Echinokandyny – aktywność mikrobiologiczna, znaczenie w leczeniu i profilaktyce grzybic

Echinokandyny to najmłodsza grupa leków przeciwgrzybiczych, której aktywność mikrobiologiczna i skuteczność kliniczna są wciąż zbyt mało znane. W pracy scharakteryzowano właściwości farmakokinetyczne i przeciwgrzybicze echinokandyn, przedstawiono aktualne rekomendacje dotyczące wykonania i interpretacji testów lekowrażliwości oraz zalecenia stosowania echinokandyn w leczeniu kandydozy i aspergilozy.

Znaczenie kliniczne Stenotrophomonas maltophilia

Stenotrophomonas maltophilia odgrywa coraz większą rolę w patogenezie zakażeń człowieka, mimo iż jest zaliczany do grupy drobnoustrojów oportunistycznych. Zakażenia wywoływane przez ten patogen, pomimo iż rzadko dotyczą pacjentów ambulatoryjnych, stanowią istotny odsetek infekcji u osób hospitalizowanych. Szczepy S. maltophilia często kolonizują drogi oddechowe, dlatego mogą być przyczyną zapalenia płuc, co stanowi bardzo poważny problem, szczególnie u chorych z mukowiscydozą. Ponadto drobnoustrój ten może wywoływać zakażenia krwi oraz układów: moczowo-płciowego, pokarmowego, nerwowego, a także zakażenia skóry, tkanek miękkich i narządu wzroku. S. maltophilia posiada niewiele czynników wirulencji, jednak mnogość mechanizmów oporności powoduje, że jest istotnym patogenem szpitalnym. Bakteria ta charakteryzuje się naturalną opornością na wiele grup antybiotyków i chemioterapeutyków. W leczeniu zakażeń o etiologii S. maltophilia lekiem z wyboru jest trimetoprim-sulfametoksazol, jednak coraz częściej izolowane są szczepy oporne na ten antybiotyk, co stanowi ogromny problem terapeutyczny.

Profilaktyka zaburzeń układu pokarmowego podczas terapii antybiotykami makrolidowymi

Terapia antybiotykami makrolidowymi może mieć niekorzystny wpływ na funkcjonowanie układu pokarmowego. Szczególnie podatna na uszkodzenia, wynikające ze stosowana tej grupy leków, jest wątroba. W pracy zaprezentowano możliwe sposoby profilaktyki i ochrony, które mogą być wdrażane podczas terapii antybiotykami. Omówiono ochronny wpływ sylimaryny, prebiotyku w postaci rozpuszczalnego błonnika z akacji oraz wybranych szczepów bakterii probiotycznych.

Badania przesiewowe i diagnostyka zakażeń MRSA

Staphylococcus aureus jest powszechnie występującą bakterią, kolonizującą skórę i błony śluzowe u około 30–40% zdrowych osób. Metycylinooporne szczepy S. aureus (ang. Methicillin- resistant Staphylococcus aureus – MRSA) stanowią jeden z najważniejszych czynników odpowiedzialnych za zakażenia szpitalne na całym świecie. Według danych EARS-Net, w Polsce udział MRSA w zakażeniach inwazyjnych wynosi 24,3%. Redukcja infekcji o tej etiologii jest możliwa tylko przy zastosowaniu odpowiednich programów zwalczania zakażeń szpitalnych. Jednym z najistotniejszych elementów tej strategii jest wykorzystywanie w badaniach przesiewowych i diagnostyce szybkich badań mikrobiologicznych, opierających się na metodach molekularnych, takich jak PCR (ang. Polymerase Chain Reaction) i Real-time PCR.

Czy bawełniane obłożenia pola operacyjnego oraz fartuchy wielokrotnego użytku, stosowane w zabiegach wysokiego ryzyka, są zagrożeniem dla chorych i personelu medycznego?

