w tych grupach chorych. W pracy przedstawiono obowiązujące wytyczne profilaktyki i leczenia inwazyjnych zakażeń grzybiczych u chorych hematoonkologicznych i po przeszczepieniu krwiotwórczych komórek macierzystych w oparciu o aktualne zalecenia ECIL-5 (ang. 5th European Conference on Infections in Leukemia).

Inwazyjna choroba grzybicza – wyzwanie XXI wieku ?

Inwazyjna choroba grzybicza (IFD) stanowi współcześnie jedno z najpoważniejszych powikłań infekcyjnych wśród chorych leczonych z powodu nowotworów hematologicznych. Pomimo postępu w szeroko pojętym postępowaniu w zakażeniach grzybiczych, szereg zagadnień wymaga uwagi. W pracy omówiono zmiany w zakresie etiologii i epidemiologii IFD, aktualne problemy dotyczące diagnostyki i leczenia tego powikłania oraz kierunki dalszego rozwoju w tym obszarze.

Rola laboratorium mikrobiologicznego w kontroli zakażeń szpitalnych

Badania mikrobiologiczne stanowią podstawę rozpoznawania, leczenia i ograniczania zakażeń szpitalnych. Rola laboratorium mikrobiologicznego w tym zakresie polega na: wykrywaniu czynników etiologicznych wywołujących infekcje, monitorowaniu lekooporności drobnoustrojów oraz kontroli procesów sterylizacji i dezynfekcji. Innymi zadaniami są: udział w dochodzeniu epidemiologicznym w ognisku zakażeń, badania przesiewowe pacjentów i personelu medycznego, opracowanie zasad doboru próbki i właściwego jej pobrania, a także odpowiednich warunków transportu materiału do badań mikrobiologicznych w celu uniknięcia błędów przedlaboratoryjnych oraz zapewnienia wiarygodności uzyskanych wyników. W kontroli zakażeń związanych z opieką zdrowotną (HAIs) duże znaczenie ma dobór właściwych metod laboratoryjnych, optymalne skrócenie czasu badania oraz pełna identyfikacja czynników etiologicznych infekcji przy użyciu nowoczesnych technik. Laboratorium mikrobiologiczne spełnia również istotną rolę w oznaczaniu mechanizmów oporności izolatów klinicznych, we właściwej interpretacji wyników badań mikrobiologicznych pozwalających odróżnić kolonizację od zakażenia, konsultacji w zakresie antybiotykoterapii oraz fenotypowania i genotypowania szczepów istotnych epidemiologicznie. Nadzór nad HAIs oraz skuteczne im zapobieganie są możliwe tylko przy ścisłej współpracy laboratorium mikrobiologicznego z lekarzem opiekującym się chorym i zespołem kontroli zakażeń szpitalnych danej placówki ochrony zdrowia.

Możliwości wykorzystania systemów ultrafiltracji w prewencji zakażeń Legionella pneumophila i Pseudomonas aeruginosa, bakterii występujących w szpitalnych instalacjach wodociągowych

Legionella pneumophila i Pseudomonas aeruginosa to drobnoustroje występujące naturalnie w instalacji wodociągowej, mogące wywoływać zakażenia u hospitalizowanych pacjentów. Ze względu na liczne mechanizmy adaptacyjne (m.in. zdolność tworzenia biofilmów, niskie wymagania odżywcze), skuteczna eradykacja tych patogenów ze szpitalnych systemów wodnych jest trudna. W pracy scharakteryzowano zagrożenie związane z obecnością wspomnianych mikroorganizmów patogennych w instalacji wodociągowej szpitali oraz przedstawiono możliwości wykorzystania ultrafiltracji w zapobieganiu tworzenia biofilmów bakteryjnych w instalacjach, a co za tym idzie – ograniczania ryzyka zakażeń drobnoustrojami tam bytującymi.

Listerioza u noworodka – opis przypadku

Listeria monocytogenes to patogen wewnątrzkomórkowy posiadający zdolność do wnikania, namnażania i rozprzestrzeniania się w komórkach makroorganizmu, takich jak: komórki nabłonka jelitowego, komórki śródbłonka naczyń czy komórki trofoblastu. U kobiet ciężarnych zakażenie może przebiegać bezobjawowo lub pod postacią łagodną o objawach grypopodobnych i/lub symptomach ze strony przewodu pokarmowego. Natomiast zakażenie płodu lub noworodka charakteryzuje się ciężkim przebiegiem i wysoką śmiertelnością. Wyrożnia się dwie postacie kliniczne listeriozy u noworodków: wczesną (związaną z zakażeniem wewnątrzmacicznym) oraz późną (będącą wynikiem zakażenia okołoporodowego). W postaci wczesnej obserwuje się sepsę, zapalenie płuc oraz niewydolność krążeniowo-oddechową. W pracy przedstawiono przypadek kobiety ciężarnej z niezdiagnozowanym zakażeniem o etiologii L. monocytogenes oraz wczesną postać listeriozy u jej nowo narodzonego dziecka.