Mieszane, tętniczo-żylne owrzodzenie kończyny dolnej. Opis przypadku
Rany przewlekłe stanowią poważne powikłanie różnych chorób i zaburzeń związanych z miejscową redukcją przepływu krwi w naczyniach żylnych i tętniczych. Opracowanie łożyska rany obejmuje cztery elementy procesu TIME i pozwala zoptymalizować warunki istniejące w ranie oraz poprawić wskaźniki gojenia. Obejmuje działania związane z usuwaniem martwych tkanek, kontrolą zakażenia, regulacją poziomu wilgotności i poprawą procesu proliferacji komórek. Niewłaściwie leczona rana może rozprzestrzeniać się w głąb tkanek. Zwiększenie skuteczności leczenia ran przewlekłych wymaga organizacji i wdrożenia kompleksowej terapii ukierunkowanej na etiologię i działania miejscowe. W niniejszym artykule przedstawiono możliwości leczenia owrzodzenia kończyn o etiologii mieszanej.
Osteoprotegeryna – czy nowy marker procesu miażdżycowego pomoże w wykrywaniu osób zagrożonych amputacją?
Spośród wielu cytokin odgrywających rolę w patogenezie procesu miażdżycowego, w ostatnim czasie wiele zainteresowania poświęca się osteoprotegerynie. Jedną z podstawowych funkcji glikoprotein układu OPG/RANKL/RANK jest regulacja procesów związanych z przebudową tkanki kostnej. W świetle najnowszych badań wydaje się, że zaburzenia równowagi pomiędzy poszczególnymi składowymi osi OPG/RANKL/RANK mogą być jedną z głównych przyczyn zjawisk, takich jak utrata gęstości mineralnej tkanki kostnej, ale także pozakostna kalcyfikacja. Wykazano, iż u osób z zespołem stopy cukrzycowej stężenie OPG w surowicy jest wyższe niż u osób bez tego zespołu oraz w grupie kontrolnej osób bez cukrzycy. Wydaje się, że układ OPG/RANK/RANKL bierze udział w kalcyfikacji naczyń, który leży u podłoża wielu powikłań, w tym zespołu stopy cukrzycowej. Stan wiedzy o mechanizmach działania układu OPG/RANKL/RANK w zmienionych chorobowo naczyniach daje wiele możliwości wykorzystania w diagnostyce, ocenie klinicznej oraz leczeniu zmian naczyniowych.
Ocena ryzyka rozwoju odleżyn na podstawie skali Doreen Norton
Podstawowym zadaniem w zapobieganiu odleżynom jest zidentyfikowanie osób zagrożonych na podstawie wyselekcjonowania specyficznych czynników, które to zagrożenie powodują. U pacjentów należących do tej grupy, właściwe postępowanie profilaktyczne powinno być prowadzone od początku leczenia. Celem pracy była analiza ryzyka rozwoju odleżyn ocenianego na podstawie punktacji uzyskiwanej przez chorych według skali D. Norton. Badania były prowadzone w Klinice Chirurgii Ogólnej Szpitala Uniwersyteckiego nr 2 im. dr. J. Biziela w Bydgoszczy. Miały charakter retrospektywny. Obejmowały analizę dokumentacji medycznej chorych hospitalizowanych w 2009 roku, u których występowało wysokie ryzyko rozwoju odleżyn.
Skuteczność wybranych antyseptyków badana in vitro oraz w warunkach imitujących środowisko rany w stosunku do szczepów CNS izolowanych z zakażeń ran przewlekłych
Koagulazo-ujemne gronkowce (CNS) należą do częstych czynników etiologicznych zakażeń ran przewlekłych. Profilaktyka tego typu zakażeń wiąże się z użyciem właściwych antyseptyków, przy czym wartość minimalnego stężenia hamującego (MIC) danego antyseptyku w stosunku do szczepów odpowiedzialnych za zakażenie jest parametrem, który powinien być określony przed rozpoczęciem leczenia. Z powodu złożonego środowiska rany, faktyczna skuteczność antyseptyków w ranie może różnić się od tej ocenianej in vitro. Celem pracy było zbadanie różnic w MIC czterech popularnych substancji antyseptycznych w stosunku do klinicznych szczepów CNS w klasycznych warunkach „in vitro” i w warunkach imitujących środowisko rany. Materiał i metody W badaniu użyto 50 szczepów CNS z infekcji ran przewlekłych, w stosunku do których określono MIC czterech substancji antyseptycznych – mleczanu etakrydyny, chlorheksydyny, dichlorowodorku oktenidyny oraz PVP–jodu w „czystych” warunkach in vitro oraz w warunkach imitujących środowisko rany – z użyciem heparynizowanej krwi i obciążnika białkowego. Wyniki Oktenidyna i chlorheksydyna okazały się być antyseptykami skutecznymi w obu badanych warunkach. Wnioski Brak skuteczności mleczanu etakrydyny wobec badanych szczepów stawia celowość używania tego antyseptyku do leczenia zakażeń ran przewlekłych pod znakiem zapytania. Wyniki badań oraz dane dotyczące cytotoksyczności antyseptyków skłaniają do stwierdzenia, że oktenidyna powinna być używana jako antyseptyk z wyboru w leczeniu zakażeń ran przewlekłych wywołanych przez CNS.