Każdy zabieg operacyjny powinien być wykonywany z wykorzystaniem wyrobów medycznych. Ich wytwórca decyduje, czy dany produkt jest zaklasyfikowany jako wyrób medyczny. Wymogi techniczne dotyczące bielizny operacyjnej są określone przez normy PN-EN ISO 13795 i PN-EN ISO 22610, zgodnie z którymi bielizna barierowa musi posiadać udokumentowaną doświadczalnie niezmienność właściwości materiału barierowego podczas produkcji i użytkowania. W celu zarejestrowania wyrobu medycznego wytwórca zgłasza go do Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych przed pierwszym wprowadzeniem do obrotu lub użytkowania. Obecnie na rynku są dostępne produkty oznaczone jako wyroby medyczne, jednak niespełniające wymogów normy.

Higiena rąk obowiązkiem personelu mającego kontakt z pacjentami

Ręce pracowników medycznych, którzy mają bezpośredni kontakt z pacjentami w placówkach medycznych, stanowią częste źródło zakażeń szpitalnych. Każdy szpital i gabinet medyczny powinien być wyposażony w dobrej jakości preparaty do mycia i dezynfekcji rąk oraz dozowniki do preparatów antyseptycznych. Personel powinien być regularnie edukowany w zakresie techniki mycia i dezynfekcji rąk. W celu zapewnienia wysokiej jakości opieki i bezpieczeństwa pacjentów należy monitorować zużycie preparatów do higieny rąk.

Zmiany w charakterystyce złożonego preparatu przeciwmalarycznego Malarone (atowakwon/proguanil)

Malarone® jest preparatem przeciwmalarycznym, rekomendowanym przez WHO (ang. World Health Organization) i CDC (ang. Centre for Disease Control and Prevention) do stosowania podczas wyjazdów w rejony występowania chlorochino- i wielolekoopornych szczepów Plasmodium falciparum. Zalety tego leku, złożonego z atowakwonu i proguanilu, są liczne: wysoka skuteczność w stosunku do najgroźniejszego zarodźca zimnicy, jakim jest P. falciparum, nielimitowany czas stosowania (uzależniony wyłącznie od tolerancji leku i okresu przebywania w strefie zagrożenia), krótki czas przyjmowania po opuszczeniu strefy malarycznej (7 dni) oraz wysoki profil bezpieczeństwa. Lek działa zarówno na fazę czerwonokrwinkową, jak i na wątrobową cyklu rozwojowego pasożyta. Bezwzględnymi przeciwwskazaniami do stosowania tego leku są: ciężka niewydolność nerek (klirens kreatyniny poniżej 30 ml/min), ciężka padaczka oraz nadwrażliwość na substancje zawarte w preparacie. Do słabych stron połączenia atowakwonu z proguanilem należą między innymi zmniejszona skuteczność w przypadku inwazji Plasmodium vivax oraz brak działania na wątrobowe hipnozoity Plasmodium vivax i Plasmodium ovale. Podczas stosowania preparatu mogą wystąpić: bóle głowy i brzucha, brak apetytu, rzadziej nudności i wymioty.

Krztusiec – powracająca choroba zakaźna. Scenariusz kliniczny z omówieniem aktualnej sytuacji epidemicznej i profilaktyki

Krztusiec (inaczej koklusz) jest ostrym zakażeniem bakteryjnym dróg oddechowych, wywoływanym przez pałeczkę Bordetella pertussis. Po zdecydowanym spadku zachorowań wśród niemowląt i małych dzieci w Polsce, obserwowanym po wprowadzeniu w latach 60. XX wieku powszechnych szczepień przeciwko krztuścowi, od kilkunastu lat obserwuje się wzrost liczby przypadków choroby, z przeniesieniem zachorowań na starsze grupy wiekowe. Zjawisko to tłumaczy się stopniowo słabnącą ochroną poszczepienną, wysoką zaraźliwością i stałą obecnością w populacji drobnoustroju chorobotwórczego. U osób szczepionych przed kilku laty przebieg kliniczny krztuśca może być znacznie złagodzony i bardzo niecharakterystyczny, bez typowego kaszlu i wymiotów. Każdy lekarz – w diagnostyce różnicowej kaszlu utrzymującego się ponad 7 dni – powinien uwzględniać możliwość wystąpienia kokluszu. Opanowanie wzrostu zachorowań na krztusiec wymaga powszechnych, regularnych szczepień przypominających dTpa u młodzieży i dorosłych. W sytuacji wzrostu zachorowań wśród nastolatków i młodych dorosłych szczególnie ważne są terminowe szczepienia niemowląt, ponieważ ta grupa wiekowa jest najbardziej narażona na krztusiec o ciężkim przebiegu oraz rozwój powikłań.

