Legionella spp. występują powszechnie w środowisku naturalnym i sztucznym. Bakterie z rodzaju Legionella spp. są patogenami wewnątrzkomórkowymi i mogą powodować szerokie spektrum chorób – od zakażeń o łagodnym przebiegu o objawach grypopodobnych (gorączka Pontiac), do ciężkich atypowych zapaleń płuc (choroba legionistów). Do infekcji dochodzi poprzez inhalację aerozolu wodno-powietrznego lub aspirację wody zanieczyszczonej bakteriami Legionella. Podstawowe metody diagnostyczne w kierunku legionelozy to oznaczanie przeciwciał w surowicy oraz antygenu L. pneumophila SG 1 w moczu. W leczeniu stosuje się głównie antybiotyki makrolidowe i fluorochinolony.
Stan obniżenia temperatury centralnej poniżej 36°C u operowanego pacjenta jest częstym powikłaniem różnego rodzaju zabiegów operacyjnych. Określa się go terminem „niezamierzonej śródoperacyjnej hipotermii”. Jej następstwa w istotny sposób rzutują na przebieg pooperacyjny. Zwiększona częstość istotnych powikłań dotyczy również komplikacji infekcyjnych, których występowanie może być użyte do oceny jakości szeroko pojętej opieki okołooperacyjnej. W pracy zwrócono uwagę na powszechność występowania problemu oraz jego etiopatogenezę.
W ostatnich latach w medycynie klinicznej obserwuje się powrót koncepcji stosowania preparatów probiotycznych w profilaktyce i leczeniu chorób u dzieci i dorosłych. Wzrostowi zainteresowania klinicystów towarzyszy rosnąca liczba poprawnie zaplanowanych i przeprowadzonych badań klinicznych kontrolowanych placebo. Dowiedziono, że efekty stosowania probiotyków nie są jednakowe i ściśle zależą od dawki i rodzaju szczepu probiotyczego. Jednym z probiotyków z najbogatszą dokumentacją kliniczną jest Lactobacillus rhamnosus GG (LGG). W pracy dokonano przeglądu piśmiennictwa oceniającego skuteczność i bezpieczeństwo LGG w różnych wskazaniach klinicznych. Skuteczność probiotyku udowodniono w profilaktyce i leczeniu: biegunki związanej z antybiotykoterapią, ostrej biegunki infekcyjnej, biegunki podróżnych, biegunki szpitalnej. Ponadto dowiedziono wpływu LGG na układ odpornościowy oraz pozytywnego oddziaływania w profilaktyce atopowego zapalenia skóry, jako leczenia wspomagające u osób z zespołem jelita drażliwego oraz w zmniejszaniu częstości i nasilenia czynnościowego bólu brzucha u dzieci. Przeprowadzone badanie retrospektywne wykazało bezpieczeństwo mikrobiologiczne stosowania LGG u wcześniaków z bardzo niską urodzeniową masą ciała.
Zakażenia przewodu pokarmowego wywoływane przez norowirusy (NoV) stanowią poważny problem epidemiologiczny na całym świecie. W zapobieganiu ich rozprzestrzeniania podkreśla się znaczenie restrykcyjnego przestrzegania zasad higieny. W temperaturze pokojowej i suchym środowisku miedź (Cu) i jej stopy wykazują działanie inaktywujące wirusy w ciągu dwóch godzin po ekspozycji na patogen. Szybkość tego procesu jest proporcjonalna do zawartości Cu w stopie. Stal nie posiada takich właściwości. Zastosowanie powierzchni dotykowych wykonanych z miedzi lub jej stopów może pomóc w ograniczaniu epidemii zakażeń wywoływanych przez NoV.
