Znaczenie dekontaminacji sprzętu i powierzchni w zapobieganiu zakażeniom szpitalnym w placówkach udzielających świadczeń zdrowotnych

Nieożywione środowisko szpitalne niepoddawane skutecznej dekontaminacji jest źródłem patogenów i może przyczyniać się do wzrostu liczby zakażeń. Powierzchnie skontaminowane przez drobnoustroje chorobotwórcze stanowią istotny problem epidemiologiczny. Do wystąpienia infekcji mogą przyczynić się: powietrze, woda, sprzęt, aparatura medyczna, powierzchnie, żywność i napoje, ale także dodatkowe wyposażenie, a nawet przegrody architektoniczne w pomieszczeniach. Intensywne zabiegi i działania zapobiegające zakażeniom, takie jak dekontaminacja powierzchni i sprzętu, mają za zadanie uniemożliwić patogennym drobnoustrojom namnażanie się, przetrwanie w środowisku szpitalnym i przemieszczanie z jednego miejsca w inne. Istotne znaczenie ma także efektywne sprzątanie w szpitalu, a także rodzaj materiałów, z jakich wykonane są myte i dezynfekowane powierzchnie. Działania zapobiegające zakażeniom szpitalnym poprzez dekontaminację powierzchni i sprzętu obejmują dezynfekcję: dozowników, podajników, łóżek, szafek chorych, ram łóżek, stolików przyłóżkowych, klamek, powierzchni w łazienkach i toaletach pacjentów.

Zakażenie Herpes Simplex u kobiet ciężarnych – leczenie i profilaktyka

Zakażenia wywoływane przez wirusy opryszczki pospolitej typu 1 i 2 są rozpowszechnione na całym świecie. HSV-1 wywołuje zazwyczaj opryszczkę w obrębie jamy ustnej i twarzy, natomiast HSV-2 opryszczkę genitalną. Zakażenia pierwotne oraz reaktywacja zakażeń latentnych u kobiet ciężarnych niosą ryzyko przeniesienia HSV-1 i HSV-2 podczas życia płodowego (zakażenie wewnątrzmaciczne) lub w czasie porodu drogami natury (zakażenia okołoporodowe). Zakażenia inwazyjne powodowane przez HSV-1 i HSV-2 u noworodków charakteryzują się wysoką zachorowalnością i śmiertelnością. W profilaktyce zakażeń matka-dziecko istotną rolę odgrywa wczesne rozpoznanie, odpowiednie leczenie przeciwwirusowe lub rozwiązanie ciąży cięciem cesarskim. Celem artykułu jest przedstawienie zaleceń dotyczących leczenia i profilaktyki zakażeń wirusem opryszczki pospolitej u kobiet ciężarnych.

Zakażenia o etiologii Acinetobacter baumannii u pacjentów oddziałów intensywnej terapii – aspekty mikrobiologiczne i leczenie z uwzględnieniem roli kolistyny

Acinetobacter baumannii jest Gram-ujemną pałeczką należącą do rodziny Moraxellaceae. Szczepy tego gatunku posiadają zdolność przetrwania w trudnych warunkach środowiska i łatwo kolonizują organizm ludzki. W środowisku szpitalnym często szerzą się epidemicznie. A. baumannii może odpowiadać za ciężkie zakażenia zarówno szpitalne, jak i pozaszpitalne. Trudności terapeutyczne w leczeniu infekcji pochodzenia szpitalnego wynikają zazwyczaj z wielolekooporności szczepu Acinetobacter baumannii. Kolistyna w terapii tych zakażeń jest zazwyczaj lekiem niezbędnym do zastosowania. W pracy przedstawiono ogólną charakterystykę szczepu A. baumannii, mechanizmy oporności oraz proponowane opcje terapeutyczne z uwzględnieniem roli kolistyny w leczeniu ciężkich zakażeń z udziałem Acinetobacter baumannii MDR.

Zakażenia o etiologii Pseudomonas aeruginosa u pacjentów oddziałów intensywnej terapii – charakterystyka mikrobiologiczna i możliwości terapeutyczne

Pseudomonas aeruginosa, pałeczka ropy błękitnej, spotykana jest w środowisku szpitalnym głównie w miejscach wilgotnych. Odpowiada za zakażenia endogenne, wtórnie endogenne oraz egzogenne. Bakteria ta jest czynnikiem etiologicznym wielu postaci klinicznych infekcji zarówno ostrych, jak i przewlekłych. U pacjentów oddziałów intensywnej terapii wywołuje między innymi: infekcje dróg oddechowych, dróg moczowych, zakażenia łożyska krwi i zakażenia miejsca operowanego powierzchowne oraz głębokie. Z uwagi na problem oporności natury globalnej P. aeruginosa należy do patogenów zwanych alarmowymi. W pracy przedstawiono ogólną charakterystykę szczepów Pseudomonas aeruginosa, mechanizmy oporności, wybrane opcje terapeutyczne (również do leczenia zakażeń wieloopornymi szczepami), a także proponowane dawkowanie leków u pacjentów septycznych z uwzględnieniem aktualnych zaleceń oraz zasad farmakokinetyki i farmakodynamiki.

