Evaluation of antiseptic effectiveness against microorganisms in planktonic  and biofilm form

Krystyna Paszko1 | Aleksandra Gaworska-Krzemińska2 | Dariusz Kostrzewa3 | Krzysztof Wójcikiewicz3 |  Piotr Wróblewski3

1 Zespół Kontroli Zakażeń Szpitalnych  Szpitala św. Wojciecha – Copernicus  Podmiot Leczniczy Sp. z o.o. w Gdańsku

2 Katedra Pielęgniarstwa Wydziału Nauk  o Zdrowiu z Oddziałem Pielęgniarstwa  i Instytutem Medycyny Morskiej  i Tropikalnej Gdańskiego Uniwersytetu  Medycznego

3 Copernicus Podmiot Leczniczy Sp. z o.o.  w Gdańsku

Krystyna Paszko,  Zespół Kontroli Zakażeń Szpitalnych,  Szpital św. Wojciecha,  Copernicus Podmiot Leczniczy Sp. z o.o.  w Gdańsku,  al. Jana Pawła II 50, 80-464 Gdańsk,  Tel.: 58 76 84 650

Wpłynęło: 08.05.2017

Zaakceptowano: 27.05.2017

DOI: dx.doi.org/10.15374/FZ2017027

Forum Zakażeń 2017;8(3):163–168

Streszczenie: Zakażenia układu moczowego (ZUM ) należą do najczęściej występujących  postaci infekcji szpitalnych (HAI) w grupie pacjentów z drenażem pęcherza moczowego. Drobnoustrojami  odpowiedzialnymi za rozwój ZUM są zazwyczaj mikroorganizmy pochodzące  z endogennej mikrobioty chorego. Obecnie w literaturze pojawia się coraz więcej doniesień  na temat roli biofilmu w patogenezie HAI oraz jego wpływu na niepowodzenia terapeutyczne.  W niniejszej pracy porównano aktywność przeciwdrobnoustrojową poliheksanidyny (PHMB), oktenidyny (OCT) i chlorheksydyny (CHX) względem drobnoustrojów izolowanych z zakażeń  dróg moczowych u pacjentów hospitalizowanych na Oddziale Anestezjologii i Intensywnej Terapii Szpitala św. Wojciecha w Gdańsku. Uzyskane wyniki pozwoliły na stwierdzenie różnic  w skuteczności antyseptyków względem form planktonicznych i biofilmowych. W badaniach  najskuteczniejszym antyseptykiem zarówno wobec form biofilmowych, jak i planktonicznych  drobnoustrojów Gram-ujemnych była oktenidyna, a obserwowane rożnice w skuteczności  między OCT a pozostałymi substancjami były istotne statystycznie. Poliheksanidyna  cechowała się wyższą skutecznością od chlorheksydyny, ale obserwowany trend nie był istotny  statystycznie, co jest związane z dużymi różnicami w minimalnym stężeniu hamującym, obserwowanymi  między poszczególnymi gatunkami i szczepami analizowanych drobnoustrojów.  Względem patogenów Gram-dodatnich w formie planktonicznej PHMB oraz OCT cechowały  się zbliżoną skutecznością, obydwa te antyseptyki były w sposób statystycznie istotny skuteczniejsze  od CHX. Odmienne wyniki uzyskano w ocenie aktywności przeciwdrobnoustrojowej  badanych substancji względem drobnoustrojów Gram-dodatnich w formie biofilmowej.  Wszystkie antyseptyki cechowała zbliżona aktywność przeciwdrobnoustrojowa i nie wykazywały  one różnic istotnych statystycznie.

Słowa kluczowe: antyseptyk, biofilm, zakażenie szpitalne, zakażenie układu moczowego związane z cewnikowaniem

Abstract: Urinary tract infection (UTI) is one of the most common forms of hospital-acquired  infections amongst patients with urinary bladder catheters. Microorganisms responsible for UTI  development are usually the ones that belong to the patient’s endogenous microbiota. Currently,  we may observe increasing reports in relation to the role of biofilm in hospital-acquired  infection pathogenesis as well as its influence on therapeutic failure in the process of healing.  In this paper, antimicrobial activity of polyhexanide (PHMB), octenidine (OCT) and chlorhexidine  (CHX) is compared against microorganisms isolated from urinary tract infections in patients  from Anaesthesiology and Intensive Care Wards at Saint Adalbert Hospital in Gdansk.  Obtained results allowed to define differences in antiseptic effectiveness against planktonic  and biofilm forms. In this research, octenidine was the most effective antiseptic, against both,  biofilm forms and Gram-negative planktonic organism, and observed effectiveness differences between octenidine and other antiseptics was statistically relevant. Polyhexanide showed higher  effectiveness than chlorhexidine, but the observed trend was not statistically relevant,  which is connected to great differences in minimum inhibitory concentration observed in respective  species and strains of analysed microorganisms. Regarding Gram-positive microorganisms  in the planktonic form, polyhexanide and octenidine showed similar effectiveness, as  well as, both antiseptics were, in a statistically relevant way, more effective than chlorhexidine.  Different results were obtained during the evaluation of antiseptic antimicrobial activity against  Gram-positive microorganisms in a biofilm form. All antiseptics were characterized by similar  antimicrobial activity and did not show statistically relevant differences.

Key words: antisepsis, biofilm, catheter-associated urinary tract infections, hospital-acquired infections

Udostępnij

Evereth Publishing