Standardem postępowania w leczeniu głębokich oparzeń jest wczesne usunięcie martwicy oraz pokrycie ran przeszczepami skóry. Z tego względu szybka i dokładna ocena głębokości oparzenia jest priorytetem. Wyniki leczenia pacjentów zależą od składu zespołu pracującego w centrum oparzeniowym oraz od ścisłej współpracy między jego członkami. Personel pielęgniarski odgrywa kluczową rolę w procesie terapii chorych oparzonych. Celem pracy jest przedstawienie pielęgniarskich procedur diagnostycznych dotyczących pomiaru głębokości oparzenia, które to decyduje o wskazaniach do wycięcia oraz o wyborze techniki wycięcia. Doświadczenia dotyczące diagnostyki głębokości oparzeń i wycinania martwicy oparto na materiale oparzonych, leczonych we Wschodnim Centrum Leczenia Oparzeń i Chirurgii Rekonstrukcyjnej w Łęcznej w latach 2009–2017. Wykorzystano również dane z najnowszych i wiarygodnych doniesień naukowych. Metodyka stworzenia procedur wiąże się z zasadami EBP i pracy zespołowej. Utworzono procedurę diagnostyczną oceny głębokości oparzenia opartą na wyglądzie rany, mechanizmie urazu i ocenie bólu. Drugą procedurę oparto na badaniu przepływu w okolicy oparzonej z wykorzystaniem aparatu laser Doppler. Przedstawiono przykłady jej stosowania. Zaprezentowane procedury diagnostyczne dotyczące głębokości oparzenia są nieinwazyjne, opierają się na doświadczeniu wielu autorów oraz na obowiązującej współcześnie wiedzy (EBP). Z zachowaniem niektórych zastrzeżeń, z powodzeniem mogą być one stosowane jako procedury pielęgniarskie.
Procedury pielęgniarskie w leczeniu oparzeń nie zajmują zbyt wiele miejsca w polskiej literaturze medycznej. Nieliczne opracowania dotyczą postępowania w zakresie pierwszej pomocy i w oparzeniach powierzchownych. W niniejszej pracy podjęto próbę przedstawienia procedur w leczeniu chirurgicznym, we wczesnym okresie, w pierwszym i drugim dniu po oparzeniu. Celem opracowania było przedstawienie i omówienie stosowanych procedur pielęgniarskich resuscytacji płynowej we wstrząsie oparzeniowym. Doświadczenia leczenia wstrząsu oparto na materiale oparzonych leczonych we Wschodnim Centrum Leczenia Oparzeń w latach 2009–2017. Wykorzystano również dane z najnowszych i wiarygodnych doniesień naukowych. Pielęgniarskie procedury monitorowania resuscytacji płynowej we wstrząsie oparzeniowym stanowią opracowanie zgodne z EBP dostępne w innych, nielicznych krajach. Mogą one zostać z powodzeniem zastosowane w polskich warunkach. Przedstawione procedury resuscytacji płynowej dla personelu pielęgniarskiego są dostosowane do potrzeb leczenia wstrząsu oparzeniowego i umożliwiają wykonanie zabiegu.
Tętnica powierzchowna skroniowa (STA) jest jedną z gałęzi końcowych tętnicy szyjnej zewnętrznej; zaopatruje skórę i mięśnie zlokalizowane na skórze głowy oraz bocznej powierzchnitwarzy, ślinianki przyusznej oraz stawu skroniowo-żuchwowego. Ważnym klinicznym aspektem unaczynienia przez STA jest możliwość przeprowadzenia rozmaitych procedur rekonstrukcyjnych opartych na płatach skroniowo-ciemieniowych, ciemieniowo-potylicznych, czołowych i z okolicy przedusznej. Różne płaty oparte na tętnicy powierzchownej skroniowej są używane do rekonstrukcji ubytków tkanek głowy lub w rekonstrukcji małżowiny usznej w mikrocji. Tętnica sama w sobie może być również źródłem unaczynienia dla mikrochirurgicznych wolnych płatów wskazanych do zamknięcia pourazowych lub poresekcyjnych ubytków. Właściwe zaplanowanie operacji rekonstrukcyjnej jest podstawowym krokiem do uzyskania zadowalającego efektu. Znajomość anatomii, topografii, angiosomów, płatów i procedur mikrochirurgicznych jest niezbędna w celu wykonywania właściwych procedur rekonstrukcyjnych i estetycznych. W niniejszym artykule opisano różne rodzaje rekonstrukcji chirurgicznych opartych na STA.
