Posiewy krwi są podstawową metodą stosowaną w wykrywaniu bakterii odpowiedzialnych za zakażenia krwi, jednak duże znaczenie w diagnostyce odgrywają również techniki oparte na amplifikacji i hybrydyzacji kwasów nukleinowych. Cechuje je krótszy czas identyfikacji patogenu oraz wyższa czułość. Szybka diagnostyka pozwala uniknąć niepotrzebnej antybiotykoterapii lub przyspieszyć włączenie racjonalnego leczenia przeciwbakteryjnego. Metody molekularne mają duże znaczenie w przypadku patogenów wolno rosnących lub niehodowlanych, trudnych do wykrycia metodami konwencjonalnymi. Ich szerokie zastosowanie ogranicza jednak wysoka cena oraz występowanie inhibitorów reakcji PCR (ang. Polymerase Chain Reaction) we krwi lub w podłożach stosowanych w automatycznym systemie do posiewu krwi.
Legioneloza jest chorobą wywoływaną przez bakterie z rodzaju Legionella, które powszechnie występują w środowisku wodnym. Mikroorganizmy te mogą powodować ciężkie zapalenia płuc u ludzi, a także łagodną samoograniczającą się infekcję grypopodobną, zwaną gorączką Pontiac. Obraz kliniczny, podobnie jak badanie radiologiczne, nie są charakterystyczne dla zakażenia Legionella spp. Badania laboratoryjne mogą sugerować etiologię, ale podstawę rozpoznania stanowią badania mikrobiologiczne. Ostatnio coraz większe znaczenie zyskują metody oparte na biologii molekularnej. W Polsce liczba zgłaszanych przypadków legionelozy wciąż wydaje się być niewspółmierna z liczbą zachorowań. Konieczne jest zwiększenie świadomości zagrożenia, jakie niesie zakażenie Legionella spp., udoskonalenie metod diagnostycznych oraz poprawa raportowania rozpoznanej legionelozy.
Nawracające zapalenie pochwy o etiologii bakteryjnej lub grzybiczej jest jedną z najczęstszych przyczyn wizyt u lekarza ginekologa. Wdrożone leczenie eliminuje stan zapalny przeważnie na pewien czas, po którym infekcja powraca. Nawracające infekcje są często związane z zaburzeniami ekosystemu pochwy, wynikającymi z redukcji liczebności pałeczek kwasu mlekowego z rodzaju Lactobacillus. Przywrócenie równowagi mikrobiologicznej wydaje się być niezbędnym elementem profilaktyki i leczenia nawrotowych zapaleń pochwy. Z tego względu rosnącym uznaniem cieszą się probiotyki ginekologiczne, uzupełniające pulę niezbędnych bakterii w pochwie. W pracy przedstawiono również znaczenie preparatów z kwasem hialuronowym w profilaktyce i leczeniu nawracających infekcji kobiecych dróg rodnych.
W pracy dokonano charakterystyki choroby kryptokokowej u osób zakażonych wirusem HIV. Najczęstszą manifestacją kliniczną rozsianej choroby kryptokokowej jest zapalenie opon mózgowych i mózgu. Przedstawiono poglądy na temat leczenia tego schorzenia z uwzględnieniem najnowszych randomizowanych badań porównawczych.
Skojarzone leczenie antyretrowirusowe (ang. combined antyretroviral therapy – cART) zmieniło rokowanie większości pacjentów dzięki zmniejszeniu zapadalności i śmiertelności na choroby wskaźnikowe. Udowodniono, że najwyższy poziom adherencji osiąga się w przypadku stosowania jednotabletkowej terapii raz dziennie. Redukcja dobowej liczby przyjmowanych tabletek skutkuje znaczącym zmniejszeniem błędów w przyjmowaniu kolejnych dawek, co ogranicza rozwój lekooporności HIV. Aktualnie leki skojarzone rekomenduje się jako leki pierwszego rzutu u większości pacjentów rozpoczynających cART.
