Gram-dodatnie bakterie są najczęstszą przyczyną zakażeń skory oraz tkanek miękkich. W niniejszej pracy przedstawiono przypadek skutecznej terapii dalbawancyną nawracającego zakażenia rany w miejscu zespolenia złamania wieloodłamowego rzepki prawej, wywołanego przez metycylinooporny szczep gronkowca skórnego (MRSE), przy braku skuteczności wcześniejszego leczenia wankomycyną.
Helicobacter pylori jest drobnoustrojem posiadającym zdolność do długotrwałej kolonizacji błony śluzowej żołądka. Coraz częściej dostrzega się korelację między infekcją tą bakterią a dolegliwościami pozażołądkowymi, tj.: chorobami układu krążenia, cukrzycą, zaburzeniami funkcjonowania wątroby i dróg żółciowych czy dolegliwościami ze strony układu nerwowego. W niniejszej pracy przedstawiono rolę H. pylori w progresji schorzeń neurodegeneracyjnych, w tym: choroby Alzheimera, Parkinsona oraz syndromu Guillaina-Barrego. Szczególną uwagę zwrócono na zdolność Helicobacter pylori do wydzielania dużych ilości amoniaku oraz możliwość promowania jego wysokich stężeń we krwi (stan hiperamonemii). Dodatkowo zaprezentowano udział tej bakterii w indukowaniu przewlekłych stanów zapalnych (i zależnej od tego procesu neurotoksyczności) oraz zwiększaniu przepuszczalności bariery krew-mozg. Dane zawarte w pracy ukazują kluczową rolę H. pylori w zaostrzeniu zmian patologicznych i rozwoju chorób układu nerwowego.
W 1984 roku w regionie europejskim WHO rozpoczęto działania zmierzające do eliminacji odry, różyczki i zespołu różyczki wrodzonej (CRS). Pierwotne cele zakładały eliminację endemicznie występujących zachorowań na odrę do 2007 roku i zmniejszenie zapadalności na CRS do
Kontrola procesu sterylizacji musi być przeprowadzana w każdym cyklu, a jej wyniki powinny być archiwizowane. Na podstawie odczytu wskaźników użytych do kontroli sterylizacji wyroby poddane procesowi wyjaławiania są dopuszczane do ponownego użycia. Prawidłowo przeprowadzona sterylizacja ma wpływ na bezpieczeństwo pacjenta oraz na sytuację finansową szpitala.
Prawidłowa mikroflora pochwy jest zdominowana przez komensalne pałeczki z rodzaju Lactobacillus. Naruszenie homeostazy tego ekosystemu lub zaburzenie poziomu pH mogą prowadzić do wystąpienia stanów zapalnych w obrębie pochwy. W grupie kobiet z wysokim ryzykiem wystąpienia infekcji intymnych konieczne jest wdrożenie następujących działań: edukacja na temat profilaktyki, zapobieganie zachorowaniu oraz w przypadku rozwoju zakażenia prawidłowe prowadzenie leczenia. Okresem wymagającym szczególnej uwagi jest pora letnia, podczas której – z powodu wysokich temperatur oraz częstszych wyjazdów poza miejsce zamieszkania – obserwuje się wyższe ryzyko rozwoju zakażeń. W niniejszej pracy przedstawiono czynniki ryzyka występowania infekcji intymnych, działania profilaktyczne oraz postępowanie pielęgnacyjne, w tym dobór preparatu do higieny intymnej.
Układ pokarmowy człowieka jest siedliskiem zróżnicowanego i zarazem dynamicznego ekosystemu bakteryjnego. Składa się z 1014 bakterii, szacunek komórek bakteryjnych do komórek ludzkich wynosi 10:1. Mikrobiota jelitowa odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu zdrowia. Prawidłowa kolonizacja przewodu pokarmowego noworodka, pozwalająca utrzymać symbiozę między gospodarzem a drobnoustrojami, warunkuje prawidłowe funkcjonowanie układu immunologicznego oraz zapobiega pojawieniu się wielu chorób przez cały okres życia. Do właściwej kolonizacji przyczyniają się: ciąża bez powikłań, poród drogami i siłami natury oraz karmienie naturalne.
W ciągu ostatnich lat obserwuje się wzrost zachorowań oraz ekspansję na nowe terytoria wirusa kleszczowego zapalenia mózgu (KZM ). Zarejestrowane w Polsce przypadki wskazują na niemal dwukrotny wzrost zachorowań w 2016 roku, w porównaniu do roku 2015. Do zakażenia wirusem KZM dochodzi często na skutek niezauważonego ukłucia przez kleszcza (w odpowiednich warunkach ekspozycji). Większość zakażeń jest asymptomatycznych, dlatego – ze względu na brak potwierdzenia serologicznego i brak konieczności hospitalizacji – ilość rzeczywistych przypadków KZM pozostaje niedoszacowana. Problem niedostatecznej odporności przeciwwirusowej dotyczy licznej grupy osób z immunosupresją, leczonej z powodu innych chorób, szczególnie osób zamieszkujących tereny, na których występuje kleszczowe zapalenie mózgu. Przestrzeganie indywidualnej ochrony przed pokłuciem przez kleszcze może być niedostateczne. Zastosowanie szczepionki (szczególnie w przypadku, gdy mechanizmy odpornościowe są słabsze, np.: z powodu wieku i innych chorób oraz w grupie dzieci) u osób zamieszkujących obszary ryzyka jest najwłaściwszym postępowaniem chroniącym przed KZM.
