Louis Pasteur (1822–1895) – twórca mikrobiologii, pionier nowoczesnej biologii i medycyny
W 191. rocznicę urodzin, Jego polscy uczniowie
Zakażenie miejsca operowanego – postaci kliniczne, czynniki ryzyka, profilaktyka, etiologia, diagnostyka
Obecnie uznaje się, że zakażenie miejsca operowanego (ZMO) występuje od 30 do 90 dni po zabiegu chirurgicznym (w zależności od jego procedury) i rozwija się w miejscu nacięcia albo w głębokich tkankach w miejscu operacji. Mimo udoskonalania profilaktyki, ZMO nadal pozostaje znaczącym problemem klinicznym, ponieważ wiąże się z istotną chorobowością i śmiertelnością, wydłużonym czasem hospitalizacji oraz większymi kosztami leczenia szpitalnego. ZMO jest najczęściej występującym powikłaniem w chirurgii, dotyczącym około 3% wszystkich procedur chirurgicznych oraz 20% chorych operowanych w trybie pilnym z powodu ostrych chorób jamy brzusznej. ZMO może wystąpić u 20% pacjentów, w zależności od procedury chirurgicznej, stosowanych kryteriów nadzoru obserwacji i liczby zebranych danych. Wiele patogenów wywołujących ZMO pochodzi z mikroflory endogennej chorego. Czynniki etiologiczne ZMO zależą od rodzaju zabiegu chirurgicznego i miejsca jego przeprowadzenia. Najczęściej izolowane są: Staphylococcus aureus, gronkowce koagulazo-ujemne, Enterococcus spp. i Escherichia coli. Liczne czynniki powiązane z pacjentem i procedurą również wpływają na ryzyko wystąpienia ZMO. Stąd, w celu zmniejszenia ryzyka kontaminacji bakteryjnej pacjentów, wymagane jest odpowiednie podejście prewencyjne z uważnym podejściem wobec wielorakich czynników ryzyka. W zaleceniach dotyczących profilaktyki ZMO, opracowanych przez CDC (ang. Centers for Disease Control and Prevention), podkreśla się ważność przygotowania pacjenta, zastosowania praktyki aseptycznej i zwrócenia uwagi na techniki chirurgiczne. W specyficznych przypadkach wskazana jest także profilaktyka przeciwdrobnoustrojowa. Nowe technologie oferują możliwość zahamowania rozprzestrzeniania się mikroflory skóry podczas trwania procedury chirurgicznej.
Zasady bezpiecznej terapii infuzyjnej
Terapia infuzyjna jest związana z ryzykiem zakażeń, w tym odcewnikowych zakażeń krwi. Profilaktyka zakażeń związanych z obecnością cewnika naczyniowego oparta na: edukacji, przestrzeganiu zasad prawidłowego zakładania i pielęgnacji cewników naczyniowych oraz właściwym przygotowaniu i podawaniu płynów infuzyjnych lub leków dożylnych jest podstawą zapewnienia bezpieczeństwa pacjentom.
Miejsce antybiotyków w zakażeniach skóry i tkanek miękkich
Staphylococcus aureus i Streptococcus pyogenes należą do najczęstszych czynników etiologicznych zakażeń skóry i tkanek miękkich (ang. skin and soft tissue infections – SSTI). W zmianach przewlekłych pojawiają się też Gram-ujemne pałeczki i bakterie beztlenowe. Stosowanie antybiotyków w wielu niepowikłanych zakażeniach, takich jak liszajec czy zapalenie mieszków włosowych, a także w ograniczonych infekcjach miejscowych, nie jest zalecane. Leczenie zakażeń powikłanych jest trudne. Wybór antybiotyku powinien być poprzedzony analizą czynników ryzyka zakażenia, stanu klinicznego i historii pacjenta, czasu trwania rany oraz prawdopodobnie występujących patogenów. Decyzje terapeutyczne należy weryfikować wynikami badań mikrobiologicznych. Wśród rekomendowanych antybiotyków wymienia się: fluorochinolony, tygecyklinę, glikopeptydy, linezolid i beta-laktamy. Dostępny jest także nowy antybiotyk z grupy cefalosporyn – ceftarolina – który jest aktywny nie tylko wobec wrażliwych Gram-dodatnich ziarniaków, lecz także wobec szczepów MRSA i pałeczek jelitowych.