Nadmierne stosowanie antybiotyków o szerokim spektrum działania w lecznictwie otwartym przyczyniło się do znacznego wzrostu częstości biegunek poantybiotykowych u pacjentów ambulatoryjnych. W pracy opisano przypadki długiej drogi diagnostycznej: od wystąpienia pierwszych objawów biegunki do postawienia trafnej diagnozy i wyleczenia. Największym problemem wydaje się być uświadomienie lekarzy pierwszego kontaktu, że biegunka wywołana przez Clostridium difficile zdarza się nie tylko u pacjentów hospitalizowanych. Należy ustalić nowe wskazania i wytyczne dotyczące diagnostyki biegunek u pacjentów ambulatoryjnych, włączając diagnostykę w kierunku C. difficile.
Ospa wietrzna jest powszechnie uważana za łagodną chorobę wieku dziecięcego, stanowiącą zagrożenie wyłącznie dla osób z niedoborami odporności. Ale u części dotychczas zdrowych dzieci wirus może być przyczyną hospitalizacji z powodu ciężkiego przebiegu lub powikłań, a w konsekwencji może również prowadzić do zgonu. W pracy przedstawiono przypadki powikłań bakteryjnych i neurologicznych w przebiegu ospy wietrznej u dotychczas zdrowych dzieci.
Streszczenia zgłoszone do 24 maja 2013 roku
Echinokandyny to najmłodsza grupa leków przeciwgrzybiczych, której aktywność mikrobiologiczna i skuteczność kliniczna są wciąż zbyt mało znane. W pracy scharakteryzowano właściwości farmakokinetyczne i przeciwgrzybicze echinokandyn, przedstawiono aktualne rekomendacje dotyczące wykonania i interpretacji testów lekowrażliwości oraz zalecenia stosowania echinokandyn w leczeniu kandydozy i aspergilozy.
Stenotrophomonas maltophilia odgrywa coraz większą rolę w patogenezie zakażeń człowieka, mimo iż jest zaliczany do grupy drobnoustrojów oportunistycznych. Zakażenia wywoływane przez ten patogen, pomimo iż rzadko dotyczą pacjentów ambulatoryjnych, stanowią istotny odsetek infekcji u osób hospitalizowanych. Szczepy S. maltophilia często kolonizują drogi oddechowe, dlatego mogą być przyczyną zapalenia płuc, co stanowi bardzo poważny problem, szczególnie u chorych z mukowiscydozą. Ponadto drobnoustrój ten może wywoływać zakażenia krwi oraz układów: moczowo-płciowego, pokarmowego, nerwowego, a także zakażenia skóry, tkanek miękkich i narządu wzroku. S. maltophilia posiada niewiele czynników wirulencji, jednak mnogość mechanizmów oporności powoduje, że jest istotnym patogenem szpitalnym. Bakteria ta charakteryzuje się naturalną opornością na wiele grup antybiotyków i chemioterapeutyków. W leczeniu zakażeń o etiologii S. maltophilia lekiem z wyboru jest trimetoprim-sulfametoksazol, jednak coraz częściej izolowane są szczepy oporne na ten antybiotyk, co stanowi ogromny problem terapeutyczny.
Terapia antybiotykami makrolidowymi może mieć niekorzystny wpływ na funkcjonowanie układu pokarmowego. Szczególnie podatna na uszkodzenia, wynikające ze stosowana tej grupy leków, jest wątroba. W pracy zaprezentowano możliwe sposoby profilaktyki i ochrony, które mogą być wdrażane podczas terapii antybiotykami. Omówiono ochronny wpływ sylimaryny, prebiotyku w postaci rozpuszczalnego błonnika z akacji oraz wybranych szczepów bakterii probiotycznych.
