W codziennym życiu każdy człowiek może spotkać się z sytuacją, która będzie wymagała udzielenia pierwszej pomocy. W niniejszej pracy Autorzy przedstawili historię rozwoju medycyny ratunkowej aż do czasów współczesnych.
Rany przewlekłe stanowią aktualny problem zarówno medyczny oraz społeczny, jak i ekonomiczny. Wśród wielu rodzajów ran przewlekłych wyróżnia się rany powstałe po nieudanych aplikacjach przeszczepów skórnych. Proces gojenia często jest obciążony wpływem czynników zewnętrznych i/lub wewnętrznych, co utrudnia i wydłuża gojenie się ubytku. Postępowanie miejscowe wiąże się przede wszystkim ze wspieraniem fizjologicznego procesu oczyszczania i odnowy uszkodzonych tkanek. W niniejszej pracy przedstawiono dwa opisy przypadków, dotyczące ran powstałych w przebiegu zaburzonego procesu gojenia po aplikacji przeszczepu skórnego. U obydwu pacjentek leczonych operacyjnie i zachowawczo, dzięki zastosowaniu odpowiednio dobranego postępowania miejscowego (zgodnego ze standardami), uzyskano efekt w postaci wygojenia owrzodzenia.
Rany przewlekłe stanowią aktualny problem zarówno medyczny oraz społeczny, jak i ekonomiczny. Wśród wielu rodzajów ran przewlekłych wyróżnia się rany powstałe po nieudanych aplikacjach przeszczepów skórnych. Proces gojenia często jest obciążony wpływem czynników zewnętrznych i/lub wewnętrznych, co utrudnia i wydłuża gojenie się ubytku. Postępowanie miejscowe wiąże się przede wszystkim ze wspieraniem fizjologicznego procesu oczyszczania i odnowy uszkodzonych tkanek. W niniejszej pracy przedstawiono dwa opisy przypadków, dotyczące ran powstałych w przebiegu zaburzonego procesu gojenia po aplikacji przeszczepu skórnego. U obydwu pacjentek leczonych operacyjnie i zachowawczo, dzięki zastosowaniu odpowiednio dobranego postępowania miejscowego (zgodnego ze standardami), uzyskano efekt w postaci wygojenia owrzodzenia.
Miód był stosowany od najdawniejszych czasów zarówno w celach spożywczych, jak i leczniczych. W okresie ostatnich kilku dekad stał się obiektem badań laboratoryjnych oraz klinicznych i znalazł swoje miejsce w nowoczesnej medycynie. Dowiedziono, że miód ma hamujący wpływ na wiele gatunków bakterii oraz posiada właściwości przeciwutleniające i immunomodulujące. Jest z powodzeniem stosowany w celu przyspieszenia i ułatwienia gojenia ran.
Rana trudno gojąca się to rana, w przypadku której proces gojenia zatrzymał się przez pewien okres na jednym z etapów i nie postępuje. W celu usuwania tkanki martwiczej, zanieczyszczeń obcych oraz bakterii utrudniających gojenie niezbędne jest częste czyszczenie rany. Na przestrzeni ostatnich lat pojawiło się wiele nowatorskich technik oczyszczania ran. Przykładem obiecującej i skutecznej metody jest oczyszczanie rany przy użyciu opatrunku monofilamentowego Debrisoft®. Jest to nowoczesny produkt, umożliwiający mechaniczne usuwanie wilgotnej tkanki martwiczej, rozpadłych komórek oraz bakterii. Zastosowanie Debrisoftu® omówiono w niniejszym artykule.