Dekontaminacja środowiska w placówkach medycznych wymaga wielopłaszczyznowego podejścia. Technika sprzątania oraz dobór preparatów do dezynfekcji skażonych powierzchni mają ogromny wpływ na ryzyko przenoszenia patogenów odpowiedzialnych za zakażenia szpitalne (HAI), zwłaszcza szczepów wielolekoopornych. Kluczowe znaczenie ma także stosowanie się personelu medycznego do obowiązujących procedur, szczególnie wytycznych dotyczących higieny rąk. Odpowiednie przygotowanie, wsparte właściwą kontrolą, oraz ustawiczne szkolenie wszystkich pracowników placówek medycznych odnośnie roli procedur dekontaminacyjnych to podstawowe działania zwiększające bezpieczeństwo pacjenta oraz powstrzymujące rozprzestrzenianie się opornych szczepów bakterii. Dekontaminacja odgrywa bardzo ważną rolę w medycynie, a co za tym idzie – w profilaktyce zakażeń.
Infekcje kości wywoływane przez drobnoustroje w formie biofilmowej stanowią istotny problem kliniczny. Ze względu na patomechanizm wyróżnia się zakażenia krwiopochodne oraz wtórne. W postępowaniu diagnostyczno-terapeutycznym stosuje się klasyfikację anatomiczną według Ciernego-Madera. Ważną rolę w diagnozowaniu odgrywają metody obrazowania: rezonans magnetyczny, tomografia komputerowa i ultrasonografia. Najczęstszymi czynnikami etiologicznymi zakażeń kości są: Staphylococcus aureus, Pseudomonas aeruginosa oraz Escherichia coli. Drobnoustroje te tworzą na powierzchni kości wielowarstwową strukturę biofilmu. Wybór farmakoterapii opiera się na zdolności penetracji substancji czynnej do tkanki kostnej. W zależności od etiologii zakażenia, najczęściej stosuje się: antybiotyki beta-laktamowe oraz wankomycynę, daptomycynę, fluorochinolony, kotrimoksazol i fosfomycynę. W leczeniu miejscowym zakażeń kości można wykorzystywać także antybiotyki związane z nośnikami, takimi jak: polimetakrylan metylu, gąbka kolagenowa, hydroksyapatyt, biodegradowalne syntetyczne polimery, nanożele, bifosfoniany oraz nanobiomateriały liposomalne. Badania przydatności małych peptydów przeciwdrobnoustrojowych do zwalczania infekcji kości wciąż znajdują się na etapie eksperymentów in vitro. Struktura, funkcje i metody detekcji oraz eradykacji biofilmu w dalszym ciągu stanowią przedmiot intensywnych badań.
Rozwój terapii wzw C (wirusowe zapalenie wątroby typu C, ang. hepatitis C virus – HCV) przyczynia się do tego, że kluczową rolę w eliminowaniu zakażenia odgrywa identyfikowanie docelowej populacji. Z badań wynika, że w Polsce osoby z HCV stanowią 1,9% populacji, lecz jedynie 10% chorych jest świadomych zakażenia, co ma wpływ na dynamikę epidemii wirusowego zapalenia wątroby. Obecnie nie wykonuje się rutynowo badań w kierunku obecności przeciwciał anty-HCV, co powoduje, iż większość zakażonych wirusem jest narażonych na rozwój późnych konsekwencji chorobowych pod postacią dekompensacji funkcji wątroby (rozwoju marskości czy raka wątrobowokomórkowego). Podstawową rolę w leczeniu odgrywa wykrycie wirusa. Celem badania było oszacowanie częstości występowania HCV wśród pacjentów zgłaszających się do Poradni Chorób Zakaźnych oraz Izby Przyjęć Wojewódzkiego Szpitala Zakaźnego w Warszawie. W ramach projektu proponowano rutynowe oznaczenie przeciwciał anty-HCV z powodów innych niż wirusowe zapalenie wątroby. W przeprowadzonym badaniu wykazano, że seroprewalencja HCV była niska (0,5%), co oznacza, że rutynowe testowanie w kierunku obecności zakażenia w wyżej wymienionych ośrodkach nie jest skuteczną formą przerwania łańcucha epidemicznego. Niezbędne jest podjęcie innych działań, mających na celu zwiększenie inicjatyw na rzecz wczesnego diagnozowania wirusowego zapalenia wątroby typu C, opartego na populacyjnych czynnikach ryzyka.
