Terbinafina – aktualna rola w terapii zakażeń grzybiczych

Terbinafina jest przedstawicielem alliloamin, stosowanym od lat 90. XX wieku w terapii grzybic skóry i paznokci. Lek ten wykazuje działanie grzybobójcze wobec grzybów dermatofitowych z rodzajów Trichophyton, Microsporon i Epidermophyton, a także wobec niektórych gatunków drożdżaków oraz grzybów pleśniowych. Podstawowy mechanizm działania terbinafiny polega na niekompetycyjnym hamowaniu epoksydazy skwalenu (enzym szlaku syntezy ergosterolu), co prowadzi do nagromadzenia toksycznego skwalenu i śmierci komórki. Opisano nieliczne szczepy kliniczne dermatofitów oporne na terbinafinę. Głównym mechanizmem oporności są mutacje punktowe genu kodującego epoksydazę skwalenu, skutkujące spadkiem powinowactwa do leku. Terbinafina jest silnie lipo- i keratynofilna, akumuluje się w: wydzielinie łojowej naskórka (sebum), mieszkach włosowych, włosach, płytce paznokciowej. Uważa się, że jest to lek o stosunkowo małym ryzyku powikłań i dobrej skuteczności. Obecnie terbinafina jest dostępna w formie tabletek podawanych doustnie oraz kremów, emulsji i żeli przeznaczonych do stosowania miejscowego. W niniejszym opracowaniu przedstawiono informacje o właściwościach farmakologicznych, aktywności przeciwgrzybiczej i zastosowaniach klinicznych terbinafiny oraz postępach w badaniach nad nowymi formami tego leku.

Mykafungina – zastosowanie w leczeniu i profilaktyce inwazyjnych zakażeń grzybiczych

Interpretacja wyników badań mykologicznych i leczenie zakażeń grzybiczych pozostają nadal dużym wyzwaniem, szczególnie u pacjentów z zaburzeniami odporności i/lub poddawanych intensywnej terapii. Objawy kliniczne u tych chorych są niecharakterystyczne, wyizolowanie czynnika etiologicznego w hodowli nie zawsze jest możliwe, podczas gdy interpretacja wyników badań lekowrażliwości wyhodowanych szczepów grzybów może być niejednoznaczna. Podstawym wymogiem oznaczania lekowrażliwości drobnoustrojów jest uwzględnienie rekomendacji EUCAST. W leczeniu zakażeń o etiologii Candida – przed identyfikacją gatunku patogenu – najwyższe rekomendacje według zaleceń ECIL-6 mają echinokandyny: mykafungina, anidulafungina oraz kaspofungina. Echinokandyny są także lekami pierwszego rzutu w terapii inwazyjnych zakażeń grzybiczych o etiologii Candida glabrata i Candida krusei, zgodnie z wytycznymi IDSA, ESCMID oraz grup eksperckich. W grupie pacjentów hematologicznych w leczeniu zakażeń o etiologii Candida albicans, Candida glabrata oraz Candida krusei również najwyższe rekomendacje mają echinokandyny. Mykafungina jest najczęściej zalecana w profilaktyce zakażeń grzybiczych u pacjentów z zaburzeniami odporności.