Rany przewlekłe powikłane procesem infekcyjnym wywołanym przez drobnoustroje w formie biofilmowej mogą prowadzić do utraty zdrowia oraz życia pacjentów. Biofilm w ranach charakteryzuje się niezwykle wysoką opornością na aktywność środków przeciwdrobnoustrojowych oraz komórek układu odpornościowego. Eradykacja biofilmu z ran wymaga połączenia procedur opracowania chirurgicznego oraz zastosowania skutecznych antyseptyków, a także opatrunków aktywnych charakteryzujących się aktywnością przeciwdrobnoustrojową i zdolnością do sekwestracji patogenów. Nowoczesne opatrunki przeciwbiofilmowe są skutecznym narzędziem służącym do prewencji i eradykacji patogenów z rany, jednakże – biorąc pod uwagę wysoką zdolność adaptacyjną biofilmu – konieczne jest nieustanne poszukiwanie nowych rozwiązań mających na celu niedopuszczenie do rozwoju lub zatrzymanie toczącej się w ranie infekcji.
Grelina, 28-aminokwasowy peptyd, jest hormonem odgrywającym kluczową rolę w regulacji uczucia głodu i sytości. Wpływ na metabolizm ustroju wykazuje również poprzez regulację wydzielania innych hormonów, m.in.: hormonu wzrostu, ACTH, kortyzolu, IGF-1, glukagonu. Ponadto, w wyniku oddziaływania na receptor GHS-R1a w tkankach układu pokarmowego oraz śródbłonka naczyń wielu narządów, grelina ujawnia swoje działanie cytoprotekcyjne oraz antykachektyczne. Odkrycie to skłoniło badaczy do przyjrzenia się temu hormonowi w aspekcie jego udziału w procesie gojenia ran. Efekty badań potwierdziły te przypuszczenia. Istnieje zatem szansa wykorzystania w przyszłości greliny w praktyce klinicznej.
Wstęp Według badań obecnie na świecie żyje blisko 20 milionów ludzi z przewlekłymi ranami. Odpowiedni poziom wiedzy personelu pielęgniarskiego na temat gojenia i leczenia ran wpływa pozytywnie na proces gojenia, zmniejsza powikłania oraz obniża koszty leczenia i hospitalizacji. Cel Celem badania była ocena poziomu wiedzy
pielęgniarek/pielęgniarzy na temat gojenia i leczenia ran. Materiał i metody W badaniu wzięło udział 87 pracowników personelu pielęgniarskiego, aktywnych zawodowo, w wieku od 23 do 60 lat. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego. Wyniki Tylko 3,4% pielęgniarek/pielęgniarzy posiadało niski poziom wiedzy na temat leczenia i gojenia ran. 67,8% ankietowanych miało umiarkowaną wiedzę, a 28,8% – wysoki poziom wiedzy. Pielęgniarki i pielęgniarze w zdecydowanej większości pogłębiali wiedzę na temat gojenia i leczenia ran podczas studiów (67,8%) lub nabywali ją od lekarza/pielęgniarki albo innego członka zespołu medycznego (66,7%). Większą wiedzę w tym zakresie reprezentował personel pielęgniarski niepracujący na oddziałach chirurgicznych. Wnioski W badaniach wykazano, że wiedza pielęgniarek oraz pielęgniarzy na temat gojenia i leczenia ran jest na wystarczającym poziomie. Osoby biorące udział w badaniu potrafiły prawidłowo dobierać opatrunki, w zależności od rodzaju rany oraz sytuacji klinicznej.
