Wiedza na temat higieny rąk wśród studentów medycyny na różnym etapie kształcenia akademickiego
Piotr Leszczyński1, 2 | Beata Sokół-Leszczyńska1 | Paweł Grzesiowski3 | Katarzyna Dzierżanowska-Fangrat4 | Anetta Majchrzak-Jaszczyk5 | Grażyna Młynarczyk1
ORCID*: 0000-0003-3096-5375 | 0000-0001-7446-2222 | 0000-0003-1984-7159 | 0000-0003-4684-0630 | 0000-0002-2116-7614 | 0000-0002-6360-2688
1 Department of Medical Microbiology, Medical University of Warsaw
2 Hospital Infection Control Team, Infant Jesus Clinical Hospital in Warsaw
3 Foundation “Institute of Infection Prevention”
4 Department of Microbiology and Clinical Immunology Children’s Memorial Health Institute in Warsaw
5 Faculty of Tourism and Recreation Józef Piłsudski University of Physical Education in Warsaw
Beata Sokół-Leszczyńska Department of Medical Microbiology, Medical University of Warsaw, 5, Chałubinskiego Str., PL-02004 Warsaw, Poland, e-mail: beata.sokol-leszczynska@wum.edu.pl
*according to the order on the list of Authors
Received: 29.10.2018
Accepted: 22.11.2018
DOI: dx.doi.org/10.15374/FZ2018053
Forum Zakażeń 2018;9(6):327–335
Abstract: Introduction Hand hygiene (HH) is the cornerstone of infection prevention. Knowledge of and compliance with the rules, as well as awareness of the need for such knowledge plays a key role in the daily work of medical personnel within various hospital departments. A clear explanation of HH importance seems to be a significant task in the education process of medical students. Aim The aim of the study was to assess the knowledge regarding hand hygiene and its role in hospital infection control among students who underwent hand hygiene training. Material and methods One hundred and five students from different years of study in the Faculty of Medicine at the Medical University of Warsaw participated in the survey consisting of 33 questions. Results Analysis of our results revealed a correlation between the year of study and the test results. Our research indicates the need for introducing HH at the very beginning of medical university education. The main hand hygiene principles were better understood by younger students (p>0.05). The issue of the frequency of cleaning hands after contact with the patient’s skin or area surrounding the patient and saving time by hand scrubbing instead of washing with soap and water and the awareness that alcohol-based handrubs are less drying than ordinary soap and the water was better known to younger students (p<0.05). The main factor influencing the better results was probably the year of study: with lower results related to less time spent in the hospital. Older students more frequently chose the right answers to questions about the indications for HH (95.7% group 2 vs. 79.3% group 1), the correct sequence for hand washing (83% group 2 vs. 65.5% group 1) and knowledge of the most important stages of hand washing (89.4% group 2 vs. 69.0% group 1). Women presented a higher level of knowledge than men in questions about the need for HH after touching the patient or his surroundings (96.08% vs. 85.19%) (p<0.05). Conclusions Medical universities should strive to improve HH practices among students from early years of education, so that when students complete their university education and join the healthcare workforce, they will know how to apply HH procedures in their daily practice. HH indications and correct understanding, as well as application should be frequently repeated during university education. A different approach to HH problems by men and women should be considered.
Key words: hand hygiene, medical university students, teaching
Streszczenie: Wstęp Higiena rąk (ang. hand hygiene – HH) jest jednym z najważniejszych elementów w kontroli zakażeń szpitalnych. Znajomość i przestrzeganie zasad, a także świadomość potrzeby takiej wiedzy odgrywają kluczową rolę w codziennej pracy personelu medycznego na różnych oddziałach szpitalnych. Odpowiednie wyjaśnienie znaczenia higieny rąk wydaje się być ważnym zadaniem w edukacji studentów medycyny. Cel Celem pracy była ocena wiedzy na temat HH i jej roli w kontroli zakażeń szpitalnych wśród studentów po szkoleniu z higieny rąk. Materiał i metody W ankiecie (składającej się z 33 pytań) wzięło udział 105 studentów na różnym etapie kształcenia akademickiego z Wydziału Lekarskiego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Wyniki Analiza wyników wykazała korelację między rokiem studiów a wynikiem testu. Badania wskazują na potrzebę wprowadzenia informacji dotyczących HH od samego początku edukacji medycznej. Główne zasady higieny rąk zostały lepiej zrozumiane przez młodszych studentów (p>0,05). Kwestie częstotliwości stosowania zasad higieny rąk po dotknięciu skóry pacjenta lub otaczającego obszaru w pobliżu chorego i oszczędność czasu podczas dezynfekcji rąk zamiast mycia mydłem oraz wodą, a także świadomość, że preparaty na bazie alkoholu mniej wysuszają skórę niż mydło i woda również były lepiej znane młodszym studentom (p<0,05). Głównym czynnikiem wpływającym na lepsze wyniki był zapewne rok studiów; słabsze wyniki prawdopodobnie związane były z mniejszą ilością czasu spędzonego w szpitalu. Starsi studenci częściej wybierali właściwe odpowiedzi na pytania dotyczące wskazań do HH (95,7% grupa 2 vs. 79,3% grupa 1), prawidłowej kolejności czynności podczas mycia rąk (83% grupa 2 vs. 65,5% grupa 1) i znajomości najważniejszych etapów mycia rąk (89,4% grupa 2 vs. 69,0% grupa 1). Kobiety częściej niż mężczyźni udzielały prawidłowych odpowiedzi na pytania dotyczące potrzeby przeprowadzenia HH po kontakcie z pacjentem lub środowiskiem (96,08% vs. 85,19%). Wnioski Uczelnie medyczne powinny dążyć do wprowadzenia szkoleń w zakresie higieny rąk wśród studentów już od wczesnych lat edukacji, tak aby w momencie ukończenia studiów i dołączenia do pracowników służby zdrowia potrafili oni stosować procedury HH w codziennej praktyce. Wskazania do wykonania higieny rąk powinny być często powtarzane podczas studiów uniwersyteckich. Należy rozważyć inne podejście do zagadnienia HH u mężczyzn i kobiet.
Słowa kluczowe: higiena rąk, nauczanie, studenci wydziału lekarskiego
