Opis mechanizmu gojenia się żylnego owrzodzenia goleni
Owrzodzenie żylne goleni jest specyficznym rodzajem rany, charakteryzującym się długim czasem gojenia, wysoką opornością na leczenie oraz tendencją do nawrotów. Powstaje jako konsekwencja ciężkiego powikłania najbardziej zaawansowanego stadium przewlekłej niewydolności żylnej, która jest złożonym zespołem o wieloczynnikowej etiologii. Owrzodzenia w większości przypadków są skolonizowane przez florę bakteryjną lub mieszaną bakteryjno-drożdżakową. W związku z tym przebieg gojenia żylnego owrzodzenia goleni jest bardzo złożony i dynamiczny; wymaga precyzyjnej koordynacji procesów o charakterze biochemicznym, komórkowym i fizjologicznym. Oznacza to, że mechanizm ten jest kombinacją wzajemnie oddziałujących na siebie rożnych składowych. W procesie gojenia można wyróżnić trzy fazy: zapalną, proliferacyjną i dojrzewania. Etapy te częściowo nakładają się na siebie i powinny następować w określonym czasie oraz kolejności. Podczas fazy zapalnej występują typowe objawy stanu zapalnego ze wzrostem temperatury, zaczerwienieniem, obrzękiem i bólem. Dochodzi do aktywacji układu krzepnięcia krwi oraz uwalniania mediatorów. Charakterystyczne dla tego etapu jest także występowanie zakażeń, tworzenie złogów włóknika oraz powstawanie tkanek martwiczych. Podczas fazy proliferacyjnej następuje tworzenie nowej tkanki w postaci ziarniny, epitelializacja oraz neowaskularyzacja. Podczas etapu dojrzewania dochodzi do: reorganizacji tkanki, przemodelowania macierzy zewnątrzkomorkowej (ECM), dojrzewania struktur komórkowych i nowej epidermy, reakcji fibroblastycznej oraz powstania nowego unaczynienia. Powierzchnia rany zmniejsza się poprzez obkurczanie i pokrywa się nabłonkiem. W przypadku owrzodzeń żylnych goleni, które są podtrzymywane przez zaburzenia w odpływie żylnym, brak jest prawidłowej tendencji do gojenia i występuje przewaga procesów degeneracyjnych. Przebieg mechanizmu gojenia zależy od rodzaju rany, jej etiologii i specyfiki. Długość poszczególnych faz u pacjentów może znacznie się różnić. Przedstawiony w pracy mechanizm gojenia owrzodzeń żylnych goleni można odnieść także do innych ran przewlekłych, gojących się poprzez ziarninowanie.
Rola cytokin w procesie gojenia ran
Gojenie ran jest wieloetapowym procesem prowadzącym do naprawy uszkodzonych tkanek. Wszystkie jego fazy są regulowane przez cytokiny, które są uwalniane w miejscu zranienia i pobudzają konkretne komórki do migracji, proliferacji oraz wydzielania kolejnych cytokin lub składników macierzy zewnątrzkomórkowej (ang. extracellular matrix – ECM). Regulują one także proces angiogenezy, kluczowy dla prawidłowego gojenia. Zaburzenia ekspresji cytokin prowadzą do powstawania niegojących się owrzodzeń lub keloidów.
Nowy model ran przewlekłych w cukrzycy – badanie pilotażowe u szczurów rasy Wistar
W celu oceny modelu terapeutycznego wpływającego na gojenie ran w przebiegu cukrzycy, potrzebny jest powtarzalny zwierzęcy model rany przewlekłej. Dotychczas nie stworzono takiego uniwersalnego zwierzęcego modelu posiadającego warunki jak najbardziej zbliżone do warunków obserwowanych podczas gojenia u ludzi z wieloletnią cukrzycą. Celem badania była ocena przydatności stworzonego modelu rany przewlekłej u szczurów z cukrzycą streptozotocynową przy zastosowaniu insulinoterapii w warunkach względnej normoglikemii. Zarówno sposoby dokonywania pomiarów, jak i standaryzacja metod tworzenia oraz zaopatrywania rany były podobne do metod gojenia w warunkach klinicznych u ludzi.
Opis przypadku niepełnosprawnej pacjentki z martwicą tkanek skóry podudzia i stopy w miejscu róży krwotocznej w przebiegu reumatoidalnego zapalenia stawów
W pracy przedstawiono proces leczenia owrzodzeń goleni i stopy kończyny dolnej prawej, powstałych w miejscu róży krwotocznej u niepełnosprawnej pacjentki z reumatoidalnym zapaleniem stawów (RZS), anemią, niewydolnością kory nadnerczy oraz powtarzającymi się infekcjami dróg moczowych. Rany leczono w warunkach domowych z zastosowaniem wilgotnej terapii, systemu TIME, opatrunków firmy Schulke oraz różnych metod wspomagających proces gojenia. Terapia owrzodzeń została powikłana powstaniem biofilmu, leczonego również w warunkach domowych z powodu braku zgody chorej na pobyt w szpitalu.