Leczenie inwazyjnych zakażeń grzybiczych u pacjentów krytycznie chorych

Sepsa jest zagrażającą życiu dysfunkcją narządów, spowodowaną rozregulowaną reakcją układu immunologicznego na zakażenie. Następstwem sepsy może być wstrząs septyczny, objawiający się zaburzeniami ze strony układu krążenia oraz metabolizmu komórkowego. Sepsa i wstrząs septyczny są bardzo częstymi przyczynami zgonów na świecie (19,7% w 2017 roku). Złotym standardem w diagnostyce chorób infekcyjnych, w tym sepsy, jest hodowla drobnoustrojów, która pozwala na określenie lekowrażliwości czynnika chorobotwórczego i dobranie terapii celowanej. Jest to jednak metoda czasochłonna i często nieefektywna – ze względu na brak możliwości hodowli niektórych drobnoustrojów w warunkach medycznych laboratoriów mikrobiologicznych czy też z powodu nieodpowiednio pobranych próbek. W diagnostyce sepsy bardzo istotną rolę odgrywa czas, dlatego poszukuje się parametru, który mógłby diagnostykę przyspieszyć, jednoznacznie odróżnić sepsę od innych stanów chorobowych i być wskaźnikiem prognostycznym przebiegu choroby. Markera sepsy poszukuje się wśród wielu parametrów, ale obecnie bardziej możliwe wydaje się być wynalezienie zestawu markerów niż pojedynczego markera idealnego. Nie oznacza to jednak, że należy rezygnować z wykorzystywania pojedynczych parametrów. W przypadku podejrzenia sepsy, kiedy potrzebna jest szybka diagnostyka, która przekłada się na szansę przeżycia pacjenta, warto sięgać po wszelkie możliwe narzędzia diagnostyczne, w miarę możliwości sprzętowych i finansowych jednostki leczniczej.

Badania laboratoryjne pomocne w diagnostyce sepsy – czy marker sepsy istnieje?

Sepsa jest zagrażającą życiu dysfunkcją narządów, spowodowaną rozregulowaną reakcją układu immunologicznego na zakażenie. Następstwem sepsy może być wstrząs septyczny, objawiający się zaburzeniami ze strony układu krążenia oraz metabolizmu komórkowego. Sepsa i wstrząs septyczny są bardzo częstymi przyczynami zgonów na świecie (19,7% w 2017 roku). Złotym standardem w diagnostyce chorób infekcyjnych, w tym sepsy, jest hodowla drobnoustrojów, która pozwala na określenie lekowrażliwości czynnika chorobotwórczego i dobranie terapii celowanej. Jest to jednak metoda czasochłonna i często nieefektywna – ze względu na brak możliwości hodowli niektórych drobnoustrojów w warunkach medycznych laboratoriów mikrobiologicznych czy też z powodu nieodpowiednio pobranych próbek. W diagnostyce sepsy bardzo istotną rolę odgrywa czas, dlatego poszukuje się parametru, który mógłby diagnostykę przyspieszyć, jednoznacznie odróżnić sepsę od innych stanów chorobowych i być wskaźnikiem prognostycznym przebiegu choroby. Markera sepsy poszukuje się wśród wielu parametrów, ale obecnie bardziej możliwe wydaje się być wynalezienie zestawu markerów niż pojedynczego markera idealnego. Nie oznacza to jednak, że należy rezygnować z wykorzystywania pojedynczych parametrów. W przypadku podejrzenia sepsy, kiedy potrzebna jest szybka diagnostyka, która przekłada się na szansę przeżycia pacjenta, warto sięgać po wszelkie możliwe narzędzia diagnostyczne, w miarę możliwości sprzętowych i finansowych jednostki leczniczej.

Zakażenia mikrobiomem miejsca operowanego w zabiegach ortopedyczno-urazowych

Zakażenie miejsca operowanego (ZMO) to problem przyczyniający się do zwiększenia kosztów terapii i mający negatywny wpływ na ostateczny wynik leczenia chirurgicznego. Często w ranach operacyjnych stwierdza się obecność mikrobiomu – mikroorganizmów potencjalnie chorobotwórczych. W niniejszej pracy przedstawiono częstość klinicznie jawnych ZMO spowodowanych wymienionym czynnikiem u 121 pacjentów hospitalizowanych z powodu obrażeń w Klinice Chirurgii Urazowej, Leczenia Oparzeń i Chirurgii Plastycznej Wielospecjalistycznego Szpitala Miejskiego w Poznaniu w okresie od 1 stycznia 2018 roku do 27 czerwca 2019 roku. Analizie poddano 352 wymazy z ran operacyjnych, uzyskując 65% posiewów dodatnich oraz 35% posiewów ujemnych. Stwierdzono, że zastosowanie implantu podczas operacji złamania kości znamiennie zwiększa ryzyko wystąpienia zakażenia miejsca operowanego, w tym infekcji wywołanych przez patogeny oportunistyczne, a obniżenie odporności organizmu w chorobie urazowej sprzyja kolonizacji mikrobiomem. Ponadto, aby zwiększyć szansę wyhodowania patogenu w przypadku zakażenia miejsca operowanego z użyciem implantu, wskazane jest pobranie próbek z różnych miejsc.