Wstęp W profilaktyce i leczeniu ran odleżynowych kluczową rolę odgrywa identyfikowanie oraz eliminowanie czynników ryzyka ich rozwoju. Jednym z narzędzi najczęściej wykorzystywanych do oceny ryzyka rozwoju odleżyn jest skala Norton. Z jej użyciem ocenia się elementy, takie jak: stan fizyczny i psychiczny pacjenta, aktywność i zdolność do samodzielnego poruszania się, prawidłowe funkcjonowanie zwieraczy odbytu i cewki moczowej. Cel Celem pracy była systematyczna ocena ryzyka rozwoju odleżyn i monitorowania zmian w punktacji skali Norton u chorych w trakcie hospitalizacji. Materiał i metody Badania prowadzono w czterech oddziałach Szpitala Uniwersyteckiego nr 2 im. dr. J. Biziela i wykorzystano w nich dane pacjentów z odleżynami (n=129) oraz chorych z wysokim ryzykiem rozwoju odleżyn, u których nie doszło do powstania odleżyn (n=638). Długość jednorodnej hospitalizacji badanych wynosiła co najmniej 5 dni. Szczegółowej analizie poddano codzienne oceny liczby punktów w skali Norton. Wyniki Grupę badaną stanowiło 767 chorych, u których łączna punktacja skali Norton w trakcie hospitalizacji osiągnęła ≤14 punktów. Pacjenci z odleżynami cechowali się istotnie niższą punktacją stanu fizycznego, stanu umysłowego, mobilności i nietrzymania moczu oraz istotnie niższą łączną punktacją w skali Norton (<0,0001). Dynamika zmian sumarycznej wartości skali Norton oraz jej poszczególnych podskali na początku, w ¼, ½ i ¾ hospitalizacji oraz podczas wypisu ulegała korzystnej poprawie (p<0,05). Wnioski 1. Wyższe wartości skali Norton oraz jej poszczególnych parametrów stanowią czynnik chroniący przed występowaniem odleżyn. 2. W grupie osób bez odleżyn w trakcie hospitalizacji odnotowano statystycznie znamienną poprawę łącznej punktacji skali Norton oraz jej poszczególnych podskali.
Rany przewlekłe, niezależnie od różnorodnej etiopatogenezy, charakteryzują się zawsze spowolnieniem lub zatrzymaniem procesu gojenia. Najczęściej ma to miejsce we wstępnej fazie – oczyszczania – nazywanej także zapalną. Przyczynia się do tego niekorzystna charakterystyka rany: wysoki stopień zanieczyszczenia zdewitalizowanymi tkankami oraz nasilona kolonizacja bakterii zdolnych do tworzenia biofilmu. Niezależnymi czynnikami są współistniejące stany chorobowe osłabiające proces gojenia. W niniejszej pracy przedstawiono problematykę obniżonej efektywności fazy zapalnej ran przewlekłych, ze szczególnym uwzględnieniem koncepcji miejscowego wspomagania gojenia na tym etapie. Zaprezentowano aktualny stan wiedzy, dotyczący nowoczesnych opatrunków przeznaczonych do miejscowego leczenia ran, w przypadku których proces gojenia zatrzymał się w fazie zapalnej. Omówiono także obiecujące wyniki badań jednego z nowatorskich opatrunków z tej grupy, opartego na zaawansowanej technologii koherentnych włókien poliakrylanu, połączonych z matrycą lipidokoloidową, zawierającą aktywne jony srebra.
Tlen jest pierwiastkiem niezbędnym do prawidłowego gojenia ran. Aktywuje on w miejscu zranienia procesy związane z naprawą uszkodzonej tkanki poprzez wpływ na produkcję kolagenu oraz szereg czynników, takich jak między innymi: interleukiny, VEGF, PDGF, endotelina-1 oraz TGF-β. W ostatnich latach opracowano wiele metod terapeutycznych, opartych na podawaniu tlenu i ozonu na rany przewlekłe. Bardzo obiecujące jest wykorzystanie komór hiperbarycznych, mieszanek tlenowo-ozonowych oraz miejscowej tlenoterapii.
U większości pacjentów leczenie złamania otwartego z towarzyszącymi mnogimi
uszkodzeniami tkanek miękkich otaczających kość jest utrudnione i jednocześnie długotrwałe.
Poza podstawowym postępowaniem – polegającym na repozycji oraz stabilizacji
odłamów kostnych – konieczna jest również czasochłonna terapia urazowej rany przewlekłej.