Wykorzystywanie siatek biologicznych oraz syntetycznych w zabiegach z zakresu chirurgii piersi staje się coraz bardziej popularne. Wskazania do ich zastosowania są znane, jednak różnice, związane z ostatecznym efektem operacji, zachęcają do przeanalizowania wyników, by dobrać najodpowiedniejszy typ. W niniejszej pracy przedstawiono dane dotyczące powikłań, uzyskiwanych efektów estetycznych i kosztów operacji piersi z użyciem siatek syntetycznych. Dodatkowo porównano wyniki użycia siatek biologicznych i syntetycznych, a także spróbowano odpowiedzieć na pytanie, czy siatki syntetyczne mogą stanowić korzystną alternatywę dla biologicznych. Do znalezienia odpowiednich artykułów posłużono się bazami danych PubMed i Medline, kolejno zastosowano następujące słowa kluczowe: „reconstructive breast surgery”, „acellular dermal matrix”, „synthetic surgical mesh”, „breast implant”, „cost”. Uzyskane wyniki dotyczące powikłań, efektów estetycznych, kosztów i specjalnych czynników ryzyka poszczególnych rodzajów siatek pozwalają stwierdzić, że siatki syntetyczne stanowią istotną i tańszą alternatywę do stosowanych wcześniej w chirurgii piersi siatek biologicznych. Wiążą się jednak z większym ryzykiem przykurczu torebkowego, a mniejszym rozwinięcia infekcji po operacji. Analizowane wyniki wskazują także na korzystniejsze efekty zastosowania siatek biologicznych w przypadku pacjentek wcześniej napromienianych i grubości płata mającego pokryć ekspander/implant mniejszej niż 8 mm. Ograniczenia tej pracy polegały na małej dostępności wyników związanych z zastosowaniem siatek syntetycznych, a także różnych kryteriów na podstawie których włączano pacjentki do badań, technik operacyjnych oraz niejednakowych implantów i ekspanderów piersi stosowanych łącznie z siatkami, dlatego wymagane są dalsze prospektywne, długoterminowe badania obejmujące dużą grupę kobiet przy wystandaryzowanych kryteriach włączających.
Po rozległych operacjach resekcyjnych należy wybrać najodpowiedniejszą rekonstrukcyjną metodę operacyjną. Podstawowe techniki obejmują fundamenty drabiny rekonstrukcyjnej, tj. bezpośrednie zamknięcie rany i plastykę miejscową, które w większości przypadków są niewystarczające w celu zaopatrzenia złożonych ubytków tkankowych z zachowaniem funkcji kończyny. Chirurgia rekonstrukcyjna daje możliwość zaopatrywania takich ubytków płatami uszypułowanymi oraz wolnymi. Dzięki rozwojowi mikrochirurgii zastosowanie wolnych płatów tkankowych stało się podstawową metodą wykorzystywaną do zamknięcia ubytków w zakresie kończyny górnej. Wybór płatów uszypułowanych może być rozważany w szczególnych przypadkach, takich jak: dyskwalifikacja z zabiegu mikrochirurgicznego, choroby dodatkowe, podeszły wiek oraz istniejąca patologia naczyniowa. Choć wiele rodzajów płatów lokalnych w oparciu o główne tętnice przedramienia i ich gałęzie zostało opisanych przez licznych autorów, nadal najwszechstronniejszym i najczęściej używanym płatem uszypułowanym jest płat promieniowy. Celem niniejszej pracy było przedstawienie możliwości rekonstrukcji tkanek po usunięciu guzów nowotworowych w obrębie kończyny górnej z zastosowaniem uszypułowanego płata promieniowego w oparciu o własne doświadczenia.