Fidaksomycyna – nowa broń w walce z zakażeniami Clostridium difficile
W ciągu ostatnich dziesięciu lat w krajach wysoko rozwiniętych nastąpił wyraźny wzrost zapadalności oraz ciężkości przebiegu zakażeń przewodu pokarmowego, wywoływanych przez C. difficile (ang. Clostridium difficile infection – CDI). Związane jest to m.in. z pojawieniem się nowego, zjadliwego klonu epidemicznego NAP1/BI/027 produkującego – poza zwiększoną ilością toksyn A i B – także tzw. toksynę binarną (ADP-rybo-zylotransferaza). Szczególnym problemem klinicznym są zakażenia nawrotowe, źle poddające się standardowemu leczeniu. Do czynników ryzyka nawrotu CDI należą: obniżona odporność, wcześniejszy epizod infekcji Clostridium difficile w historii pacjenta, ekspozycja na inne antybiotyki, niewydolność nerek, wiek ≥65. roku życia, osłabiona odpowiedź odpornościowa na toksyny C. difficile, ciężka choroba podstawowa, długa hospitalizacja, pobyt w oddziale intensywnej terapii (OIT) oraz zakażenie szczepem NAP1/BI/027. Dotychczasowe metody terapii pierwszorazowych zakażeń (wankomycyna, metronidazol) nie zawsze prowadzą do wyleczenia, a dodatkowo nie chronią przed nawrotami (zwłaszcza kolejnymi), gdyż nie likwidują form przetrwalnikowych C. difficile. Nowym lekiem, który nie tylko wykazuje większą skuteczność niż metronidazol, lecz także dodatkowo zmniejsza ryzyko nawrotu u chorych z CDI (w porównaniu z wankomycyną), jest fidaksomycyna. Jest to antybiotyk makrocykliczny zarejestrowany w Stanach Zjednoczonych i Europie do zwalczania infekcji Clostridium difficile. Lek ma w stosunku do C. difficile działanie bakteriobójcze, a także znacznie redukuje możliwość wytwarzania przez ten drobnoustrój form przetrwalnikowych. Fidaksomycyna osiąga wysokie stężenie w przewodzie pokarmowym chorego przy jednocześnie minimalnym stężeniu w surowicy krwi. Minimalne stężenie hamujące (ang. minimal inhibitor concentration – MIC) antybiotyku wobec szczepów C. difficile mieści się w zakresie od 0,001 µg/ml do1 µg/ml, a wartość MIC90 wynosi 0,5 µg/ml. Fidaksomycyna wykazuje niską aktywność lub jej brak wobec Gram-ujemnych bakterii tlenowych i beztlenowych, dzięki czemu w znacznym stopniu chroni fizjologiczną florę bakteryjną przewodu pokarmowego.
Powierzchnie kryte miedzią jako element systemu kontroli zakażeń
Powierzchnie zawierające miedź są od dawna znane ze swych właściwości biobójczych, dlatego też rozważane jest ich zastosowanie jako elementu systemu kontroli zakażeń szpitalnych. Przeprowadzone niedawno badania kliniczne wykazały, że istotnie zmniejszają one częstość takich zakażeń. W pracy opisano właściwości powierzchni pokrytych miedzią, wpływające na ich efektywność w kontroli zakażeń szpitalnych.
Ostra biegunka infekcyjna u dzieci
Ostra biegunka infekcyjna jest definiowana jako zmiana konsystencji stolca i/lub wystąpienie ≥3 luźnych lub wodnistych stolców w ciągu 24 godzin. U dzieci najczęstszą przyczyną ostrej biegunki są zakażenia rotawirusowe. Nowe dane wskazują, że w krajach, w których szeroko stosuje się szczepienia przeciwko rotawirusom, zakażenia są częściej wywoływane przez norowirusy. W praktyce klinicznej zwykle nie ma potrzeby wykonywania badań laboratoryjnych, w tym badań mikrobiologicznych stolca. Podstawową metodą leczenia jest podawanie doustnego płynu nawadniającego (DPN) oraz żywienie. Hospitalizacji i nawadniania dożylnego wymagają tylko najciężej chorujące dzieci. Jako uzupełnienie leczenia można rozważyć stosowanie probiotyków o udowodnionym działaniu (np. Lactobacillus GG, Saccharomyces boulardii), smektynu dwuoktanościennego lub racekadotrylu. Stosowanie leków przeciwwymiotnych (wyjątek może stanowić ondansetron) oraz hamujących perystaltykę jelitową nie jest zalecane. Tylko w wyjątkowych przypadkach wskazane jest zastosowanie antybiotykoterapii.