W większości przypadków niezbędne jest leczenie operacyjne oraz zastosowanie antybiotykoterapii
o szerokim spektrum. W celu przyspieszonego oraz ostatecznego pokrycia ubytków
tkankowych – oprócz podstawowego postępowania z raną – niezbędne okazują się dodatkowe
procedury. W niniejszej pracy zaprezentowano korzyści płynące z wczesnego zastosowania
miejscowej terapii podciśnieniowej (NPWT). Leczenie podciśnieniem – oprócz przyspieszenia
procesu gojenia – na wielu płaszczyznach regeneracji tkankowej może skutecznie ograniczać
ryzyko zakażenia powierzchownego (obejmującego tkanki miękkie) oraz głębokiego (penetrującego
do kości i szpiku), które nierozerwalnie wiąże się z przebiegiem powikłanego złamania
otwartego.
Suplementacja argininy ma znamienny i pozytywny wpływ na proces gojenia
ran. Jednakże mechanizmy leżące u podstaw tych procesów nie są do końca poznane. Sugeruje
się, że pewną rolę odgrywa mediator wazodylatacji NO oraz dalsze procesy zachodzące podczas
gojenia, tj.: indukcja angiogenezy, nabłonkowanie oraz powstawanie macierzy pozakomórkowej.
Rany przewlekłe, niezależnie od różnorodnej etiopatogenezy, charakteryzują się zawsze spowolnieniem lub zatrzymaniem procesu gojenia. Najczęściej ma to miejsce we wstępnej fazie – oczyszczania – nazywanej także zapalną. Przyczynia się do tego niekorzystna charakterystyka rany: wysoki stopień zanieczyszczenia zdewitalizowanymi tkankami oraz nasilona kolonizacja bakterii zdolnych do tworzenia biofilmu. Niezależnymi czynnikami są współistniejące stany chorobowe osłabiające proces gojenia. W niniejszej pracy przedstawiono problematykę obniżonej efektywności fazy zapalnej ran przewlekłych, ze szczególnym uwzględnieniem koncepcji miejscowego wspomagania gojenia na tym etapie. Zaprezentowano aktualny stan wiedzy, dotyczący nowoczesnych opatrunków przeznaczonych do miejscowego leczenia ran, w przypadku których proces gojenia zatrzymał się w fazie zapalnej. Omówiono także obiecujące wyniki badań jednego z nowatorskich opatrunków z tej grupy, opartego na zaawansowanej technologii koherentnych włókien poliakrylanu, połączonych z matrycą lipidokoloidową, zawierającą aktywne jony srebra.
W praktyce stomatologicznej poszukuje się coraz skuteczniejszych metod walki ze stresem, strachem i dolegliwościami bólowymi u pacjentów. Stałym dążeniem jest również maksymala eliminacja powikłań, które mogą wystąpić na każdym etapie leczenia. W celu ich zniwelowania lekarz stomatolog ma do dyspozycji szereg zabiegów fizykoterapeutycznych. Jednym z nich jest aplikacja ozonu, którą można wykorzystać w postaci gazowej lub bezpośredniego kontaktu z sondą. W badaniach zastosowano aparat OzonyTron™ (MyMed). Dodatkowo posiłkowano się generatorem ozonu OzoTop™ (TTT), wykorzystującym podaż gazową. Za bardzo dobry efekt leczenia uznano brak jakichkolwiek powikłań pozabiegowych, likwidację bólu, minimalizację krwawienia po ekstrakcji oraz brak obrzęku i szczękościsku po zabiegu.
Wielu świętych jest patronami osób z różnymi chorobami. W pracy autorzy przedstawili życie świętych braci – Kosmy i Damiana – patronów chorych z przeszczepami oraz transplantologii.
