Claude Bernard urodził się 12 lipca 1813 roku w Saint-Julien de Villefranche we Francji. Uczony przez całe życie pozostał głęboko przywiązany do swej ojczystej ziemi i wracał do niej bardzo często.
Podstawowym aktem prawnym definiującym zakażenie szpitalne jest Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 roku o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, która zobowiązuje kierowników placówek ochrony zdrowia do oceny złożonych czynników ryzyka występujących po stronie pacjenta i szpitala, a także związanych ze stosowaniem mnogich procedur wysokiego ryzyka, jako nieodłącznego zjawiska biologicznego podlegającego ocenie w zdefiniowanej populacji poprzez określone metody, narzędzia badawcze oraz opisowe analizy epidemiologiczne oparte na uniwersalnych współczynnikach epidemiologicznych. Nadzór nad infekcjami to nadzór nad negatywnymi miernikami zdrowia, służącymi do oceny stanu zdrowia poprzez badanie natężenia zgonów (umieralność – ang. mortality rate; śmiertelność – ang. mortality) i choroby (zapadalność – ang. incidence; zachorowalność skumulowana – ang. cumulative incidence; gęstość zachorowania – ang. incidence density; chorobowość – ang. prevalance; chorobowość drobnoustrojów). Kontrola zakażeń w podmiocie działalności leczniczej (szpitalu) jest sprawowana głownie przez pielęgniarki epidemiologiczne. Postęp w zdrowiu publicznym dotyczy przede wszystkim edukacji personelu medycznego w zakresie popełnianych błędów oraz nauki, jak ich nie popełniać w przyszłości. Unikanie zdarzeń niepożądanych – w tym zakażeń szpitalnych związanych z oceną ryzyka – jest kwestią nie tylko utrzymania poziomu jakości; wiąże się także ze świadomością możliwości jego wystąpienia. Czynniki ryzyka zdarzeń niepożądanych – w tym rownież zakażeń związanych z opieką zdrowotną (ang. healthcare-associated infection – HAI) – można podzielić na zależne od: pacjenta, drobnoustrojow i szpitalnej polityki antybiotykowej oraz procedur wysokiego ryzyka związanych z procesem terapeutycznym lub pielęgnacyjnym. Jednakże oprocz świadomości istniejącego ryzyka, istotne jest także jego mierzenie. Stosowanie pomiarow ryzyka umożliwia świadome podejmowanie go i odpowiednie nim zarządzanie. Aktywne monitorowanie zakażeń i ryzyka infekcji to obecnie priorytetowy, najpilniejszy i najnowocześniejszy standard wspołczesnej medycyny. Prowadzone działania zapobiegające szerzeniu się zakażeń i chorob infekcyjnych obejmują między innymi ocenę ryzyka ich wystąpienia. Do miar ryzyka zalicza się: ryzyko względne RR (ang. relative risk) (iloraz zachorowalności w grupie eksponowanej do zachorowalności w grupie nieeksponowanej) oraz iloraz szans OR (ang. odds ratio) (prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia niepożądanego w grupie eksponowanej do prawdopodobieństwa tego zdarzenia w grupie nieeksponowanej).
Powikłania związane z udzielaniem świadczeń zdrowotnych są istotnym czynnikiem oddziałującym na jakość opieki. Znajomość zagrożeń wynikająca z oceny ryzyka powinna mieć wpływ na zminimalizowanie niepożądanych efektów wiążących się z podejmowanymi wobec pacjenta działaniami terapeutycznymi. W tym celu niezbędne staje się stworzenie i wykorzystanie narzędzi badawczych, pozwalających na szacowanie poziomu dopuszczalnego ryzyka. Obecnie nie jest to kwestią innowacyjności w zarządzaniu jakością, lecz obowiązkiem wynikającym z Ustawy z dnia 5 grudnia 2008 roku o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.
Zakażenia miejsca operowanego (ZMO) po zabiegach czystych prawie we wszystkich przypadkach są wywoływane przez organizmy endogenne kolonizujące skórę pacjenta, dlatego przygotowanie skory do operacji odgrywa ogromną rolę w profilaktyce ZMO. Na świecie opublikowano wiele wytycznych omawiających przygotowanie chorego do zabiegu operacyjnego. W większości z nich rekomendowany jest prysznic/kąpiel z użyciem mydła zwykłego lub antybakteryjnego, przynajmniej wieczorem przed planowanym zabiegiem operacyjnym. Badania naukowe z randomizowaną grupą kontrolną udowadniają nieskuteczność przedoperacyjnego prysznica/kąpieli z zastosowaniem mydła z chlorheksydyną w odniesieniu do redukcji ZMO. Celem pracy była analiza wniosków z wytycznych oraz podsumowanie ogólnych ustaleń rekomendacji.