Zastosowanie rifaksyminy w zapobieganiu i leczeniu encefalopatii wątrobowej

Encefalopatia wątrobowa (EW) jest jednym z najczęstszych powikłań ostrych i przewlekłych chorób wątroby. EW w istotny sposób wpływa na jakość życia chorego. Profilaktyka i leczenie encefalopatii opierają się na unikaniu czynników wywołujących, oddziaływaniu na florę jelitową oraz obniżaniu stężenia amoniaku we krwi. Podstawę terapii stanowią niewchłanialne disacharydy. Antybiotyki, takie jak neomycyna i paromomycyna, są skuteczne w terapii ostrych epizodów EW, jednak ich stosowanie w zapobieganiu nawrotom jest obciążone poważnymi działaniami niepożądanymi. Bezpieczeństwo rifaksyminy w długotrwałym stosowaniu czyni ją przydatną w terapii i prewencji encefalopatii wątrobowej. Badania wykazały porównywalne efekty terapeutyczne rifaksyminy z niewchłanialnymi disacharydami. Jej użycie wiąże się z mniejszym ryzykiem wystąpienia działań niepożądanych. Rifaksymina jest alternatywą w terapii EW u chorych źle tolerujących inne metody leczenia, np. disacharydy lub neomycynę.

Kaspofungina (Cancidas) w leczeniu zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych o etiologii Candida albicans

W pracy przedstawiono przypadek skutecznego zastosowania kaspofunginy w leczeniu grzybiczego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych u pacjentki z wrodzonym wodogłowiem wewnętrznym, z założonym drenażem komorowo-otrzewnowym płynu mózgowo-rdzeniowego, która była hospitalizowana w Klinice Intensywnej Terapii. Potwierdzonym mikrobiologicznie czynnikiem etiologicznym zakażenia był drożdżak z rodzaju Candida albicans, wrażliwy na amfoterycynę B, fluorocytozynę i kaspofunginę oraz wykazujący oporność na azole: flukonazol, itrakonazol i worikonazol. Po zastosowaniu kaspofunginy przez 28 dni i usunięciu drenażu układu komorowego uzyskano całkowitą eradykację drobnoustroju, wyleczenie infekcji oraz pełną poprawę stanu ogólnego i neurologicznego.

Leczenie przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby typu B interferonem pegylowanym alfa-2a – opis przypadków

Przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu B (PWZW typu B) stanowi poważny problem zdrowotny. Szacuje się, że w skali świata infekcję tym wirusem przeszło około 2 miliardów ludzi, z czego około 350 milionów pozostaje przewlekle zakażonych. Według prognoz epidemiologicznych w Polsce jest ich około 350 tysięcy. Pegylowany interferon alfa-2a jest stosowany w leczeniu WZW B od 2005 roku. Jego unikalne właściwości, wynikające z połączenia działania przeciwwirusowego oraz immunomodulacyjnego, zapewniają z jednej strony silny efekt terapeutyczny narastający nawet po zakończeniu terapii, z drugiej natomiast uniemożliwiają selekcję opornych szczepów wirusa. Powyższe cechy sprawiają, że preparat zajmuje czołowe miejsce wśród dostępnych opcji terapeutycznych.

Evereth Publishing