The polyhexanide in the local treatment of wounds – a review of the literature and own experience
Elżbieta Szkiler
Indywidualna Specjalistyczna Praktyka Pielęgniarska, ul. Bema 80, 82-300 Elbląg, e-mail: elzbieta.szkiler@onet.pl
Wpłynęło: 10.08.2018
Zaakceptowano: 28.08.2018
DOI: dx.doi.org/10.15374/FZ2018047
Forum Zakażeń 2018;9(5):291–297
Streszczenie: Rany przewlekłe stanowią bardzo poważny interdyscyplinarny problem medyczny. Ze względu na starzenie się społeczeństwa wskaźnik częstości ich występowania stale wzrasta, a dodatkowo rośnie wraz z wiekiem chorych. Z uwagi na współistnienie wielu czynników miejscowych oraz ogólnych, mających wpływ na prawidłowy przebieg gojenia rany, zagadnienie to nabiera jeszcze większego znaczenia. Kluczową rolę pełni tu skuteczne i nowoczesne leczenie miejscowe, optymalnie dobrane do stanu rany. W niniejszej pracy omówiono rolę, cechy i działanie oraz wskazania do stosowania poliheksametylenu biguanidu (PHMB) w leczeniu ran. Poliheksanid to antyseptyk o szerokim spektrum działania przeciwdrobnoustrojowego, w tym wobec MRSA, VRE, Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa. Jest bezpiecznym, nietoksycznym preparatem antyseptycznym o niskim progu podrażnienia (1,3–1,6) i wysokim indeksie biozgodności, nie wywołuje oporności krzyżowej na antybiotyki, działa selektywnie wyłącznie na błonę cytoplazmatyczną drobnoustrojów, nie uszkadzając białka komórek ludzkich. Poliheksanid, mimo wcześniejszych kontrowersji, jest obecnie rekomendowany jako antyseptyk pierwszego wyboru w leczeniu ran skolonizowanych, oparzeń i w zapobieganiu zakażeniom miejsca operowanego. Wykazano jego korzystny wpływ na tworzącą się ziarninę w ranach przewlekłych, co przyspiesza gojenie, oraz działanie wpływające na znaczną lub całkowitą redukcję bólu u pacjentów z ranami.
Słowa kluczowe: antyseptyka, PHMB, poliheksanid, rana
Abstract: Chronic wounds have been very difficult interdisciplinary medical problem. Their prevalence increases with age and becomes increasingly common due to population aging. The problem has become more serious because of many local and systemic factors impairing wound healing. The effective and contemporary local treatment, optimized for the condition of a certain wound, fulfils a crucial role. The role, features, effect and application to include polyhexamethylene biguanide (PHMB) in wound treatment are discussed in this paper. Polyhexanide is a broad-spectrum antiseptic for MRSA, VRE, Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa. It is a certain, non-toxic antiseptic with an inferior threshold of irradiation (1.3–1.6) and a high index of biocompatibility; it does not cause cross-resistance to antibiotics but selectively affects the cytoplasmic membrane of microorganisms without damaging proteins in human cells. Despite preceding controversies, polyhexanide has been currently recommended as the first choice antiseptic in treatment of infected wounds, burns, as well as in surgical site infections surveillance. It has been proven to have a positive effect on the formation of granulation tissue in chronic wounds, contributing to the accelerated healing and to the reduction, wholly or in part, of patients’ pain.
Key words: antisepsis, PHMB, polyhexanide, wounds