Porównanie aktywności in vitro ceftaroliny i stosowanych w Polsce antybiotyków przeciwko najczęstszym patogenom bakteryjnym pozaszpitalnego zapalenia płuc u dzieci i dorosłych. Dane z lat 2013–2018 z ośrodków biorących udział w programie ATLAS

Pozaszpitalne zapalenie płuc (PZP) jest jedną z głównych przyczyn zachorowalności i śmiertelności. Ceftarolina (prolek fosamil ceftaroliny) została zarejestrowana do leczenia PZP wywołanego przez Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae oraz inne wrażliwe na cefalosporynę patogeny Gram-ujemne i Gram-dodatnie. Celem badania było porównanie aktywności in vitro omawianego antybiotyku z aktywnością antybiotyków najczęściej stosowanych w Polsce w leczeniu PZP, w ramach programu badawczego ATLAS (ang. Antimicrobial Testing Leadership And Surveillance). Jest to międzynarodowe badanie prowadzone w celu monitorowania częstości występowania oporności na stosowane antybiotyki na poziomie lokalnym, regionalnym oraz globalnym. Materiał i metody Badaniem objęto 613 niepowtarzających się izolatów klinicznych wyhodowanych z materiału pobranego z dróg oddechowych chorych w czterech ośrodkach w Polsce w latach 2013–2018. Wszystkie izolaty wysyłano do centralnego laboratorium IHMA w celu potwierdzenia identyfikacji bakterii do gatunku metodą MALDI-TOF MS. Oznaczenie wartości najmniejszych stężeń hamujących wzrost bakterii (MIC) wykonano metodą mikrorozcieńczeń w bulionie. Wyniki (odsetek izolatów wrażliwych, %S) interpretowano, opierając się na obowiązujących wytycznych EUCAST, jeśli były dostępne wartości graniczne dla danej pary antybiotyk-gatunek. Wyniki Wszystkie izolaty S. pneumoniae (w tym szczepy oporne na penicylinę) były wrażliwe na ceftarolinę. Wykazano ośmiokrotnie mniejsze wartości MIC90 ceftaroliny wobec izolatów PRSP w porównaniu z ceftriaksonem (0,25 vs. 2 μg/ml). Wszystkie izolaty metycylinowrażliwe Staphylococcus aureus (MSSA) były wrażliwe na ceftarolinę (MIC90=0,25 μg/ml, zakres wartości MIC 0,12–0,5 μg/ml). Stwierdzono szesnastokrotnie mniejsze wartości MIC90 ceftaroliny wobec izolatów MSSA w porównaniu z ceftriaksonem (0,25 vs. 4 μg/ml). Wśród izolatów metycylinoopornych S. aureus (MRSA) 78,9% (123/156) było wrażliwych na ceftarolinę, przy czym odsetek ten był większy wśród chorych dzieci niż wśród dorosłych (92,9 vs. 75,8%). Wszystkie izolaty H. influenzae były wrażliwe na ceftarolinę (MIC90 0,03 μg/ml). Wnioski Wykazano wysoki odsetek badanych szczepów S. pneumoniae, S. aureus (MSSA) i H. influenzae wrażliwych na ceftarolinę. Uzyskane wyniki wskazują, że antybiotyk ten może stanowić skuteczną opcję terapeutyczną w leczeniu PZP. Wskazane jest dalsze monitorowanie wrażliwości ocenianych gatunków bakterii na antybiotyki w Polsce.

Evereth Publishing