Odleżyny, ze względu na wielopłaszczyznowość patogenezy i trudności związane z leczeniem, wciąż stanowią wyzwanie dla zespołu terapeutycznego. Terapia obejmuje zarówno stosowanie preparatów miejscowych, jak i prowadzenie działań ogólnoustrojowych. Naukowo dowiedziono skuteczności srebra w leczeniu ran odleżynowych. Celem pracy było przedstawienie zastosowania sulfatiazolu srebrowego w leczeniu miejscowym odleżyn u dwóch pacjentek hospitalizowanych w 2014 roku na Oddziale Chorób Wewnętrznych i Alergologii oraz na Oddziale Intensywnej Opieki Kardiologicznej Oddziału Kardiologii Szpitala Specjalistycznego im. J. Dietla w Krakowie. W postępowaniu leczniczym wykorzystano: klasyfikację odleżyn według Thorrance’a, tzw. kolorowy system klasyfikacji ran przewlekłych, skalę ADL oraz wskaźnik BMI. W wyniku zastosowania preparatu srebra (krem Argosulfan®) uzyskano ziarninowanie łożyska ran odleżynowych. Wykorzystanie preparatu ze srebrem oraz wdrożenie działań zgodnych z koncepcją TIME wpływa na zwiększenie szansy wyleczenia odleżyn.
Pomimo wielokierunkowych działań w zakresie profilaktyki pierwotnej i optymalnej profesjonalnej opieki nad unieruchomionymi pacjentami, często dochodzi do rozwoju odleżyn, powstających głównie w wyniku stanu klinicznego chorych. Proces leczenia rany przewlekłej jest wieloczynnikowy i długotrwały. Interdyscyplinarny zespół ekspertów z Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran (PTLR) w 2010 roku opublikował zalecenia dotyczące profilaktyki i leczenia odleżyn. Celem pracy było przedstawienie procesu gojenia piorunującej rany odleżynowej okolicy krzyżowej z zastosowaniem wtórnej profilaktyki przeciwodleżynowej rekomendowanej przez PTLR.
Zakażenie kości stopy to powikłanie występujące w prawie 20% infekcji w przebiegu zespołu stopy cukrzycowej (ZSC). W przypadku nieprawidłowego leczenia przyczynia się do zwiększenia ryzyka amputacji kończyny dolnej. Zakażenie powstaje głównie jako powikłanie owrzodzenia neuropatycznego ze zniszczeniem tkanek miękkich otaczających kość. Leczenie zachowawcze polega na stosowaniu długotrwałej antybiotykoterapii. Infekcje w przebiegu ZSC mogą rozprzestrzeniać się drogą krwiopochodną i powodować powstawanie odległych ognisk zakażenia (zakażenie krążka międzykręgowego, ropnie). Niniejsza praca ma na celu przedstawienie przypadku pacjenta z zakażeniem struktur kręgosłupa oraz zwiększenie świadomości dotyczącej tego powikłania ZSC.
Przyczynami dużych amputacji są najczęściej niedokrwienie kończyn dolnych oraz powikłania zespołu stopy cukrzycowej, rzadziej urazy, nowotwory lub wady wrodzone. Przez stulecia odjęcie kończyny było podstawowym zabiegiem ratującym życie po urazowych uszkodzeniach, których najczęstszą przyczyną były działania wojenne. Obecnie, przed podjęciem decyzji o amputacji, rozważa się możliwość wykonania zabiegów naprawczych kości, naczyń, nerwów i mięśni. Amputacje urazowe kończyny lub niepełne amputacje – w przypadku, gdy obwodowa część kończyny jest połączona z częścią bliższą tylko fragmentami tkanek, a ciągłość naczyń i nerwów jest przerwana – stanowią podobny problem leczniczy. Zachowanie kończyny w pierwszym przypadku jest możliwe dzięki replantacji, a w drugim – dzięki rekonstrukcji kończyny. W leczeniu konieczne są działania wielokierunkowe, polegające nie tylko na zaopatrzeniu uszkodzonej kości, lecz także – przede wszystkim – na rekonstrukcji uszkodzonych naczyń, nerwów i mięśni, profilaktyce zespołu ciasnoty przedziałów powięziowych oraz prowadzeniu postępowania zapobiegającego zakażeniu miejsca operowanego na każdym etapie leczenia. W niniejszej pracy przedstawiono przypadek 45-letniego mężczyzny, u którego w wyniku wypadku na placu budowy doszło do prawie całkowitej urazowej amputacji dalszej 1⁄3 uda lewego. Po zaopatrzeniu i stabilizacji odłamów kości przez zespół ortopedyczny, u chorego wykonano odtworzenie ciągłości tętnicy i żyły udowej oraz fasciotomię otwartą goleni. W leczeniu rany uda i podudzia wykorzystano terapię podciśnieniową z zastosowaniem opatrunków V.A.C. z gąbką przeznaczoną do urządzenia RENASYS® EZ Plus. Przez cały okres stosowania próżniowej terapii ran utrzymywano podciśnienie o wartości 125 mmHg i tryb pracy ciągły. W efekcie prowadzonego leczenia udało się zachować kończynę, a rany uległy zagojeniu. Na podstawie zebranego piśmiennictwa omówiono zastosowanie NPWT w kompleksowym leczeniu ran z masywnym ubytkiem tkanek miękkich.
