Wstęp Ze względu na lawinowo rosnącą liczbę przypadków choroby związanej z Clostridium difficile (CZCD ) o ciężkim przebiegu, niejednokrotnie prowadzącej w wyniku powikłań do śmierci pacjenta, trwa poszukiwanie prostych testów mogących wspomóc proces diagnostyczno-prognostyczny, a co za tym idzie – szybkie wdrożenie prawidłowego leczenia. Wydaje się, że jednym z takich badań może być badanie potwierdzające obecność podwyższonego poziomu laktoferyny w kale. Celem pracy była ocena przydatności oznaczania podwyższonego poziomu laktoferyny w kale w diagnostyce biegunki związanej z C. difficile u dorosłych. Materiał i metody Badanie przeprowadzono u 18 chorych z potwierdzoną infekcją C. difficile (CDI), leczonych w Oddziale Chorób Zakaźnych Centrum Medycznego w Łańcucie w latach 2011– 2012. W oparciu o klasyfikację Zara, na podstawie ciężkości stanu klinicznego ocenionego przy przyjęciu do szpitala, chorzy zostali podzieleni na dwie grupy: o lekkim (I) i ciężkim (II) przebiegu CDI. U wszystkich pacjentów w pierwszej dobie hospitalizacji wykonano test potwierdzający obecność podwyższonego poziomu laktoferyny w kale. Wyniki U chorych z biegunką związaną z C. difficile, niezależnie od stopnia ciężkości choroby, stwierdzono obecność podwyższonego poziomu laktoferyny w kale oraz białka CRP we krwi. W grupie II poziom CRP był znacznie wyższy niż w grupie I. Różnica średnich wartości stężenia białka CRP między badanymi grupami była istotna statystycznie. Wnioski Potwierdzenie jakościowe obecności laktoferyny w kale u pacjentów z CZCD – pomimo iż nie jest przydatne do oceny ciężkości stanu klinicznego chorego – bez wątpienia potwierdza obecność stanu zapalnego w obrębie błony śluzowej jelit.
Inwazyjne zakażenia grzybicze (IZG) są coraz częściej stwierdzane w grupie krytycznie chorych pacjentów leczonych w oddziałach intensywnej terapii (OIT). Pomimo opublikowania wielu wytycznych i rekomendacji, opracowanych przez wiodące towarzystwa naukowe, rozpoznawanie IZG przysparza klinicystom wielu problemów, wynikających m.in. z ograniczenia dostępności do skutecznych metod diagnostycznych w początkowych fazach leczenia albo też z nieodpowiedniego postępowania na etapie pobierania materiału do badania mikrobiologicznego. Podobnie istotne jest odróżnienie kolonizacji od infekcji, ponieważ nieodpowiednie postępowanie na etapie diagnostyki może prowadzić do potencjalnie groźnego opóźnienia wdrożenia adekwatnego leczenia przeciwgrzybiczego. W wielu badaniach naukowych potwierdzono, że w celu poprawy przeżywalności chorych w stanie krytycznym bardzo ważne jest szybkie rozpoznanie IZG oraz wdrożenie leczenia. Celem niniejszej pracy było omówienie wymienionych kwestii oraz zaproponowanie algorytmu postępowania. Schemat taki mógłby być wskazówką dla lekarzy odnośnie postępowania z krytycznie chorymi pacjentami, u których inwazyjne zakażenie grzybicze jest potwierdzone lub podejrzewane.
Podczas trwania choroby nowotworowej i stosowania chemioterapii poważnym powikłaniem może być wystąpienie infekcji grzybiczej. Ważne jest zarówno poznanie działania cytostatyków na patogeny, jak i ich interakcji z lekami przeciwgrzybiczymi. Chemioterapeutyki stosowane w onkologii, wykazujące właściwości przeciwgrzybicze, należą do rożnych grup leków cytostatycznych. W niniejszej pracy przedstawiono działanie wybranych specyfików zaliczanych do: antymetabolitów, pochodnych platyny, inhibitorów topoizomerazy DNA oraz modulatorów receptora estrogenowego. Większość leków w badaniach in vitro jest zdolna do zahamowania rozwoju grzybów. W przypadku jednoczesnego stosowania tradycyjnych leków przeciwgrzybiczych (takich jak amfoterycyna B czy flukonazol) oraz chemioterapeutykow możliwe jest wystąpienie interakcji. Donoszono zarówno o przypadkach spadku efektywności leku przeciwgrzybiczego, jak i o synergizmie antymikotycznym między tymi grupami lekow. Zagadnienie niewątpliwie wymaga dalszych badań, zwłaszcza w warunkach in vivo.
Zakażenie Clostridium difficile (CDI) jest obecnie podstawową przyczyną zakażeń wewnątrzszpitalnych. Choroba ta występuje głownie u ludzi starszych, z osłabioną odpornością, hospitalizowanych lub przebywających w domach opieki, leczonych antybiotykami czy też lekami immunosupresyjnymi. Nowy preparat stosowany zgodnie z ostatnimi rekomendacjami z 2013 roku w leczeniu CDI, fidaksomycyna, poza korzystnym działaniem w leczeniu infekcji, znacznie zmniejsza także ilość nawrotów, co ma ogromne znaczenie zarówno z punktu widzenia pacjenta, jak i kosztów leczenia. Poza danymi z badań klinicznych, ukazują się także pierwsze badania obserwacyjne, oparte na stosowaniu tego antybiotyku w rożnych sytuacjach klinicznych w codziennej praktyce lekarskiej. Dane z takich właśnie badań typu real life pozwolą na ustalenie optymalnych schematów stosowania fidaksomycyny.