Czynniki ryzyka amputacji kończyn dolnych w zespole stopy cukrzycowej
Celem pracy było określenie czynników ryzyka prowadzących do amputacji kończyn dolnych w przebiegu Zespołu Stopy Cukrzycowej (ZSC). Do badania włączono 157 pacjentów. Do grupy kontrolnej zakwalifikowano 98 chorych (61 mężczyzn, 37 kobiet, średni wiek: 63,6 roku, średnie BMI: 28,4 kg/m2), aktualnie lub w przeszłości leczonych z powodu ZSC, u których nie przeprowadzono amputacji. Do grupy badanej zakwalifikowano 59 pacjentów (47 mężczyzn, 12 kobiet, średni wiek: 60,4 roku, średnie BMI: 29,6 kg/m2) poddanych co najmniej jednemu zabiegowi amputacji.
Wolny unaczyniony przeszczep strzałki jako przykład zastosowania w rekonstrukcji jednokostnego przedramienia u dziecka
Celem badań była ocena ryzyka rozwoju odleżyn u chorych poddanych zabiegowi amputacji kończyny dolnej z powodu miażdżycy. Materiał i metoda Badaniami objęto grupę 52 chorych z miażdżycą tętnic kończyn dolnych, zakwalifikowanych do amputacji kończyny na poziomie uda. Oceny ryzyka rozwoju odleżyn według parametrów skali Doreen Norton dokonywano 1 raz dziennie przez 6 kolejnych dni po zabiegu operacyjnym w Katedrze i Klinice Chirurgii Ogólnej Collegium Medicum, SP ZOZ Szpitala Wojewódzkiego im. dr. J. Biziela w Bydgoszczy. Wyniki U chorych występowało wysokie ryzyko rozwoju odleżyn. Porównanie pierwszej i szóstej doby pooperacyjnej wskazuje na obniżenie ryzyka średnio o 3 pkt. (różnica znamienna statystycznie przy t=6,23; p<0,001). Znaczący wpływ na obniżenie poziomu czynników ryzyka odleżyn miała mobilność i zdolności chorych do samodzielnej zmiany pozycji w łóżku (wzrost średniej wartości punktowej ryzyka o 0,96 pkt.; różnica znamienna statystycznie przy t=7,93, p<0,001). Obecność chorób metabolicznych, układu krążenia i współistniejącej infekcji znacznie zwiększyła ryzyko rozwoju odleżyn. Wnioski U chorych po amputacji kończyny dolnej ryzyko rozwoju odleżyn było wysokie do IV doby pooperacyjnej włącznie. Ważnymi czynnikami redukującymi ryzyko powstania odleżyn jest wzrost aktywności fizycznej i mobilności chorych. Choroby współistniejące nasilają ryzyko rozwoju odleżyn.
Czynniki ryzyka rozwoju odleżyn u chorych po amputacji kończyny dolnej
Celem badań była ocena ryzyka rozwoju odleżyn u chorych poddanych zabiegowi amputacji kończyny dolnej z powodu miażdżycy. Badaniami objęto grupę 52 chorych z miażdżycą tętnic kończyn dolnych, zakwalifikowanych do amputacji kończyny na poziomie uda. Oceny ryzyka rozwoju odleżyn według parametrów skali Doreen Norton dokonywano 1 raz dziennie przez 6 kolejnych dni po zabiegu operacyjnym w Katedrze i Klinice Chirurgii Ogólnej Collegium Medicum, SP ZOZ Szpitala Wojewódzkiego im. dr. J. Biziela w Bydgoszczy.