Staphylococcus aureus jest powszechnie występującą bakterią, kolonizującą skórę i błony śluzowe u około 30–40% zdrowych osób. Metycylinooporne szczepy S. aureus (ang. Methicillin- resistant Staphylococcus aureus – MRSA) stanowią jeden z najważniejszych czynników odpowiedzialnych za zakażenia szpitalne na całym świecie. Według danych EARS-Net, w Polsce udział MRSA w zakażeniach inwazyjnych wynosi 24,3%. Redukcja infekcji o tej etiologii jest możliwa tylko przy zastosowaniu odpowiednich programów zwalczania zakażeń szpitalnych. Jednym z najistotniejszych elementów tej strategii jest wykorzystywanie w badaniach przesiewowych i diagnostyce szybkich badań mikrobiologicznych, opierających się na metodach molekularnych, takich jak PCR (ang. Polymerase Chain Reaction) i Real-time PCR.
Każdy zabieg operacyjny powinien być wykonywany z wykorzystaniem wyrobów medycznych. Ich wytwórca decyduje, czy dany produkt jest zaklasyfikowany jako wyrób medyczny. Wymogi techniczne dotyczące bielizny operacyjnej są określone przez normy PN-EN ISO 13795 i PN-EN ISO 22610, zgodnie z którymi bielizna barierowa musi posiadać udokumentowaną doświadczalnie niezmienność właściwości materiału barierowego podczas produkcji i użytkowania. W celu zarejestrowania wyrobu medycznego wytwórca zgłasza go do Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych przed pierwszym wprowadzeniem do obrotu lub użytkowania. Obecnie na rynku są dostępne produkty oznaczone jako wyroby medyczne, jednak niespełniające wymogów normy.
Ręce pracowników medycznych, którzy mają bezpośredni kontakt z pacjentami w placówkach medycznych, stanowią częste źródło zakażeń szpitalnych. Każdy szpital i gabinet medyczny powinien być wyposażony w dobrej jakości preparaty do mycia i dezynfekcji rąk oraz dozowniki do preparatów antyseptycznych. Personel powinien być regularnie edukowany w zakresie techniki mycia i dezynfekcji rąk. W celu zapewnienia wysokiej jakości opieki i bezpieczeństwa pacjentów należy monitorować zużycie preparatów do higieny rąk.
Malarone® jest preparatem przeciwmalarycznym, rekomendowanym przez WHO (ang. World Health Organization) i CDC (ang. Centre for Disease Control and Prevention) do stosowania podczas wyjazdów w rejony występowania chlorochino- i wielolekoopornych szczepów Plasmodium falciparum. Zalety tego leku, złożonego z atowakwonu i proguanilu, są liczne: wysoka skuteczność w stosunku do najgroźniejszego zarodźca zimnicy, jakim jest P. falciparum, nielimitowany czas stosowania (uzależniony wyłącznie od tolerancji leku i okresu przebywania w strefie zagrożenia), krótki czas przyjmowania po opuszczeniu strefy malarycznej (7 dni) oraz wysoki profil bezpieczeństwa. Lek działa zarówno na fazę czerwonokrwinkową, jak i na wątrobową cyklu rozwojowego pasożyta. Bezwzględnymi przeciwwskazaniami do stosowania tego leku są: ciężka niewydolność nerek (klirens kreatyniny poniżej 30 ml/min), ciężka padaczka oraz nadwrażliwość na substancje zawarte w preparacie. Do słabych stron połączenia atowakwonu z proguanilem należą między innymi zmniejszona skuteczność w przypadku inwazji Plasmodium vivax oraz brak działania na wątrobowe hipnozoity Plasmodium vivax i Plasmodium ovale. Podczas stosowania preparatu mogą wystąpić: bóle głowy i brzucha, brak apetytu, rzadziej nudności i wymioty.
