Rutynowe postępowanie opatrunkowe w przypadku niektórych ran może okazać się niewystarczające. Ogólnoustrojowe zaburzenia w przebiegu cukrzycy, miejscowe działanie czynników uszkadzających oraz występowanie regionów anatomicznych o nadmiernej podatności na ucisk stanowią czynniki ryzyka rozwoju niegojącego się ubytku oraz rany przewlekłej. W zaprezentowanych dwóch przypadkach klinicznych przedstawiono efektywne zastosowanie terapii tlenem o podwyższonym ciśnieniu atmosferycznym (do wartości 2,5 ATA) w leczeniu głębokich, długo niegojących się uszkodzeń okolicy piętowej. U pierwszego pacjenta konieczne było przedłużone zaopatrzenie powikłanej stopy cukrzycowej. U drugiego pacjenta zastosowano natomiast leczenie miejscowych powikłań stosowanych wcześniej iniekcji steroidowych. Terapię z wykorzystaniem hiperbarii (HBOT) wykorzystano komplementarnie z innymi procedurami. Po przedłużonym i mało zadowalającym postępowaniu ambulatoryjnym oraz szpitalnym, leczenie tlenem w komorze hiperbarycznej uzupełniło terapię ran w okolicy piętowej. W wybranych przypadkach, nie tylko powikłań cukrzycowych, warto rozważyć zastosowanie HBOT u pacjentów z trudno gojącą się raną.
Zakażenia skóry i tkanki podskórnej wymagają odpowiedniego diagnozowania oraz postępowania terapeutycznego. W procesie leczenia ran przewlekłych duży udział przypisuje się coraz popularniejszej terapii podciśnieniowej (NPWT). W niniejszej pracy zaprezentowano przypadek 45-letniej kobiety hospitalizowanej z powodu ropowicy skóry i tkanki podskórnej podbrzusza.
Ciężkie infekcje tkanek miękkich i kości czaszki z ekspozycją opony twardej i powikłaniami septycznymi stanowią duże wyzwanie terapeutyczne. Jedną z użytecznych metod w tym wskazaniu może być podciśnieniowa terapia ran (NPWT). Ze względu na bardzo dużą wrażliwość opony twardej i okolicznych tkanek, należy dążyć do minimalizacji traumatyzacji tkanek. Dlatego w tego typu wskazaniach trzeba stosować alkohol poliwinylowy (tzw. biała gąbka) i niższe ciśnienie terapii podciśnieniowej, w zakresie od -80 do -120 mmHg. Kolejnym istotnym elementem ochrony wrażliwych tkanek może być użycie opatrunku UrgoTul® Ag/Silver. Z jednej strony opatrunek ten tworzy warstwę ochronną pomiędzy oponą twardą a opatrunkiem podciśnieniowym, natomiast z drugiej wykazuje działanie bakteriobójcze dzięki aktywnym jonom srebra. Terapia NPWT w prezentowanym opisie przypadku była stosowana z dobrym efektem, skutkowała przyspieszeniem proliferacji regeneracyjnej w obrębie rany oraz dobrym efektem miejscowym. Po 16 dniach (cztery zmiany opatrunku) poprawa stanu miejscowego w obrębie rany umożliwiła dalsze zabiegi rekonstrukcyjne. Terapia podciśnieniowa może być przydatna w przypadkach ciężkich infekcji ran neurochirurgicznych; stosowanie jej w tym wskazaniu jest bezpieczne. Opatrunek UrgoTul® Ag/Silver może być efektywnie stosowany jako warstwa pośrednia w NPWT.