Leczenie zniekształceń twarzy po oparzeniach
Pośrednie i głębokie oparzenia twarzy będące konsekwencją urazów termicznych, chemicznych i elektrycznych zawsze prowadzą do powstania blizn i/lub przykurczów bliznowatych. Leczenie tych zmian, pomimo różnorodności stosowanych terapii (chirurgicznych i zachowawczych), pozwala raczej na poprawę niż całkowite przywrócenie prawidłowej funkcji i wyglądu zajętych tkanek. Najczęściej monoterapia jest zastępowana połączeniem kilku wybranych metod. Operacje odtwórcze pooparzeniowych zniekształceń twarzy obejmują korekcję blizn bądź ich wycięcie i zamknięcie ubytków przeszczepami skóry lub różnymi sposobami plastyki płatowej. Uzupełnieniem leczenia chirurgicznego jest zastosowanie mniej inwazyjnych terapii – fizykalnych i farmakologicznych. Celem pracy jest przedstawienie wybranych metod – chirurgicznych, fizykalnych i farmakologicznych – w leczeniu pooparzeniowych zniekształceń twarzy, w aspekcie uzyskania optymalnych wyników czynnościowych i estetycznych.
Rola hialuronianu w procesie gojenia ran
Historia hialuronianu sięga lat 30-tych XX wieku, kiedy to został odkryty w ciele szklistym oka. Należy on do obszernej grupy glikozaminoglikanów i jest składową prawie wszystkich tkanek ludzkiego ciała. Hialuronian, będąc jedną z najbardziej higroskopijnych molekuł w naturze, zapewnia skórze odpowiednie nawilżenie i napięcie, uczestnicząc jednocześnie w procesach jej starzenia, gdyż wraz z wiekiem zmniejsza się w niej jego ilość. Od lat znane są jego pozytywne właściwości wpływania na szybkość gojenia się ran. Znajduje to swoje bezpośrednie przełożenie w tworzeniu coraz to doskonalszych opatrunków, które odgrywają istotną rolę w procesie leczenia, zwłaszcza trudno gojących się ran i owrzodzeń. Dzięki swoim właściwościom stanowi on inspirację do poszukiwania coraz to nowszych jego zastosowań klinicznych.
Wytyczne Grupy Ekspertów w sprawie gojenia owrzodzeń żylnych goleni
Owrzodzenia żylne goleni występują u około 1% dorosłej populacji, stanowiąc istotną przyczynę niesprawności, obniżonej jakości życia i znacznych kosztów opieki medycznej. Wytyczne zostały opracowane przez zespół specjalistów różnych dziedzin medycyny celem optymalizacji zasad postępowania z pacjentem z owrzodzeniem żylnym goleni. Dokument obejmuje podstawowe informacje dotyczące epidemiologii, czynników ryzyka, patofizjologii, symptomatologii klinicznej oraz diagnostyki, z uwzględnieniem różnicowania postaci owrzodzeń goleni. Szczególny nacisk został położony na ustalenie etiologii owrzodzenia i odpowiednie postępowanie przyczynowe. Do skutecznych metod przyspieszających gojenie się owrzodzeń żylnych zalicza się kompresjoterapię, farmakoterapię pentoksyfiliną i sulodeksydem, metody chirurgiczne usuwania żył powierzchownych i zamykania niedrożnych żył łączących. Miejscowe leczenie owrzodzeń żylnych goleni należy prowadzić zgodnie ze strategią TIME, uwzględniającą opracowanie tkanek, kontrolę zakażenia rany, utrzymanie jej właściwej wilgotności i stymulację naskórkowania. W przyspieszeniu gojenia szczególnie przydatne są specjalistyczne opatrunki. W szczególnych sytuacjach może pojawić się konieczność podawania ogólnoustrojowo antybiotyków i środków przeciwbólowych czy leczenia żywieniowego. Istotnym elementem postępowania jest edukacja pacjenta oraz prewencja wtórna, obejmująca modyfikację stylu życia. Opieka nad pacjentem z owrzodzeniem żylnym goleni powinna być prowadzona przez wielospecjalistyczny zespół z udziałem wykwalifikowanej pielęgniarki.