Krztusiec (inaczej koklusz) jest ostrym zakażeniem bakteryjnym dróg oddechowych, wywoływanym przez pałeczkę Bordetella pertussis. Po zdecydowanym spadku zachorowań wśród niemowląt i małych dzieci w Polsce, obserwowanym po wprowadzeniu w latach 60. XX wieku powszechnych szczepień przeciwko krztuścowi, od kilkunastu lat obserwuje się wzrost liczby przypadków choroby, z przeniesieniem zachorowań na starsze grupy wiekowe. Zjawisko to tłumaczy się stopniowo słabnącą ochroną poszczepienną, wysoką zaraźliwością i stałą obecnością w populacji drobnoustroju chorobotwórczego. U osób szczepionych przed kilku laty przebieg kliniczny krztuśca może być znacznie złagodzony i bardzo niecharakterystyczny, bez typowego kaszlu i wymiotów. Każdy lekarz – w diagnostyce różnicowej kaszlu utrzymującego się ponad 7 dni – powinien uwzględniać możliwość wystąpienia kokluszu. Opanowanie wzrostu zachorowań na krztusiec wymaga powszechnych, regularnych szczepień przypominających dTpa u młodzieży i dorosłych. W sytuacji wzrostu zachorowań wśród nastolatków i młodych dorosłych szczególnie ważne są terminowe szczepienia niemowląt, ponieważ ta grupa wiekowa jest najbardziej narażona na krztusiec o ciężkim przebiegu oraz rozwój powikłań.
Encefalopatia wątrobowa (EW) jest jednym z najczęstszych powikłań ostrych i przewlekłych chorób wątroby. EW w istotny sposób wpływa na jakość życia chorego. Profilaktyka i leczenie encefalopatii opierają się na unikaniu czynników wywołujących, oddziaływaniu na florę jelitową oraz obniżaniu stężenia amoniaku we krwi. Podstawę terapii stanowią niewchłanialne disacharydy. Antybiotyki, takie jak neomycyna i paromomycyna, są skuteczne w terapii ostrych epizodów EW, jednak ich stosowanie w zapobieganiu nawrotom jest obciążone poważnymi działaniami niepożądanymi. Bezpieczeństwo rifaksyminy w długotrwałym stosowaniu czyni ją przydatną w terapii i prewencji encefalopatii wątrobowej. Badania wykazały porównywalne efekty terapeutyczne rifaksyminy z niewchłanialnymi disacharydami. Jej użycie wiąże się z mniejszym ryzykiem wystąpienia działań niepożądanych. Rifaksymina jest alternatywą w terapii EW u chorych źle tolerujących inne metody leczenia, np. disacharydy lub neomycynę.
W pracy przedstawiono przypadek skutecznego zastosowania kaspofunginy w leczeniu grzybiczego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych u pacjentki z wrodzonym wodogłowiem wewnętrznym, z założonym drenażem komorowo-otrzewnowym płynu mózgowo-rdzeniowego, która była hospitalizowana w Klinice Intensywnej Terapii. Potwierdzonym mikrobiologicznie czynnikiem etiologicznym zakażenia był drożdżak z rodzaju Candida albicans, wrażliwy na amfoterycynę B, fluorocytozynę i kaspofunginę oraz wykazujący oporność na azole: flukonazol, itrakonazol i worikonazol. Po zastosowaniu kaspofunginy przez 28 dni i usunięciu drenażu układu komorowego uzyskano całkowitą eradykację drobnoustroju, wyleczenie infekcji oraz pełną poprawę stanu ogólnego i neurologicznego.
Przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu B (PWZW typu B) stanowi poważny problem zdrowotny. Szacuje się, że w skali świata infekcję tym wirusem przeszło około 2 miliardów ludzi, z czego około 350 milionów pozostaje przewlekle zakażonych. Według prognoz epidemiologicznych w Polsce jest ich około 350 tysięcy. Pegylowany interferon alfa-2a jest stosowany w leczeniu WZW B od 2005 roku. Jego unikalne właściwości, wynikające z połączenia działania przeciwwirusowego oraz immunomodulacyjnego, zapewniają z jednej strony silny efekt terapeutyczny narastający nawet po zakończeniu terapii, z drugiej natomiast uniemożliwiają selekcję opornych szczepów wirusa. Powyższe cechy sprawiają, że preparat zajmuje czołowe miejsce wśród dostępnych opcji terapeutycznych.