W pracy przedstawiono skuteczny, zakończony wyleczeniem, sposób postępowania leczniczego, zastosowany u chorego w przebiegu agresywnego schorzenia autoimmunologicznego z martwiczymi owrzodzeniami na podudziach obydwu kończyn dolnych. U pacjenta, pomimo stosowania leczenia ogólnego, dochodziło do nawrotów choroby i rozwoju martwiczych owrzodzeń, bez reakcji na różne terapie miejscowe. W leczeniu zastosowano postępowanie miejscowe, zgodne ze strategią TIME. Terapię rozpoczęto z wykorzystaniem Octeniseptu®, na zmianę z Octenilinem® w żelu, a następnie opatrunki hydrokoloidowe Granuflex® do momentu oczyszczenia ran. W kolejnej fazie, aż do całkowitego wyleczenia owrzodzeń, stosowano opatrunki lipidokoloidowe UrgoTul® Ag/Silver. Przedstawiony w pracy sposób kompleksowego leczenia owrzodzeń podudzi u pacjenta z LCV wydaje się bardzo ciekawą i skuteczną opcją terapeutyczną, możliwą do zastosowania również w innych przypadkach mnogich, trudnych do leczenia owrzodzeń u cierpiących chorych.
Rany przewlekłe w obrębie części podeszwowej stopy u chorych na cukrzycę i/lub w przebiegu neuropatii oraz zaburzeń krążenia w większości przypadków powstają w wyniku przeciążeń. Zwiększony nacisk na tkanki miękkie u pacjentów, u których występuje zmniejszona wrażliwość na ból (jako powikłanie zaburzeń czucia), stanowi ogromny problem w profilaktyce i wczesnej prewencji zagrożeń w zakresie powstawania ran. W związku z tym istotną kwestią jest prowadzenie u osób z grup ryzyka diagnostyki przesiewowej z zastosowaniem metod nieinwazyjnych, niewymagających wysokospecjalistycznych procedur medycznych.
Obecnie coraz więcej osób cierpi z powodu ran przewlekłych. Coraz częściej standardowe procedury terapii nie są wystarczające do wyleczenia rany. Wiąże się to także z bardzo dużymi kosztami dla narodowych funduszy zdrowia. Substytuty skóry znane są już od kilku dekad, jednakże dopiero od niedawna zainteresowano się nimi w kontekście leczenia ran przewlekłych. W niniejszej pracy przedstawiono najważniejsze zagadnienia związane z substytutami skóry. Opisano budujące je komponenty. Dokonano przeglądu najbardziej interesujących produktów dostępnych obecnie na rynku europejskim. Omówiono cztery produkty, znacząco różniące się od siebie. Dodatkowo odnośnie każdego z nich zawarto informację dotyczącą skuteczności klinicznej; całość poddano dyskusji.
