Kompleksowe problemy gojenia się ran u pacjentów leczonych neurochirurgicznie

Streszczenie: Problemy z gojeniem się ran w neurochirurgii są nieuniknione i mogą być szczególnie uciążliwe ze względu na specyficzne czynniki ryzyka. Choć należą do rzadkich powikłań, z uwagi na gęstą sieć naczyń układu krążenia, dostarczaną z różnych systemów naczyniowych, u pacjentów wielokrotnie operowanych stanowią bardzo niepokojącą kwestię i prowadzą do znacznej zachorowalności oraz śmiertelności. Zakażenia miejsca operowanego (SSI) występują u 1–8% pacjentów po zabiegach w obrębie mózgoczaszki oraz u 0,5–18% po operacjach kręgosłupa, najczęściej jako: zapalenie opon mózgowych, ropień zewnątrzoponowy, ropień podtwardówkowy lub ropień mózgu. Wśród licznych powodów mogących prowadzić do SSI wymienia się: wiek, płeć, czas i miejsce operacji, liczbę operacji, tryb zabiegu, stosowaną antybiotykoterapię, leczenie steroidami, drenaż płynu mózgowo-rdzeniowego (CSF), wynik w skali ASA i wiele innych. Flora skóry jest dominującym źródłem infekcji SSI w neurochirurgii. Część badaczy postuluje, by okres obserwacji pooperacyjnych ran neurochirurgicznych wynosił minimum 6 miesięcy. Zabiegi neurochirurgiczne związane z naruszeniem przestrzeni wewnątrzoponowej powodują potencjalne ryzyko przecieku płynu mózgowo-rdzeniowego. Problem ten w chirurgii głowy występuje w 4–32%, sześciokrotnie częściej w procedurach podnamiotowych niż nadnamiotowych. Pacjenci poddawani otwartej operacji kręgosłupa są dwukrotnie częściej narażeni na wyciek CSF niż ci, u których przeprowadzono tę samą operację za pomocą technik małoinwazyjnych. Prawidłowe postępowanie z raną pooperacyjną w neurochirurgii nie różni się od standardów obowiązujących w oddziałach zabiegowych; w przypadku ryzyka odsłonięcia tkanek ośrodkowego układu nerwowego zaleca się stosowanie podchlorynu sodu (NaOCl/HOCl).

Słowa kluczowe: neurochirurgia, wyciek płynu mózgowo-rdzeniowego, zakażenie miejsca operowanego