Clostridium difficile (CD) wywołuje zachorowania – od łagodnej biegunki do ciężkiej postaci ostrego rozdęcia okrężnicy (ang. megacolon toxica) i piorunującego zapalenia okrężnicy (ang. colitis fulminant) – określane nazwą (ang.) Clostridium difficile infection (CDI). Przyjmowanie antybiotyków jest obecnie uznawane za jeden z udowodnionych i znaczących czynników ryzyka wystąpienia zakażenia C. difficile. Cel pracy Celem pracy była analiza stosowania antybiotyków jako czynnika ryzyka zakażeń Clostridium difficile u pacjentów hospitalizowanych w szpitalu klinicznym w 2008 roku. Materiał i metody Przeprowadzono retrospektywne badanie kliniczno-kontrolne, w którym dokonano oceny stosowania antybiotyków jako czynnika ryzyka zakażenia CD. Grupa badana liczyła 266 pacjentów hospitalizowanych w szpitalu klinicznym w 2008 roku, u których stwierdzono zakażenie Clostridium difficile. Grupa kontrolna składała się z 221 pacjentów, u których wykluczono CDI. Wyniki Przeprowadzone badanie wykazało, że pacjenci hospitalizowani w 2008 roku i przyjmujący antybiotyki mieli pięciokrotnie większą szansę rozwinięcia się CDI (w porównaniu z chorymi nie przyjmującymi antybiotyków), a największe ryzyko zakażenia C. difficile było związane z przyjmowaniem amoksycyliny z kwasem klawulanowym (OR – 1,77, p=0,01), ciprofloksacyny (OR – 1,66, p=0,02) oraz ceftriaksonu (OR – 1,62, p=0,03).
Stan pacjentów, szczególnie leczonych w oddziałach intensywnej terapii (OIT), może wpływać na farmakokinetyczne właściwości leków. Odpowiednie dawki antybiotyków oddziałują na stężenie środków przeciwbakteryjnych in vivo oraz na skuteczność leczenia. Celem pracy było przedstawienie podstawowych pojęć z dziedziny farmakologii i mikrobiologii oraz ich obecnego wpływu na leczenie pacjentów w stanie krytycznym.
Szczep Clostridium difficile (CD) jest częstym źródłem problemów klinicznych i epidemiologicznych w szpitalu. Wywołuje bowiem nie tylko zakażenia jelitowe i biegunki poantybiotykowe, lecz także zakażenia pozajelitowe. Zakażenia szpitalne są zawsze traktowane jako kwestia związana z bezpieczeństwem pacjenta, a ponadto wiążąca się z dużymi kosztami leczenia oraz jakością udzielanych świadczeń zdrowotnych. Ze względu na pojawienie się wirulentnego, hiperepidemicznego szczepu NAP1/ BI/027 o podwyższonym stopniu produkcji toksyn białkowych, częstość zakażeń u pacjentów hospitalizowanych uległa wzrostowi. Pojawiają się również nawroty wymagające szczególnego postępowania terapeutycznego. Dlatego też istotne jest przedstawienie epidemiologii zakażeń, sposobów przetrwania drobnoustroju w środowisku nieożywionym oraz czynników ryzyka sprzyjającym rozprzestrzenianiu się C. difficile w środowisku szpitalnym.