W populacji dziecięcej infekcyjne zapalenia górnych dróg oddechowych należą do jednych z częściej występujących chorób i nierzadko mają charakter nawrotowy. Wiąże się on z: wielogodzinnym przebywaniem w zbiorowiskach dziecięcych (żłobki, przedszkola, szkoły), posiadaniem rodzeństwa, narażeniem na dym tytoniowy i zwykle zbyt krótkim okresem karmienia piersią przez matkę. W wielu badaniach klinicznych wykazano skuteczność azytromycyny w leczeniu bakteryjnych infekcji górnych dróg oddechowych (zapalenie zatok przynosowych, gardła i migdałków podniebiennych, krtani i tchawicy), a także bakteryjnego zapalenia ucha środkowego. Najczęściej zakażenia te powodują bakterie typowe, ale zapalenia narządów laryngologicznych mogą być także wywoływane przez bakterie atypowe lub mieć etiologię mieszaną (bakterie typowe i atypowe). Wnikliwe rozważenie etiologii zapalenia jest niezbędne w każdym przypadku, gdyż ma to wpływ na wdrożenie optymalnej antybiotykoterapii. Przy braku poprawy klinicznej po zastosowaniu antybiotyków β-laktamowych należy rozważyć zmianę leku lub zastosowanie terapii skojarzonej z azytromycyną, która jest skuteczna zarówno w leczeniu typowych, jak i atypowych zakażeń u dzieci w obrębie górnych dróg oddechowych.
Celem leczenia przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby typu B (pwzw typu B), zgodnym z ustaleniami najważniejszych towarzystw naukowych, jest poprawa jakości życia oraz przeżywalności pacjentów, którą można osiągnąć poprzez zahamowanie progresji choroby do marskości, niewydolności narządu czy rozwoju pierwotnego raka wątroby (ang. hepatocellular carcinoma – HCC). Jest to możliwe dzięki trwałemu zahamowaniu replikacji HBV (ang. hepatitis B virus, wirus zapalenia wątroby typu B – wzw B). Z uwagi na brak możliwości eliminacji wzw B z ustroju wskutek tworzenia formy episomalnej (cccDNA), opornej na działanie leków i stanowiącej rezerwuar wirusa, wskaźnik ten staje się miernikiem skuteczności leczenia. Najbardziej pożądanym końcowym punktem terapii pwzw typu B – chociaż nadal stosunkowo rzadko obserwowanym – jest utrata antygenu HBs (HBsAg) z wytworzeniem (lub bez) przeciwciał anty-HBs. Obecnie dominują dwa sposoby leczenia pwzw B: krótkotrwała terapia pegylowanym interferonem alfa-2a (PEG-IFN alfa-2a) oraz wieloletnia, nierzadko dożywotnia kuracja doustnymi analogami nukleot(z)ydowymi (NUC). Zaletami terapii PEG-INF są: brak rozwoju opornych szczepów wirusa HBV, najkrótszy czas leczenia, a także jego najwyższa skuteczność leczenia mierzona odsetkiem utraty HBsAg. Ten schemat powinien być oferowany wszystkim pacjentom bez przeciwwskazań do stosowania IFN. NUC stanowią podstawę leczenia u chorych z zaawansowaną chorobą wątroby, u których stosowanie interferonu wiąże się z ryzykiem dekompensacji funkcji tego narządu, a także u osób z poważnymi schorzeniami ogólnoustrojowymi lub nieodpowiadających na leczenie IFN. Z uwagi na powyższe ograniczenia, szczególnie istotny jest indywidualny i staranny dobór poszczególnych schematów terapeutycznych do pacjenta. Decyzja ta ma ogromny wpływ na ostateczny wynik leczenia.
Wstęp Medycyna hiperbaryczna wykorzystuje ciśnienie wyższe od normalnego ciśnienia atmosferycznego. Leczenie tlenem hiperbarycznym posiada ponad pięćdziesięcioletnią tradycję zarówno w medycynie eksperymentalnej, jak i klinicznej. Lecznicze właściwości zwiększonego utlenowania krwi zależą od mechanizmu działania podwyższonego ciśnienia. Wiele typów komór hiperbarycznych służy obecnie do leczenia pacjentów zarówno planowych, jak i ze wskazań ostrych. Materiał i metody Przedstawiona praca jest próbą oceny zastosowania tlenu hiperbarycznego w leczeniu zakażeń tkanek miękkich. W badaniu wzięło udział sześciu pacjentów, u których zastosowano od 3 do 30 zabiegów sprężeń w wieloosobowej komorze hiperbarycznej w warunkach ciśnienia równego 2,5 ciśnienia absolutnego (ATA). Wyniki U wszystkich badanych zaobserwowano znaczącą poprawę gojenia ran po przeprowadzeniu terapii hiperbarii. Wnioski Dostarczenie organizmowi tlenu pod ciśnieniem zwiększonym do 2,5 ATA wydaje się być pomocną metodą w kompleksowym leczeniu zakażeń tkanek miękkich.