Zakażenia Clostridium difficile jako zdarzenia niepożądane stanowią poważny problem medyczny XXI wieku. Obowiązkiem każdego podmiotu leczniczego jest właściwe zarządzanie ryzykiem infekcji szpitalnych oraz ochrona zdrowia pacjentów. Ocena prawdopodobieństwa zakażenia jest możliwa tylko na podstawie własnych wyników epidemiologicznych, a podstawową i zarazem najważniejszą metodą oceny stanu zdrowia w kontekście kontroli zakażeń jest określenie współczynnika zachorowalności. W Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym nr 5 im. św. Barbary w Sosnowcu przeanalizowano retrospektywnie wyniki badań kału z lat 2013–2016 w kierunku obecności Clostridium difficile w celu określenia ryzyka wystąpienia infekcji wywołanej przez CD poprzez określenie poziomu zapadalności. Wyniki testu diagnostycznego wskazały jedynie na obecność lub brak drobnoustroju oraz jego toksyn, dlatego badanie mikrobiologiczne konfrontowano z obrazem klinicznym, czyli biegunką – zaburzeniem trawienia, którego głównym objawem są częste i luźne stolce dopasowujące się do kształtu pojemnika.
Zakażenia układu moczowego (ZUM ) należą do najczęściej występujących postaci infekcji szpitalnych (HAI) w grupie pacjentów z drenażem pęcherza moczowego. Drobnoustrojami odpowiedzialnymi za rozwój ZUM są zazwyczaj mikroorganizmy pochodzące z endogennej mikrobioty chorego. Obecnie w literaturze pojawia się coraz więcej doniesień na temat roli biofilmu w patogenezie HAI oraz jego wpływu na niepowodzenia terapeutyczne. W niniejszej pracy porównano aktywność przeciwdrobnoustrojową poliheksanidyny (PHMB), oktenidyny (OCT) i chlorheksydyny (CHX) względem drobnoustrojów izolowanych z zakażeń dróg moczowych u pacjentów hospitalizowanych na Oddziale Anestezjologii i Intensywnej Terapii Szpitala św. Wojciecha w Gdańsku. Uzyskane wyniki pozwoliły na stwierdzenie różnic w skuteczności antyseptyków względem form planktonicznych i biofilmowych. W badaniach najskuteczniejszym antyseptykiem zarówno wobec form biofilmowych, jak i planktonicznych drobnoustrojów Gram-ujemnych była oktenidyna, a obserwowane rożnice w skuteczności między OCT a pozostałymi substancjami były istotne statystycznie. Poliheksanidyna cechowała się wyższą skutecznością od chlorheksydyny, ale obserwowany trend nie był istotny statystycznie, co jest związane z dużymi różnicami w minimalnym stężeniu hamującym, obserwowanymi między poszczególnymi gatunkami i szczepami analizowanych drobnoustrojów. Względem patogenów Gram-dodatnich w formie planktonicznej PHMB oraz OCT cechowały się zbliżoną skutecznością, obydwa te antyseptyki były w sposób statystycznie istotny skuteczniejsze od CHX. Odmienne wyniki uzyskano w ocenie aktywności przeciwdrobnoustrojowej badanych substancji względem drobnoustrojów Gram-dodatnich w formie biofilmowej. Wszystkie antyseptyki cechowała zbliżona aktywność przeciwdrobnoustrojowa i nie wykazywały one różnic istotnych statystycznie.
W ostatnich latach wśród przypadków inwazyjnych zakażeń grzybiczych nadal obserwuje się dużą liczbę kandydemii i uogólnionych kandydoz. Według doniesień literaturowych grzyby z rodzaju Candida mogą być czynnikiem etiologicznym nawet 6–11% wszystkich przypadków szpitalnych zakażeń krwi z dodatnim posiewem krwi. W Polsce w oddziałach intensywnej terapii (OIT) ciężką sepsę rozpoznano u około 16% pacjentów, przy wysokiej śmiertelności wynoszącej 50%. Poważnym problemem terapeutycznym są kandydemie odcewnikowe związane z kolonizacją cewnika naczyniowego przez endogenną florę grzybiczą. W niniejszej analizie stwierdzono wrażliwość na mykafunginę wszystkich klinicznych szczepów: Candida albicans, Candida glabrata, Candida parapsilosis oraz Candida krusei, wyizolowanych z próbek krwi pobranych od pacjentów hospitalizowanych na OIT. Najniższe wartości MIC mykafunginy stwierdzono w przypadku szczepów C. albicans.
Zakażenia związane z obecnością biofilmu stanowią 60–80% wszystkich infekcji szpitalnych. Wysoka tolerancja biofilmu na środki przeciwdrobnoustrojowe, antyseptyki i antybiotyki skłania do poszukiwania nowych rozwiązań terapeutycznych. W niniejszej pracy przedstawiono analizę zdolności uszypułowanej sieci większej, traktowanej jako prototypowy autogenny opatrunek wewnętrzny, do eradykacji biofilmu bakteryjnego Staphylococcus aureus i Klebsiella pneumoniae z jam brzusznych szczurów rasy Wistar. Uzyskane wyniki wskazują na zdolność sekwestracyjną sieci, ale nie na jej aktywność przeciwdrobnoustrojową.