Rozpoznanie boreliozy z Lyme opiera się na rozpoznaniu klinicznym oraz immunoserologicznym potwierdzeniu zakażenia B. burgdorferi. Potwierdzenia laboratoryjnego nie wymaga jedynie wczesna postać boreliozy – rumień wędrujący. Standardem diagnostycznym jest metoda dwustopniowa, polegająca na zastosowaniu testu o mniejszej swoistości i dużej czułości (ELISA lub EIA), a następnie wykonaniu testu metodą western blot (WB), immunoblot (IB) lub multiplex. Istotnym problemem klinicznym jest odsetek wyników dodatnich u osób klinicznie zdrowych, a także długie utrzymywanie się przeciwciał po zakończeniu leczenia i ustąpieniu objawów chorobowych. Testy bezpośrednie – hodowla oraz metoda PCR (ang. polymerase chain reaction) mają liczne ograniczenia. Leczenie boreliozy – zgodnie z obowiązującymi standardami – trwa od 10 do 28 dni. W profilaktyce ważna jest rzetelna ocena ryzyka zachorowania.
Samoistne zapalenie otrzewnej (ang. spontaneous bacterial peritonitis – SBP) jest powszechnym zakażeniem występującym w grupie pacjentów z marskością wątroby i wodobrzuszem, znacznie pogarszającym ich rokowanie. SBP rozwija się zwykle w wyniku translokacji bakteryjnej flory jelitowej i jej produktów. Objawy są często mało specyficzne i polegają na nasileniu dolegliwości związanych z chorobą wątroby, występujących już wcześniej: powiększenie obwodu brzucha, niepowodzenie terapii moczopędnej, nasilenie encefalopatii. Diagnostyka samoistnego zapalenia otrzewnej opiera się przede wszystkim na morfologicznej i mikrobiologicznej ocenie płynu puchlinowego drogą paracentezy. Antybiotykoterapia empiryczna powinna być wdrożona natychmiast po rozpoznaniu SBP i obejmować najczęstsze patogeny – wykazano, że za niemal 80% przypadków zachorowań jest odpowiedzialna Gram-ujemna flora bakteryjna, a za 20% przypadków – Gram-dodatnie ziarenkowce. Wdrożenie profilaktyki antybiotykowej należy rozważyć w wybranych grupach pacjentów z zaawansowaną chorobą wątroby: u chorych po krwotoku z przewodu pokarmowego, z niską zawartością białka w płynie puchlinowym bez uprzedniej historii SBP (profilaktyka pierwotna), po przebytym SBP (profilaktyka wtórna) oraz z lekoopornym wodobrzuszem. Wystąpienie samoistnego zapalenia otrzewnej u pacjenta z marskością wątroby jest istotnym sygnałem świadczącym o konieczności wdrożenia procedur kwalifikujących do transplantacji tego narządu.
Żywienie pozajelitowe pojawiło się w praktyce klinicznej na przełomie 50. i 60. lat XX wieku. Dostrzeżono korzyści płynące z jego stosowania, a z czasem zaczęto określać i badać obszary ryzyka związane z przygotowywaniem i podawaniem pozajelitowych preparatów żywieniowych. W rezultacie zostały opracowane standardy i procedury oraz wzory dokumentacji. Od 2007 roku Narodowy Fundusz Zdrowia wymaga od jednostek ochrony zdrowia dostosowania się do ściśle określonej procedury, związanej z kwalifikacją oraz postępowaniem z pacjentami żywionymi klinicznie. Pomimo licznej literatury przedmiotu, aktów prawnych oraz doświadczeń kluczowych ośrodków prowadzących ten rodzaj terapii, znaczna część procedur zakładowych zawiera błędne założenia, nie opierające się na wypracowanych standardach, a także na wyznaczaniu w nich tzw. krytycznych punktów kontroli (ang. Critical Control Point – CCP) wymagających szczególnego nadzoru. Prowadzi to do zwiększenia kosztów żywienia związanych nie z samą terapią, ale z powikłaniami z niej wynikającymi. W pracy dokonano próby określenia najczęściej popełnianych błędów i nieprawidłowości w procedurach przygotowywania i podawania preparatów do żywienia pozajelitowego wraz z zasadniczymi elementami służącymi minimalizowaniu ich skutków. Podjęto się wskazania krytycznych punktów kontroli i propozycji trybu minimalizowania ryzyka w miejscu występowania CCP, uznając taki model za sposób zapobiegania konsekwencjom ewentualnych nieprawidłowości.