Bionanoceluloza (BNC) jest wytwarzanym przez bakterie z gatunku Komagataeibacter xylinus polimerem charakteryzującym się unikalnymi właściwościami mechanicznymi, fizycznymi oraz biologicznymi, które umożliwiają wykorzystanie jej między innymi w implantologii oraz w leczeniu ran. Wysoka biozgodność, brak cytotoksyczności, stymulacja wzrostu komórek oraz niepobudzanie systemu immunologicznego stanowią o przewadze celulozy bakteryjnej nad innymi materiałami stosowanymi w implantacji oraz w tworzeniu opatrunków. Dodatkowymi zaletami biocelulozy są: niezwykle wysokie uwodnienie, zdolność szczelnego przylegania do powierzchni, nanofibrylarna struktura oraz łatwość modyfikacji właściwości fizycznych poprzez zastosowanie rożnych warunków hodowli K. xylinus. Produkty z celulozy bakteryjnej są obecnie wdrażane w rożnych dziedzinach medycyny, szczególnie w leczeniu ran. Opatrunki z BNC skracają czas leczenia, przyspieszają proces gojenia i zmniejszają ryzyko wystąpienia powikłań infekcyjnych.
Na każdym etapie procesu gojenia rany niezbędny jest tlen. Jego brak przyczynia się do powstania rany przewlekłej. Dostarczanie tlenu do rany jest możliwe dzięki miejscowemu użyciu aerozolu z hemoglobiną. W pracy przedstawiono własne doświadczenia w stosowaniu preparatu z hemoglobiną u 10 chorych z przewlekłymi owrzodzeniami żylnymi goleni. W trakcie 6-tygodniowego użytkowania tego preparatu u trzech pacjentów owrzodzenia uległy zagojeniu, a u pozostałych badanych ich powierzchnia zmniejszyła się o 43–68%. Miejscowe zastosowanie aerozolu z hemoglobiną przyspieszyło proces gojenia ran.
Zakażenie miejsca operowanego (ZMO) stanowi charakterystyczną i najczęściej występującą postać kliniczną zakażeń w grupie chorych po zabiegach operacyjnych na oddziale chirurgicznym. Rozwija się w miejscu nacięcia albo w głębokich tkankach w miejscu operacji. Działania profilaktyczne powinny być ukierunkowane na modyfikowalne czynniki ryzyka wystąpienia ZMO. Celem badań była ocena częstości występowania zakażenia miejsca operowanego i czynników przyczyniających się do jego rozwoju u chorych po zabiegach operacyjnych. Materiał i metody Badanie pilotażowe przeprowadzono w pierwszym kwartale 2016 roku. Grupę badaną stanowili losowo wybrani chorzy po zabiegu operacyjnym. Kwestionariusz ankiety, przygotowany w oparciu o „Zalecenia profilaktyki zakażeń miejsca operowanego na oddziałach zabiegowych”, był wypełniany na podstawie wywiadu z pacjentem i wglądu do dokumentacji medycznej w dniu wypisu ze szpitala. Kryterium włączenia do badania stanowił czas hospitalizacji nie krótszy niż 3 doby po zabiegu operacyjnym. Wyniki W badaniu wzięło udział 113 osób po zabiegach operacyjnych – 58 kobiet (51,33%) i 55 mężczyzn (48,67%). Zakażenie miejsca operowanego wystąpiło u 22 chorych, co stanowiło 19,47% całej badanej grupy. U pacjentów, u których rozpoznano ZMO, obserwowano dłuższy okres hospitalizacji przed zabiegiem operacyjnym (p=0,0017) i dłuższy czas trwania zabiegu (p=0,006). U chorych tych zaobserwowano częstsze występowanie stanów podgorączkowych i gorączki (p=0,0006), a ich pobyt w szpitalu trwał znamiennie dłużej, w porównaniu do osób badanych bez ZMO (p<0,0001). Nie wykazano różnic międzygrupowych w zakresie: płci, wieku, sposobu przygotowania pola operacyjnego, stanu odżywienia chorych, palenia tytoniu czy klasyfikacji ASA (p>0,05). Wnioski Dłuższy czas przygotowania do zabiegu operacyjnego i dłuższy czas trwania zabiegu stanowiły istotne czynniki rozwoju zakażenia powierzchownego w miejscu nacięcia w grupie badanej. U pacjentów z zakażeniem powierzchownym w miejscu nacięcia stwierdzono częstsze występowanie stanów podgorączkowych i gorączki, a ich hospitalizacja trwała znamiennie dłużej, w porównaniu do chorych bez infekcji w ranie pooperacyjnej.