Rutynowe postępowanie opatrunkowe w przypadku niektórych ran może okazać się niewystarczające. Ogólnoustrojowe zaburzenia w przebiegu cukrzycy, miejscowe działanie czynników uszkadzających oraz występowanie regionów anatomicznych o nadmiernej podatności na ucisk stanowią czynniki ryzyka rozwoju niegojącego się ubytku oraz rany przewlekłej. W zaprezentowanych dwóch przypadkach klinicznych przedstawiono efektywne zastosowanie terapii tlenem o podwyższonym ciśnieniu atmosferycznym (do wartości 2,5 ATA) w leczeniu głębokich, długo niegojących się uszkodzeń okolicy piętowej. U pierwszego pacjenta konieczne było przedłużone zaopatrzenie powikłanej stopy cukrzycowej. U drugiego pacjenta zastosowano natomiast leczenie miejscowych powikłań stosowanych wcześniej iniekcji steroidowych. Terapię z wykorzystaniem hiperbarii (HBOT) wykorzystano komplementarnie z innymi procedurami. Po przedłużonym i mało zadowalającym postępowaniu ambulatoryjnym oraz szpitalnym, leczenie tlenem w komorze hiperbarycznej uzupełniło terapię ran w okolicy piętowej. W wybranych przypadkach, nie tylko powikłań cukrzycowych, warto rozważyć zastosowanie HBOT u pacjentów z trudno gojącą się raną.
Zakażenia skóry i tkanki podskórnej wymagają odpowiedniego diagnozowania oraz postępowania terapeutycznego. W procesie leczenia ran przewlekłych duży udział przypisuje się coraz popularniejszej terapii podciśnieniowej (NPWT). W niniejszej pracy zaprezentowano przypadek 45-letniej kobiety hospitalizowanej z powodu ropowicy skóry i tkanki podskórnej podbrzusza.
Ciężkie infekcje tkanek miękkich i kości czaszki z ekspozycją opony twardej i powikłaniami septycznymi stanowią duże wyzwanie terapeutyczne. Jedną z użytecznych metod w tym wskazaniu może być podciśnieniowa terapia ran (NPWT). Ze względu na bardzo dużą wrażliwość opony twardej i okolicznych tkanek, należy dążyć do minimalizacji traumatyzacji tkanek. Dlatego w tego typu wskazaniach trzeba stosować alkohol poliwinylowy (tzw. biała gąbka) i niższe ciśnienie terapii podciśnieniowej, w zakresie od -80 do -120 mmHg. Kolejnym istotnym elementem ochrony wrażliwych tkanek może być użycie opatrunku UrgoTul® Ag/Silver. Z jednej strony opatrunek ten tworzy warstwę ochronną pomiędzy oponą twardą a opatrunkiem podciśnieniowym, natomiast z drugiej wykazuje działanie bakteriobójcze dzięki aktywnym jonom srebra. Terapia NPWT w prezentowanym opisie przypadku była stosowana z dobrym efektem, skutkowała przyspieszeniem proliferacji regeneracyjnej w obrębie rany oraz dobrym efektem miejscowym. Po 16 dniach (cztery zmiany opatrunku) poprawa stanu miejscowego w obrębie rany umożliwiła dalsze zabiegi rekonstrukcyjne. Terapia podciśnieniowa może być przydatna w przypadkach ciężkich infekcji ran neurochirurgicznych; stosowanie jej w tym wskazaniu jest bezpieczne. Opatrunek UrgoTul® Ag/Silver może być efektywnie stosowany jako warstwa pośrednia w NPWT.
Bionanoceluloza (BNC) jest wytwarzanym przez bakterie z gatunku Komagataeibacter xylinus polimerem charakteryzującym się unikalnymi właściwościami mechanicznymi, fizycznymi oraz biologicznymi, które umożliwiają wykorzystanie jej między innymi w implantologii oraz w leczeniu ran. Wysoka biozgodność, brak cytotoksyczności, stymulacja wzrostu komórek oraz niepobudzanie systemu immunologicznego stanowią o przewadze celulozy bakteryjnej nad innymi materiałami stosowanymi w implantacji oraz w tworzeniu opatrunków. Dodatkowymi zaletami biocelulozy są: niezwykle wysokie uwodnienie, zdolność szczelnego przylegania do powierzchni, nanofibrylarna struktura oraz łatwość modyfikacji właściwości fizycznych poprzez zastosowanie rożnych warunków hodowli K. xylinus. Produkty z celulozy bakteryjnej są obecnie wdrażane w rożnych dziedzinach medycyny, szczególnie w leczeniu ran. Opatrunki z BNC skracają czas leczenia, przyspieszają proces gojenia i zmniejszają ryzyko wystąpienia powikłań infekcyjnych.