W pracy przedstawiono epidemiologię, historię naturalną oraz skuteczność leczenia przewlekłego zapalenia wątroby typu C (pzw C) u dzieci. Na podstawie badań wieloośrodkowych wykazano wysoką skuteczność oraz dobrą tolerancję terapii pegylowanym interferonem alfa-2a (PegINF alfa-2a) i rybawiryną (RBV) w tej grupie pacjentów.
W pracy przedstawiono przypadek interakcji między dwoma środkami antyseptycznymi – chlorheksydyną i oktenidyną – zastosowanymi podczas procedury zakładania wkłucia dializacyjnego. Do dezynfekcji skóry zastosowano roztwór oktenidyny. Założone wkłucie dializacyjne zostało zabezpieczone opatrunkiem poliuretanowym z chlorheksydyną. W drugiej dobie pod opatrunkiem wokół miejsca wkłucia zauważono zmianę, która w kolejnej dobie przybrała charakter powierzchownego oparzenia. Przestrzeganie procedur dezynfekcyjnych może ograniczyć występowanie interakcji między środkami antyseptycznymi.
W 191. rocznicę urodzin, Jego polscy uczniowie
Obecnie uznaje się, że zakażenie miejsca operowanego (ZMO) występuje od 30 do 90 dni po zabiegu chirurgicznym (w zależności od jego procedury) i rozwija się w miejscu nacięcia albo w głębokich tkankach w miejscu operacji. Mimo udoskonalania profilaktyki, ZMO nadal pozostaje znaczącym problemem klinicznym, ponieważ wiąże się z istotną chorobowością i śmiertelnością, wydłużonym czasem hospitalizacji oraz większymi kosztami leczenia szpitalnego. ZMO jest najczęściej występującym powikłaniem w chirurgii, dotyczącym około 3% wszystkich procedur chirurgicznych oraz 20% chorych operowanych w trybie pilnym z powodu ostrych chorób jamy brzusznej. ZMO może wystąpić u 20% pacjentów, w zależności od procedury chirurgicznej, stosowanych kryteriów nadzoru obserwacji i liczby zebranych danych. Wiele patogenów wywołujących ZMO pochodzi z mikroflory endogennej chorego. Czynniki etiologiczne ZMO zależą od rodzaju zabiegu chirurgicznego i miejsca jego przeprowadzenia. Najczęściej izolowane są: Staphylococcus aureus, gronkowce koagulazo-ujemne, Enterococcus spp. i Escherichia coli. Liczne czynniki powiązane z pacjentem i procedurą również wpływają na ryzyko wystąpienia ZMO. Stąd, w celu zmniejszenia ryzyka kontaminacji bakteryjnej pacjentów, wymagane jest odpowiednie podejście prewencyjne z uważnym podejściem wobec wielorakich czynników ryzyka. W zaleceniach dotyczących profilaktyki ZMO, opracowanych przez CDC (ang. Centers for Disease Control and Prevention), podkreśla się ważność przygotowania pacjenta, zastosowania praktyki aseptycznej i zwrócenia uwagi na techniki chirurgiczne. W specyficznych przypadkach wskazana jest także profilaktyka przeciwdrobnoustrojowa. Nowe technologie oferują możliwość zahamowania rozprzestrzeniania się mikroflory skóry podczas trwania procedury chirurgicznej.
Terapia infuzyjna jest związana z ryzykiem zakażeń, w tym odcewnikowych zakażeń krwi. Profilaktyka zakażeń związanych z obecnością cewnika naczyniowego oparta na: edukacji, przestrzeganiu zasad prawidłowego zakładania i pielęgnacji cewników naczyniowych oraz właściwym przygotowaniu i podawaniu płynów infuzyjnych lub leków dożylnych jest podstawą zapewnienia bezpieczeństwa pacjentom.