Lekooporność u osób z zakażeniem HIV-1
Lekooporność HIV (ang. human immunodeficiency virus) jest skutkiem dynamiki replikacyjnej wirusa pod działaniem presji selekcyjnej leku, a jej rozwój jest zarówno przyczyną, jak i konsekwencją niepowodzenia terapii antyretrowirusowej. Selekcja mutacji lekooporności jest zależna od interakcji między szeregiem czynników: aktywnością replikacyjną wirusa, siłą działania leku, barierą genetyczną czynnika przeciwwirusowego, adherencją (przyleganiem) do terapii czy zmiennością genetyczną gospodarza. Początkowo pod wpływem tych czynników powstają populacje HIV zawierające kluczowe mutacje zmniejszające wrażliwość na leki antyretrowirusowe, ale także często o zmniejszonej aktywności replikacyjnej. Następnie pojawiają się mutacje wtórne, najczęściej w niewielkim stopniu podwyższające stężenie leków konieczne do zahamowania replikacji, ale działające jako mechanizm kompensacyjny pozwalający na utrzymanie zdolności do namnażania w środowisku leku. Mutacje lekooporności mogą nie tylko powstawać de novo po ekspozycji na lek przeciwwirusowy, lecz także być wynikiem oporności przeniesionej między osobami zakażonymi HIV. W opiece nad chorymi żyjącymi z HIV, badania lekooporności i ich interpretacja stanowią stały element praktyki klinicznej. Dane te są integrowane z oceną możliwości dostosowania terapii do potrzeb i ograniczeń pacjenta wraz z siłą wybranej kombinacji, możliwością adherencji, możliwymi działaniami niepożądanymi, wygodą dawkowania czy interakcjami lekowymi.
Ocena przydatności badań metabolomicznych w diagnostyce zakażeń wirusowych
Wzrost liczby zachorowań na różnorodne infekcje wirusowe stanowi ogólnoświatowy problem. Pomimo dostępności wielu testów diagnostycznych nadal brakuje skutecznych metod szybkiego i taniego rozpoznawania chorób zakaźnych. Naprzeciw tym wymaganiom wychodzi metabolomika, interdyscyplinarna dziedzina nauki, która w połączeniu z metodami analitycznymi (spektroskopia magnetycznego rezonansu jądrowego (ang. nuclear magnetic resonance – NMR), spektrometria mas (ang. mass spectrometry – MS) oraz chemometrycznymi pozwala na zrozumienie mechanizmów chorobotwórczych na poziomie szlaków biochemicznych.
Technologia xMAP® nowatorską formą multipleksowania w diagnostyce i badaniach naukowych
Wychodząc naprzeciw rosnącym wymaganiom rynku diagnostycznego, Luminex opracował technologię xMAP®, która – łącząc w sobie elastyczność i łatwość multipleksowania – usuwa dotychczasowe ograniczenia powszechnie stosowanej cytometrii przepływowej. Opierając swój nowatorski patent na solidnych podstawach metody ELISA, Luminex oddaje w ręce użytkowników innowacyjną platformę do analizy materiału klinicznego w czasie rzeczywistym, gwarantując wysoką przepustowość i zaawansowaną obróbkę danych. W przeciwieństwie do tradycyjnych technologii, mogących zidentyfikować jeden lub kilka biomarkerów w danej próbce, użytkownicy są w stanie zwiększyć ilość parametrów oznaczanych w pojedynczym dołku płytki pomiarowej i dostosować ilość wykonywanych testów do własnych wymagań.