Na przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu C (pwzw C) choruje ponad 160 milionów ludzi na świecie, a u około 20% spośród nich po 20 latach zakażenia rozwija się marskość wątroby. W przypadku chorych z zaawansowanym włóknieniem lub skompensowaną marskością rekomendowane jest – o ile nie występują bezwzględne przeciwwskazania – natychmiastowe wdrożenie terapii przeciwwirusowej. Uzyskanie trwałego klirensu wirusa HCV (ang. hepatitis C virus, wirusowe zapalenie wątroby typu C – wzw C) jest dla tych pacjentów pierwszym krokiem na drodze terapeutycznej, prowadzącej do: normalizacji biochemicznej, poprawy histologicznej, zmniejszenia ryzyka powikłań choroby, w tym dekompensacji marskości oraz rozwoju raka wątrobowokomórkowego (ang. hepatocellular carcinoma – HCC). Ze względu na duże ryzyko występowania poważnych objawów ubocznych, leczenie przeciwwirusowe chorych z zaawansowanym włóknieniem i skompensowaną marskością wątroby musi być prowadzone ze szczególną uwagą. Terapia powinna odbywać się w wyspecjalizowanych ośrodkach pod nadzorem personelu dysponującego odpowiednią wiedzą i doświadczeniem.
Drobnoustroje skóry – należące zarówno do mikrobioty stałej, jak i przejściowej – mogą być przenoszone bezpośrednio lub pośrednio z człowieka na człowieka. Obecnie wiadomo, że ręce pracowników służby zdrowia są podstawowym wektorem transmisji zakażeń. Higiena rąk personelu medycznego jest uznawana zatem za podstawę profilaktyki infekcji szpitalnych. Ma również wymiar ekonomiczny, gdyż zmniejszenie liczby zakażeń prowadzi do znaczącej redukcji kosztów leczenia. W zapobieganiu infekcjom ważne jest wprowadzenie odpowiedniej strategii na rzecz poprawy przestrzegania zasad higieny rąk. Metodą z wyboru – przed rozpoczęciem wielu czynności związanych z opieką nad pacjentem oraz po ich zakończeniu – jest mycie dłoni oraz zastosowanie antyseptyku (higieniczna dezynfekcja). Z uwagi na znaczenie higieny rąk wśród pracowników służby zdrowia, opracowane zostały rekomendacje – m.in. przez Światową Organizację Zdrowia (ang. World Health Organization – WHO) oraz Centrum Zapobiegania i Kontroli Chorób (ang. Centers for Disease Control and Prevention – CDC) – dotyczące metod dekontaminacji, wskazań do ich stosowania oraz rodzajów preparatów do higieny. W pracy opisano mikrobiotę skóry (w tym drobnoustroje potencjalnie chorobotwórcze), a także przedstawiono przeglądowe dane na temat wpływu przestrzegania higieny rąk na redukcję zakażeń oraz wytyczne dotyczące wykonania zabiegów higieny.
W imieniu Komitetu Organizacyjnego serdecznie witamy w uroczo położonym Hotelu Zamek Ryn na XXV Zjeździe Naukowo- Szkoleniowym Sekcji Zakażeń Chirurgicznych Towarzystwa Chirurgów Polskich i XXI Zjeździe Polskiego Towarzystwa Zakażeń Szpitalnych. Jest to kolejne spotkanie w tym przepięknym zakątku Polski. Zjazd Naukowo-Szkoleniowy w Zamku Ryn ma charakter interdyscyplinarny, gdyż stanowi przegląd najnowszych metod postępowania terapeutyczno- -diagnostycznego zakażeń chirurgicznych i szpitalnych oraz dopracowanie wytycznych ze szczególnym zwróceniem uwagi na leczenie, postępowanie okołooperacyjne oraz powikłania i wprowadzenie nowych preparatów do praktyki klinicznej. W ramach konferencji – poza wymienionymi problemami – chirurdzy, lekarze innych specjalności, prawnicy, epidemiolodzy oraz mikrobiolodzy będą mogli wymienić poglądy i doświadczenia w postaci doniesień oryginalnych i wykładów dotyczących jakości leczenia w chirurgii, aspektów prawno-etycznych i psychologicznych chorych z zakażeniami leczonych nie tylko operacyjnie.