Na każdym etapie procesu gojenia rany niezbędny jest tlen. Jego brak przyczynia się do powstania rany przewlekłej. Dostarczanie tlenu do rany jest możliwe dzięki miejscowemu użyciu aerozolu z hemoglobiną. W pracy przedstawiono własne doświadczenia w stosowaniu preparatu z hemoglobiną u 10 chorych z przewlekłymi owrzodzeniami żylnymi goleni. W trakcie 6-tygodniowego użytkowania tego preparatu u trzech pacjentów owrzodzenia uległy zagojeniu, a u pozostałych badanych ich powierzchnia zmniejszyła się o 43–68%. Miejscowe zastosowanie aerozolu z hemoglobiną przyspieszyło proces gojenia ran.
Zakażenie miejsca operowanego (ZMO) stanowi charakterystyczną i najczęściej występującą postać kliniczną zakażeń w grupie chorych po zabiegach operacyjnych na oddziale chirurgicznym. Rozwija się w miejscu nacięcia albo w głębokich tkankach w miejscu operacji. Działania profilaktyczne powinny być ukierunkowane na modyfikowalne czynniki ryzyka wystąpienia ZMO. Celem badań była ocena częstości występowania zakażenia miejsca operowanego i czynników przyczyniających się do jego rozwoju u chorych po zabiegach operacyjnych. Materiał i metody Badanie pilotażowe przeprowadzono w pierwszym kwartale 2016 roku. Grupę badaną stanowili losowo wybrani chorzy po zabiegu operacyjnym. Kwestionariusz ankiety, przygotowany w oparciu o „Zalecenia profilaktyki zakażeń miejsca operowanego na oddziałach zabiegowych”, był wypełniany na podstawie wywiadu z pacjentem i wglądu do dokumentacji medycznej w dniu wypisu ze szpitala. Kryterium włączenia do badania stanowił czas hospitalizacji nie krótszy niż 3 doby po zabiegu operacyjnym. Wyniki W badaniu wzięło udział 113 osób po zabiegach operacyjnych – 58 kobiet (51,33%) i 55 mężczyzn (48,67%). Zakażenie miejsca operowanego wystąpiło u 22 chorych, co stanowiło 19,47% całej badanej grupy. U pacjentów, u których rozpoznano ZMO, obserwowano dłuższy okres hospitalizacji przed zabiegiem operacyjnym (p=0,0017) i dłuższy czas trwania zabiegu (p=0,006). U chorych tych zaobserwowano częstsze występowanie stanów podgorączkowych i gorączki (p=0,0006), a ich pobyt w szpitalu trwał znamiennie dłużej, w porównaniu do osób badanych bez ZMO (p<0,0001). Nie wykazano różnic międzygrupowych w zakresie: płci, wieku, sposobu przygotowania pola operacyjnego, stanu odżywienia chorych, palenia tytoniu czy klasyfikacji ASA (p>0,05). Wnioski Dłuższy czas przygotowania do zabiegu operacyjnego i dłuższy czas trwania zabiegu stanowiły istotne czynniki rozwoju zakażenia powierzchownego w miejscu nacięcia w grupie badanej. U pacjentów z zakażeniem powierzchownym w miejscu nacięcia stwierdzono częstsze występowanie stanów podgorączkowych i gorączki, a ich hospitalizacja trwała znamiennie dłużej, w porównaniu do chorych bez infekcji w ranie pooperacyjnej.