Diagnostyka laboratoryjna w sepsie

Termin „sepsa” wywodzi się z greckiego słowa sepo, tłumaczonego jako „gnija”. W takim znaczeniu termin ten po raz pierwszy pojawił się w utworach Homera ponad 2700 lat temu. Zgodnie z aktualną definicją, obowiązującą od 2016 roku, sepsa to zagrażająca życiu dysfunkcja narządów spowodowana niewłaściwą (rozregulowaną) reakcją organizmu na zakażenie. Globalną liczbę zgonów z powodu sepsy szacuje się na około 6 milionów rocznie. Sepsa jest najczęściej powikłaniem zakażeń dróg oddechowych, jamy brzusznej, dróg moczowych i krwi. Patomechanizm tej jednostki chorobowej jest złożony i prowadzi do uszkodzenia różnych narządów wewnętrznych na poziomie molekularnym, komórkowym oraz tkankowym. Znajduje to odzwierciedlenie w obrazie klinicznym, który jest niejednorodny i zależy od źródła zakażenia oraz stopnia nasilenia niewydolności narządowej. Od 2016 roku w celu rozpoznania sepsy wykorzystuje się 6-parametrową skalę SOFA, która obejmuje aż trzy parametry laboratoryjne: bilirubinę, kreatyninę i płytki krwi. Dodatkowo u pacjentów we wstrząsie septycznym zalecono oznaczanie mleczanów. Diagnostyka sepsy powinna obejmować również badania potwierdzające zakażenie organizmu. Rozpoznanie choroby na wczesnym etapie może być niezwykle trudne, a identyfikacja czynnika etiologicznego wręcz niemożliwa. Dlatego oznaczanie niektórych biomarkerów może pomóc w diagnostyce pacjentów z sepsą.

Ceftazydym z awibaktamem – aspekt mikrobiologiczny, farmakologiczny i kliniczny stosowania leku w praktyce klinicznej

Wielooporne Gram-ujemne pałeczki stanowią coraz większy problem terapeutyczny i mikrobiologiczny. Zdolność bakterii do produkcji beta-laktamaz, w tym enzymów ESBL i karbapenemaz, przyczyniła się nabycia oporności na większość znanych grup antybiotyków. Dostępność nowych opcji terapeutycznych wobec pałeczek Gram-ujemnych jest więc bardzo cenna i powinna być umiejętnie wykorzystana. Jednym z antybiotyków wprowadzonych w ostatnich latach do praktyki klinicznej jest ceftazydym z awibaktamem, aktywny wobec pałeczek z rodziny Enterobacterales oraz Pseudomonas aeruginosa, w tym szczepów produkujących enzymy ESBL, KPC, OXA-48 oraz AmpC. W pracy przedstawiono aktualne dane z literatury na temat wrażliwości różnych pałeczek Gram-ujemnych na ten antybiotyk. Przedstawiono wpływ awibaktamu na hamowanie niektórych mechanizmów lekooporności. Zaprezentowano też wskazania do stosowania ceftazydymu z awibaktamem w terapii skojarzonej. Ponadto zwrócono uwagę na pojawiające się doniesienia o szczepach opornych i konieczność rutynowego monitorowania wrażliwości pałeczek Gram-ujemnych na ten antybiotyk. W wyborze antybiotyku ważne jest uwzględnienie zarówno cech pacjenta, jak i parametrów farmakokinetyczno-farmakodynamicznych antybiotyku. Cechy farmakokinetyczne ceftazydymu z awibaktamem wpływają na jego skuteczność w terapii ciężkich zakażeń szpitalnych powodowanych przez patogeny wielolekooporne.

Alternatywne sposoby terapii i profilaktyki zakażeń biofilmowych. Część 2.