Klindamycyna jest połsyntetycznym antybiotykiem z grupy linkozamidów. Stanowi pochodną linkomycyny, naturalnego antybiotyku wyizolowanego z grzyba Streptomyces lincolnensis. Mechanizm działania klindamycyny polega na hamowaniu syntezy białek w komórce bakteryjnej poprzez wiązanie z podjednostką 50S rybosomu bakteryjnego. Lek ten wykazuje działanie bakteriostatyczne, a jego spektrum obejmuje: tlenowe lub fakultatywnie beztlenowe ziarenkowce Gram-dodatnie (gronkowce i paciorkowce), ściśle beztlenowe bakterie Gram-dodatnie i Gram-ujemne oraz pałeczki mikroaerofilne. W stomatologii wskazaniem do stosowania klindamycyny w profilaktyce są zabiegi w obrębie miazgi zęba, okolicy korzenia, a także naruszające ciągłość błony śluzowej jamy ustnej. Antybiotyk jest rekomendowany w profilaktyce okołozabiegowej u pacjentów uczulonych na antybiotyki β-laktamowe. Klindamycyna jest również zalecana w okresach zaostrzeń chorób przyzębia u osób z zaburzeniami odporności.
Uchyłkowatość okrężnicy jest nieprawidłowością anatomiczną, rozpoznawaną na podstawie badania kolonoskopowego lub badań obrazowych jelita grubego. Schorzenie to stwierdza się częściej w starszych grupach wiekowych. Większość przypadków jest klinicznie bezobjawowa. Najczęstszą kliniczną prezentacją jest niepowikłana choroba uchyłkowa, która zwykle jest rozpoznawana i leczona w warunkach ambulatoryjnych. Ostre zapalenie uchyłków, zwłaszcza powikłane, wymaga leczenia w warunkach szpitalnych. W niniejszej pracy podsumowano aktualny stan wiedzy na temat patogenezy uchyłkowatości i choroby uchyłkowej jelit oraz omówiono zasady i kontrowersje dotyczące leczenia, głownie niepowikłanej choroby uchyłkowej, ze szczególnym uwzględnieniem roli mesalazyny i ryfaksyminy.
W polskich placówkach medycznych zakażenia szpitalne (HAI) stanowią duży problem. Najczęściej występujące czynniki ryzyka HAI są związane: ze stanem klinicznym pacjenta, warunkami architektonicznymi szpitala, środowiskiem szpitalnym, stosowanymi procedurami oraz organizacją pracy personelu.
Profilaktyka zakażenia wertykalnego jest głównym celem opieki nad ciężarną kobietą z HIV. Dzięki nowoczesnym lekom – bezpiecznym zarówno dla matki, jak i dla płodu – szanse na urodzenie zdrowego dziecka są bliskie 100%. Niestety nadal w Polsce zdarzają się przypadki rozpoznania zakażenia HI V u matki poprzez zdiagnozowanie wirusa u dziecka. Celem niniejszej pracy jest podsumowanie aktualnych wytycznych w zakresie diagnostyki ciężarnych pacjentek w kierunku zakażenia HIV oraz profilaktyki przeniesienia zakażenia z matki na dziecko u kobiet żyjących z wirusem upośledzenia odporności. Konieczność i istotność przeprowadzania testów na HIV u kobiet w ciąży podkreślił Minister Zdrowia w Rozporządzeniu z 2012 roku, zalecając wykonywanie testów w kierunku wirusa dwukrotnie – w I i III trymestrze – u wszystkich ciężarnych. Sprawna diagnostyka jest jedyną gwarancją zapobiegania przeniesieniu HIV z matki na dziecko; niestety zjawisko to jest w Polsce nadal obecne. Kolejnym istotnym elementem profilaktyki jest właściwa opieka nad kobietami z już rozpoznanym zakażeniem. W przypadku leczenia ciężarnej z HIV powinno wziąć się pod uwagę następujące czynniki: skuteczność terapii antyretrowirusowej, wpływ leków na płód i matkę oraz ryzyko porodu przedwczesnego. Poród może odbyć się zarówno drogami natury, jak i przez cięcie cesarskie, w zależności od sytuacji klinicznej. Dlatego też opieka nad kobietą z HIV powinna odbywać się w specjalistycznych ośrodkach, przy współpracy specjalistów z dziedziny chorób zakaźnych, ginekologii i neonatologii.
Zabiegi w obrębie jamy ustnej wiążą się z wysokim prawdopodobieństwem wystąpienia przejściowej bakteriemii, która może być spowodowana zarówno przez zabiegi stomatologiczne, jak i codzienne czynności higienizacyjne. Ryzyko wystąpienia bakteriemii na skutek zabiegów w obrębie jamy ustnej jest szczególnie groźne u osób z głębokimi zaburzeniami odporności, np. u pacjentów onkologicznych i hematologicznych, gdyż może prowadzić do rozsiewu zakażenia wskutek zaburzeń funkcji układu odpornościowego gospodarza oraz do zaostrzenia schorzeń podstawowych. Ważną rolę w zapobieganiu powikłaniom w tej grupie pacjentów wysokiego ryzyka odgrywa skuteczna profilaktyka antybiotykowa. W pracy przedstawiono dwa przypadki zastosowania profilaktyki antybiotykowej w leczeniu stomatologicznym u chorych z obniżoną odpornością.