Analiza problemów zdrowotnych chorych bezdomnych z raną przewlekłą na podstawie opisu przypadku
W pracy przedstawiono opis przypadku chorego bezdomnego z zakażoną raną goleni lewej, która powstała w wyniku złego gojenia po wypadku komunikacyjnym. Podczas pierwszej hospitalizacji podejmowane czynności pielęgnacyjne doprowadziły do oczyszczenia rany oraz zainicjowania procesu gojenia. Po wypisie ze szpitala chory wrócił do swego wcześniejszego miejsca pobytu. Złe warunki życia doprowadziły do ponownego zakażenia rany i martwicy lewego podudzia. Podczas kolejnej hospitalizacji wykonano amputację kończyny. Postępowanie terapeutyczno-opiekuńcze w przypadku pacjenta bezdomnego wykracza poza standardowe procedury kliniczne i wymaga współpracy zespołowej, szczególnie w zakresie rozwiązywania złożonych problemów socjalno-bytowych.
Metody odciążania w zespole stopy cukrzycowej
Ważną i jednocześnie niedocenianą metodą będącą integralną częścią algorytmu leczenia zespołu stopy cukrzycowej (ZSC) jest system odciążający owrzodzenie. Właściwy dobór sposobu odciążenia przyczynia się do znacznej poprawy gojenia ran. Celem pracy było przedstawienie najczęściej stosowanych form odciążania w leczeniu ZSC, z uwzględnieniem ich przeznaczenia w konkretnych sytuacjach klinicznych.
Rola angiogenezy w gojeniu ran
Angiogeneza jest wieloetapowym procesem tworzenia nowych naczyń krwionośnych z naczyń już istniejących. Zachodzi nie tylko w warunkach fizjologicznych, lecz także podczas rozwoju nowotworów oraz w procesie gojenia ran, przede wszystkim w fazie proliferacyjnej, w której jest niezbędna do powstania prawidłowej tkanki ziarninowej. Proces angiogenezy jest ściśle regulowany przez czynniki wzrostu, z których jednym z ważniejszych jest czynnik wzrostu środbłonka naczyniowego. Zaburzenia angiogenezy wykryto w przewlekłych owrzodzeniach, co zainspirowało do poszukiwania nowych środków leczniczych przyspieszających gojenie, opartych na stymulatorach angiogenezy.
Zalecenia profilaktyki i leczenia odleżyn
ŚWIĘTY PEREGRYN – PATRON CHORYCH NA OWRZODZENIA GOLENI
Wielu świętych jest patronami osób z różnymi schorzeniami. W pracy Autorzy przedstawili życie świętego Peregryna – patrona chorych z owrzodzeniami goleni.
WSTĘPNA OCENA ZASTOSOWANIA HIPERBARII TLENOWEJ W LECZENIU PRZEWLEKŁYCH RAN GOLENI – DOŚWIADCZENIA WŁASNE
Wstęp Terapia tlenem hiperbarycznym jest metodą leczniczą lub wspomagającą leczenie wielu chorób zarówno chirurgicznych, jak i niechirurgicznych. Transport tlenu charakteryzuje równowagę pomiędzy dowozem a zapotrzebowaniem tlenowym. O2 dostarczany pod zwiększonym ciśnieniem jest przekazywany nie tylko przez hemoglobinę, lecz także – przede wszystkim – w postaci rozpuszczonej w osoczu. Ilość dostarczonego do tkanek tlenu jest proporcjonalna do zawartości O2 we krwi i do rzutu serca. Hiperbaria tlenowa (ang. hyperbaric oxygen – HBO) powoduje skurcz naczyń, działa przeciwobrzękowo, przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie, pobudza tworzenie naczyń krwionośnych i gojenie ran. W pracy przedstawiono wstępne doniesienia z zastosowania terapii HBO u pacjentów z przewlekłymi zakażonymi ranami goleni. Materiał i metody Ocenie została poddana grupa chorych z przewlekłymi, zakażonymi ranami dystalnej części podudzia, powstałymi na tle niewydolności żylnej lub powikłanych złamań. Oceniono również liczbę sprężeń, która przyniosła poprawę stanu miejscowego ran. Z powodu zbyt małej grupy pacjentów, badanie nie miało na celu analizy statystycznej. Wyniki Sześcioosobowa grupa, która przeszła wymagany cykl sprężeń, została zakwalifikowana do grupy osób wyleczonych lub ze stwierdzoną znamienną poprawą stanu miejscowego. Jedna osoba wśród badanych odniosła tylko przejściową poprawę. W analizowanej grupie sukces osiągnięto po 10–30 sprężeniach w komorze hiperbarycznej. Wnioski Pozytywne doświadczenia Autorów pracy w opisywanej grupie pacjentów nie mogą być uznane za statystycznie istotny wynik, ale stanowią podstawę do dalszych badań w tej dziedzinie.