W pracy zaprezentowano syntetyczny przegląd dostępnej wiedzy na temat wykorzystania biologicznych substancji czynnych przeciwdrobnoustrojowo, takich jak biosurfaktanty, enzybiotyki (w tym pochodzenia bakteriofagowego) oraz roślinne olejki eteryczne. Rozważaniami objęto ich aktualne i potencjalnie perspektywiczne zastosowanie w obszarze szeroko pojętej terapii (leczenia, antyseptyki, sanityzacji i dezynfekcji). Poruszono aspekt zapobiegania i/lub możliwości zwalczania zakażeń, u których podstaw leży tworzenie biofilmu. Ponadto uwagę poświęcono problemom związanym z możliwościami kontroli źródeł zakażeń w abiotycznym środowisku szpitalnym oraz poza nim.

Alternatywne sposoby terapii i profilaktyki zakażeń biofilmowych. Część 1.

W pracy przedstawiono aktualne trendy w badaniach z zakresu nauk biomedycznych i farmaceutycznych, mających na celu opracowanie nietradycyjnych opcji terapeutycznych zakażeń i weryfikację ich skuteczności. Omówiono w skrócie wyniki i konkluzje z badań dotyczących nowych formulacji znanych antybiotyków oraz wdrożenia do praktyki medycznej leków biologicznych definiowanych jako produkty, które lub których substancje czynne są wytwarzane w organizmach żywych. Są to produkty pochodzenia naturalnego (izolowane z mikroorganizmów, roślin, komórek zwierząt, ludzi) lub/i rekombinowane (otrzymywane na drodze biotechnologicznej), łącznie określane mianem biofarmaceutyków. Biorąc pod uwagę wysoką oporność/tolerancję biofilmów na działanie antybiotyków, szczególną uwagę poświęcono problemom związanym z zapobieganiem ich tworzenia i z eradykacją przez wymienione produkty.

Monitorowanie zakażeń miejsca operowanego na podstawie wybranych klinik w szpitalu uniwersyteckim nr 1 im. dr. A. Jurasza 1 w Bydgoszczy w latach 2008–2017

W niniejszej pracy przedstawiono wyniki monitorowania zakażeń miejsca operowanego (ZMO) w latach 2008–2017 w czterech wybranych klinikach Szpitala Uniwersyteckiego nr 1 im. dr. A. Jurasza w Bydgoszczy. W badaniu prospektywnym zgromadzono i przeanalizowano informacje o 49 160 pacjentach hospitalizowanych w Klinikach: Chirurgii Ogólnej, Kardiochirurgii, Neurochirurgii, Ortopedii. Porównano wskaźniki zachorowalności na ZMO wśród analizowanych chorych w przeliczeniu na 100 hospitalizowanych pacjentów, u których przeprowadzono zabieg operacyjny. Dane uzyskiwane były na podstawie zgłoszeń indywidualnych kart rejestracji zakażenia, monitoringu celowanego oraz czynnego monitorowania. Przeprowadzona analiza wykazała, że współczynnik zapadalności na zakażenia miejsca operowanego na podstawie zgłoszeń indywidualnych kart rejestracji zakażeń wyniósł 1,7% (823 zakażenia u 49 160 chorych poddanych zabiegom operacyjnym), natomiast współczynnik zapadalności na podstawie monitoringu celowanego – 1,9% (752 infekcje u 39 094 operowanych osób). W przypadku czynnego monitorowania współczynnik zapadalności plasował się na poziomie 15,2% (30 zakażeń u 197 operowanych). U wszystkich chorych, których poddano analizie podczas prowadzenia czynnego monitorowania (n=197), przeprowadzono ocenę występowania ZMO. Rozpoznanie zakażenia miejsca operowanego w 25 przypadkach (83,4%) zostało postawione w trakcie hospitalizacji, natomiast 5 przypadków (16,6%) rozpoznano podczas wizyty kontrolnej w Zespole Poradni Specjalistycznych. Wśród wszystkich ZMO zdiagnozowano: powierzchowne zakażenie w miejscu nacięcia (33,3%; n=10), głębokie zakażenie miejsca nacięcia (50%; n=15) oraz zakażenie narządu/przestrzeni (16,7%; n=5). Przedstawione w artykule współczynniki zapadalności zakażeń miejsca operowanego uzyskane na podstawie przyjętych systemów monitorowania wskazują jednomyślnie, że rejestrowanie infekcji w oparciu o indywidualne karty rejestracji zakażenia oraz monitoring celowany są działaniami niewystarczającymi. Dopiero czynne monitorowanie miejsca operowanego przez członków zespołu kontroli zakażeń szpitalnych umożliwia uzyskanie wiarygodnych informacji o występowaniu ZMO.

Evereth Publishing