W literaturze światowej istnieje wiele publikacji dotyczących tworzenia biofilmu. Na podstawie badań udowodniono, że wraz ze wzrostem tej struktury rośnie również oporność na leki przeciwgrzybicze. Dalsze prace dotyczące powstawania biofilmu grzybów drożdżopodobnych, ze szczegolnym zwroceniem uwagi na zjawisko występowania oporności drobnoustrojów na leki przeciwgrzybicze, mogą przyczynić się do powstania nowych możliwości w leczeniu grzybic układowych.
Wraz ze wzrostem ilości przepisywanych przez lekarzy pierwszego kontaktu antybiotyków, rośnie również liczba zakażeń wywoływanych przez Clostridium difficile w populacji pediatrycznej. Związane jest to ze spustoszeniem, jakie pozostawiają po sobie w mikrobiomie jelitowym szerokospektralne antybiotyki. Z tego samego powodu zwiększa się częstość nawrotów tych infekcji. Prowadzone są badania mające na celu zapobieganie nawrotom zakażeń wywoływanych przez C. difficile. Idealnym rozwiązaniem wydają się być probiotyki, jednak zdania dotyczące skuteczności tych preparatów są podzielone. W pracy podsumowano najnowsze piśmiennictwo dotyczące roli, jaką odgrywają probiotyki w nawracających zakażeniach Clostridium difficile u dzieci.
Probiotyki – dzięki wielokierunkowemu działaniu, dobrej dostępności i stosunkowo niskiej cenie – stanowią interesującą opcję terapeutyczną w zapobieganiu i leczeniu licznych schorzeń, zwłaszcza takich, w przebiegu których dochodzi do zakłócenia homeostazy mikrobiologicznej jelit. Jednym z najszczegółowiej przebadanych oraz najbardziej rozpowszechnionych szczepów probiotycznych jest Lactobacillus rhamnosus GG (LGG). Liczne badania udowodniły skuteczność oraz bezpieczeństwo stosowania tego probiotyku u dzieci i dorosłych w leczeniu ostrej biegunki infekcyjnej oraz w profilaktyce biegunki poantybiotykowej. Wykazano również korzystne działanie LGG jako terapii wspomagającej standardowe leczenie w następujących jednostkach chorobowych: atopowe zapalenie skory, choroby infekcyjne dróg oddechowych, zespoł jelita drażliwego oraz zakażenie Helicobacter pylori. Podjęto także próby stosowania tego probiotyku w zapobieganiu NAFLD (ang. non-alcoholic fatty liver disease, niealkoholowa choroba stłuszczeniowa wątroby). W niniejszej pracy omówiono główne mechanizmy działania Lactobacillus rhamnosus GG, a także przedstawiono wyniki wybranych badań naukowych dotyczących klinicznego znaczenia tego probiotyku.
W 2005 roku opisano nowy chorobotwórczy wirus dla człowieka – wirus Boca (ang. human bocavirus – HBoV). Obecnie znane są cztery typy bokawirusa, wykrywane zarówno w próbkach kału, jak i w materiałach z układu oddechowego. Głównym czynnikiem etiologicznym zakażeń układu oddechowego jest HBoV1, a układu pokarmowego – HBoV2. Zakażenia bokawirusem dotyczą przede wszystkim małych dzieci, w wieku od 6. miesiąca do 3. roku życia. Szacuje się, że HBoV jest u człowieka trzecim – po RSV (ang. respiratory syncytial virus) i hMPV (ang. human metapneumovirus) – pod względem liczby zachorowań patogenem wywołującym infekcje układu oddechowego u dzieci do 5. roku życia. Częstość zakażeń bokawirusem u człowieka wynosi 0,9–20%. Objawy są nieswoiste, jednak w przebiegu najczęściej stwierdza się: kaszel, katar, gorączkę, trudności w oddychaniu, zapalenie spojówek, rumień, wysypkę, nudności i ból gardła. Ze względu na częste współzakażenia innymi wirusami objawy te mogą ulec nasileniu. Zachorowania wywoływane przez bokawirusy człowieka występują w ciągu całego roku, jednak najczęściej odnotowuje się je w miesiącach zimowych. Badania w kierunku HBoV są oparte przede wszystkim na metodach biologii molekularnej, niekiedy także badań serologicznych. Leczenie w przebiegu zakażenia tym wirusem jest objawowe.
Wśród przyczyn przewlekłych chorób wątroby najczęściej wymienia się nadużywanie alkoholu oraz przewlekłe zapalenia wywoływane przez HBV (ang. hepatitis B virus, wirus zapalenia wątroby typu B – wzw B) i HCV (ang. hepatitis C virus, wirus zapalenia wątroby typu C – wzw C). Prowadzą one do marskości wątroby oraz jej powikłań, których leczenie wymaga stosowania roztworów koloidowych w infuzji. Pacjent, u którego konieczna jest taka terapia, wymaga wzmożonego nadzoru – w tym pielęgniarskiego, którego zadaniem jest bezpieczne przygotowanie i prowadzenie infuzji opartej o charakterystykę produktu leczniczego stosowanego preparatu. W pracy wskazano na konieczność prowadzenia terapii infuzyjnej z zastosowaniem albumin, uwzględniając przestrzeganie procedur stanowiących gwarancję pracy w systemie zamkniętym.
W ostatnich latach nastąpił znaczący postęp w terapii przewlekłych zakażeń HCV (ang. hepatitis C virus, wirus zapalenia wątroby typu C – wzw C). Pierwszymi lekami o udowodnionym bezpośrednim działaniu przeciwwirusowym (ang. direct antiviral agents – DAAs) były inhibitory proteazy I generacji (ang. protease inhibitor – PI) – boceprewir (BOC) i telaprewir (TVR). Ich skuteczność u osób, u których nie uzyskano eliminacji HCV, pozwoliła na eradykację wirusa i uniknięcie niekorzystnych następstw zakażenia u dziesiątek tysięcy pacjentów. W pracy omówiono problemy związane ze skutecznością i bezpieczeństwem terapii z boceprewirem w tej grupie chorych, zarówno w badaniach rejestracyjnych, jak i w obserwacjach z codziennej praktyki klinicznej.
Wprowadzenie do terapii zakażeń HIV (ang. human immunodeficiency virus) leków antyretrowirusowych pozwoliło na zahamowanie progresji choroby, a co za tym idzie – zmniejszenie częstości występowania powikłań oraz obniżenie śmiertelności. Nukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy (ang. nucleoside reverse transcriptase inhibitors – NRTIs) od prawie 20 lat stanowią podstawę wysoce aktywnej terapii antyretrowirusowej (ang. highly active antiretroviral therapy – HAART). Zgodnie z obowiązującymi wytycznymi, w terapii dwa leki z tej grupy powinny zostać połączone z jednym lekiem z grupy wybranej z następujących: nienukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy (ang. non-nucleoside reverse transcriptase inhibitors – NNRTIs), inhibitory proteazy (ang. protease inhibitors – PIs) lub inhibitory integrazy (ang. integrase inhibitors – INSTIs). Powodzenie HAART w dużej mierze zależy od współpracy ze strony pacjenta, jednak nie można zapominać, że odpowiedni dobór leków również ma znaczenie dla skuteczności i bezpieczeństwa terapii. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie aktualnych doniesień, dotyczących stosowania zalecanych przez obowiązujące wytyczne leków z grupy NRTIs: abakawiru w połączeniu z lamiwudyną (ABC/3TC) oraz tenofowiru w połączeniu z emtrycytabiną (TDF/FTC), ze szczególnym uwzględnieniem ich skuteczności i profilu bezpieczeństwa.
Rola oraz znaczenie dezynfekcji we współczesnej medycynie są niekwestionowane. Dezynfekcja kształtowała się wraz z rozwojem nowoczesnych metod leczenia. Obecnie stanowi konieczny element procesu leczniczego, a stosowanie środków dezynfekcyjnych jest obowiązkiem zawodowym każdego podmiotu leczniczego.
35. spotkanie “Postępowanie z raną przewlekłą” w Szczecinie
Patronat nad I Forum Zakażeń objął Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego-PZH
Wybitna prof. Maria Siemionow otworzy II Forum Leczenia Ran
220 osób na konferencji wydawnictwa Evereth w Krośnie
Zapraszamy na webinary o leczeniu ran! Rusza cykl Postępowanie z raną LIVE